Giáo án và PPT Tin học 10 cánh diều Bài 16: Kiểm thử và gỡ lỗi chương trình

KIỂM THỬ VÀ GỠ LỖI CHƯƠNG TRÌNH (2 TIẾT)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Nếu chương trình chạy bị lỗi với thông báo lỗi là ZeroDivisionError thì đó là lỗi gì và em cần sửa lỗi như thế nào? 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Lỗi trong chương trình và kiểm thử

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Người lập trình thường gặp các loại lỗi như?

Sản phẩm dự kiến:

Chương trình chạy có thể có lỗi.

Kết luận:

Người lập trình thường gặp các loại lỗi như sau:

- Lỗi cú pháp là lỗi câu lệnh viết không theo đúng quy định của ngôn ngữ.

 Ví dụ: Thiếu hoặc thừa dấu ngoặc, tên biến sai.

- Lỗi ngoại lệ (Exceptions Error, còn gọi là Runtime) là lỗi xảy ra khi chương trình đang chạy, một lệnh nào đó không thể thực hiện được.

Lỗi này không được thông báo ngay trên màn hình.

- Lỗi ngữ nghĩa (còn gọi là lỗi logic) là lỗi mặc dù các câu lệnh viết đúng quy định của ngôn ngữ nhưng sai trong thao tác xử lí nào đó.

Ví dụ: Nhầm tên biến, gọi hàm có tham số không đúng kiểu, thiếu câu lệnh,...

Ví dụ:

Kết quả sai:

Kết quả đúng:

Để kiểm tra tính đúng đắn của chương trình so với yêu cầu đề bài, cần chuẩn bị các bộ dữ liệu đầu vào. Dữ liệu kiểm thử phải phù hợp với các ràng buộc đã cho và chia thành 3 nhóm:

+ Kiểm thử những trường hợp thường gặp trong thực tế.

+ Kiểm thử những trường hợp đặc biệt.

+ Kiểm thử những trường hợp các tham số nhận giá trị lớn nhất có thể.

Hoạt động 2. Truy vết với cách bổ sung câu lệnh theo dõi kết quả trung gian

GV đưa ra câu hỏi: Một cách tìm lỗi ngữ nghĩa là?

 Sản phẩm dự kiến:

Khi đọc kĩ lại chương trình ta không biết được là thực tế máy có thực hiện đúng ý muốn của người lập trình hay không. Có thể ở một bước nào đó kết quả không như mong muốn vì chủ quan mà ta không nhận thấy được.

Kết luận:

- Một cách tìm lỗi ngữ nghĩa là bổ sung vào chương trình những câu lệnh đưa ra các kết quả trung gian nhằm truy vết các xử lí của chương trình.

Ví dụ:

Kết quả kiểm thử cho thấy lỗi ở xác định miền cần tìm max.

…………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Công cụ Debug dùng để:

• A. Chạy chương trình.
• B. Lưu chương trình.
• C. Mở chương trình.
• D. Gỡ lỗi.

Câu 2: Đâu là mô tả đúng về lỗi ngữ nghĩa?

• A. lỗi câu lệnh viết không theo đúng quy định của ngôn ngữ lập trình.
• B. lỗi xảy ra khi chương trình đang chạy, một lệnh nào đó không thể thực hiện được. Lỗi này sẽ được thông báo ngay trên màn hình.
• C. lỗi mặc dù các câu lệnh viết đúng quy định của ngôn ngữ nhưng sai trong thao tác xử lí nào đó.
• D. Đáp án khác.

Câu 3: Có mấy loại lỗi khi lập trình?

• A. 1
• B. 2
• C. 3
• D. 4 

Câu 4: Để kiểm thử những trường hợp thường gặp trong thực tế ta chọn bộ dữ liệu như thế nào?

• A. Có kích thước đủ nhỏ.
• B. Có kích thước lớn.
• C. Có kích thước lớn nhất có thể.
• D. Có kích thước bất kì.

Câu 5: Hệ thống sẽ báo lỗi nào trong các lỗi sau?

• A. Lỗi cú pháp
• B. Lỗi ngoại lệ (Exceptions Error)
• C. Lỗi ngữ nghĩa
• D. Cả A và B

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nếu chương trình chạy bị lỗi với thông báo lỗi là ZeroDivisionError thì đó là lỗi gì và em cần sửa lỗi như thế nào? Chọn phương án đúng nhất.

Câu 2: Điểm dừng (breakpoint) trong các phần mềm soạn thảo lập trình có ý nghĩa gì?