Giáo án và PPT Tin học 10 cánh diều Bài 1: Tuân thủ pháp luật trong môi trường số

BÀI 1: TUÂN THỦ PHÁP LUẬT TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV giới thiệu và dẫn dắt vào bài:

• Trên một số đồ dùng thường gặp kí hiệu kí hiệu đó có ý nghĩa gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Bản quyền thông tin và sản phẩm số

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• Bản quyền tác giả là gì?

• Luật Sở hữu trí tuệ áp dụng như thế nào?

• Trang web của một công ty kinh doanh trò chơi trực tuyến có đăng bài giới thiệu về trò chơi. Nội dung bài giới thiệu và các video minh họa được dịch và lấy từ trang web của nhà sản xuất game nước ngoài. Công ty chưa liên hệ để xin phép nhà sản xuất đó. Em hãy tham khảo các khoản 7, 8, 10 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ và cho biết công ty có vi phạm quyền tác giả không. Nếu có vi phạm thì theo em công ty sẽ bị xử phạt ra sao?

• Em muốn viết bài đăng lên trang web của trường giới thiệu về một danh lam thắng cảnh ở địa phương trong đó sử dụng bức ảnh và lời bình lấy từ một trang web du lịch. Em hãy tham khảo Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ và cho biết mình cần phải thực hiện việc gì để không vi phạm Luật Sở hữu trí tuệ.

Sản phẩm dự kiến:

- Quyền tác giả là quyền của tác giả đối với những sáng tạo tinh thần và văn hóa (gọi tắt là tác phẩm) của mình. Các sản phẩm số cũng được bảo vệ bởi quyền tác giả.

- Luật Sở hữu trí tuệ được áp dụng cho cả những xuất bản phẩm đã được số hóa (như bài viết, thanh ảnh, video, …) và các sản phẩm kĩ thuật số (như trang web, phần mềm, …).

* Hoạt động 1:

- Công ty có vi phạm quyền tác giả.

- Áp dụng theo Nghị định số 131/2013/NĐ-CP của Chính phủ về Quy định xử phạt hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan thì công ty này bị:

+ Phạt tiền từ 5 000 000 đồng đến 10 000 000 đồng đối với hành vi làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.

+ Buộc phải dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới mọi hình thức điện tử, trên môi trường internet và kĩ thuật số.

* Hoạt động 2:

- Trích dẫn hợp lí tác phẩm mà không làm sai ý tác giả, không được thu tiền dưới mọi hình thức các bài viết của mình.

- Không được làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm, không gây hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm.

Hoạt động 2. Tìm hiểu tác hại của sự bất cẩn khi chia sẻ thông tin qua internet

GV đưa ra câu hỏi:

• Em hãy kể những tác hại khi bất cẩn chia sẻ thông tin qua mạng internet?

• Để đảm bảo an toàn và hợp pháp khi chia sẻ thông tin trong môi trường số, em cần làm gì?

Sản phẩm dự kiến:

a. Tìm hiểu thông tin cá nhân lưu trữ trong máy tính có thể bị tiết lộ

- Việc bị tiết lộ thông tin cá nhân lưu trữ trong máy tính dẫn đến hậu quả: bị đe dọa, lừa đảo, tống tiền nạn nhân và cả bạn bè, thân nhân của người đó.

- Khi chia sẻ thông tin trên mạng, bản thân phải có ý thức tự bảo vệ thông tin cá nhân của mình, đồng thời phải chú ý giữ gìn, không tùy tiện tiết lộ thông tin cá nhân của người khác.

b. Vi phạm pháp luật khi chia sẻ thông tin số

*Hoạt động 3:

- Điều 101, Nghị định số 15/2020/NÐ-CP, chủ tài khoản đó sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19 hoặc cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt về tình hình dịch bệnh Covid-19, gây hoang mang trong nhân dân.

- Buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật.

*Hoạt động 4:

- Việc bấm nút Like một thông tin sai trái có vi phạm pháp luật Việt Nam. Vì hành động đó đã tiếp tay cho việc lan truyền thông tin đó và có thể bị xử phạt theo khoản 1 Điều 101 của Nghị định 15/2020/NĐ-CP.

=> Cần có ý thức và hành động đảm bảo tính an toàn và hợp pháp khi chia sẻ thông tin trong môi trường số:

- Có những hiểu biết cơ bản về các quy định của pháp luật liên quan tới bản quyền, thông tin cá nhân và việc chia sẻ thông tin trong môi trường số

- Tôn trọng bản quyền sản phẩm thông tin của người khác

- Tôn trọng thông tin cá nhân của người khác

- Thực hiện những biện pháp an ninh như sử dụng mật khẩu mạnh, phần mềm diệt virus.

- Không tùy tiện tiết lộ thông tin cá nhân của bản thân hay của người khác

- Hạn chế đăng nhập trên máy tính lạ hoặc thông qua mạng không đáng tin cậy

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Việc làm nào chia sẻ thông tin không an toàn và hợp pháp?

A. Tránh đưa những thông tin chưa được kiểm chứng rõ ràng (tin đồn, tin truyền miệng, tin do một cá nhân đưa lên mạng xã hội, ...).

B. Chia sẻ bất kì thông tin nào mà mình thích.

C. Không đăng những thông tin sai sự thật hoặc những điều làm tổn thương người khác.

D. Không đăng những thông tin vi phạm pháp luật, trái với chủ trương của Nhà nước.

Câu 2: Tại sao không nên sao chép một trò chơi trên đĩa CD Rom mà bạn không có giấy đăng ký bản quyền.

A. Bởi vì đó là quá trình phức tạp.

B. Bởi vì đó là vi phạm bản quyền.

C. Bởi vì những tệp tin trên đĩa CD gốc sẽ bị hỏng.

D. Bởi vì máy tính có thể bị hư hại.

Câu 3: Trên một số đồ dùng ta thường gặp kí hiệu sau, kí hiệu đó có ý nghĩa gì?

A. Nhãn hiệu.

B. Đã được đăng kí bảo hộ với cơ quan pháp luật.

C. Bản quyền.

D. Các đáp án trên đều sai.

Câu 4: Nếu bạn thân của em muốn mượn tên đăng nhập và mật khẩu tài khoản trên mạng của em để sử dụng trong một thời gian, em sẽ làm gì?

A. Cho mượn ngay không cần điều kiện gì.

B. Cho mượn nhưng yêu cầu bạn phải hứa là không được dùng để làm việc gì không đúng.

C. Cho mượn một ngày thôi rồi lấy lại, chắc không có vấn đề gì.

D. Không cho mượn, bảo bạn tự tạo một tài khoản riêng, nếu cần em có thể hướng dẫn.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: B

Câu 3: B

Câu 4: D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tại sao việc tuân thủ pháp luật trong môi trường số lại quan trọng đối với mỗi cá nhân khi tham gia vào không gian mạng?

Câu 2: Trong trường hợp bạn vô tình vi phạm pháp luật trên mạng (như tải phần mềm lậu, chia sẻ thông tin sai lệch), bạn nên làm gì để khắc phục lỗi lầm đó?

Câu 3: Theo bạn, việc tuân thủ quy định về bản quyền số trong môi trường số có những lợi ích và khó khăn gì?