Giáo án và PPT Vật lí 10 chân trời Bài 22: Biến dạng của vật rắn. Đặc tính của lò xo

BÀI 22. BIẾN DẠNG CỦA VẬT RẮN

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

- GV nêu câu hỏi mở đầu bài hoc: Tại sao khi ta đặt vật lên bàn cân, kim chỉ của cân quay đến một vạch xác định, sau đó kim chỉ sẽ trở lại vị trí ban đầu nếu ta lấy vật ra (Hình 22.1a)? Các lò xo gắn dưới yên xe đạp (Hình 22.1b) có công dụng gì? 

B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1. Thí nghiệm về biến dạng kéo và biến dạng nén. 

- Hình dạng và kích thước của vật rắn biến dạng khi nào?

- Nước, không khí, viên đất sét... vv có phải là vật rắn không?

- Kích thước của vật sẽ thay đổi như thế nào nếu có biến dạng kéo, biến dạng nén?

Sản phẩm dự kiến:

- Dưới tác dụng của ngoại lực đủ lớn, hình dạng và kích thước của vật sẽ bị thay đổi.

- Nước, không khí, viên đất sét... vv không phải là vật rắn vì khoảng cách giữa 2 điểm bất kỳ trên vật có thể biến đổi trong quá trình tương tác  tức là chúng có thể biến dạng. 

- Biến dạng kéo: Kích thước của vật theo phương tác dụng của lực tăng lên so với kích thước tự nhiên của nó.

- Biến dạng nén: Kích thước của vật theo phương tác dụng giảm xuống so với kích thước tự nhiên của nó.

Hoạt động 2. Các đặc tính của lò xo.

- Lấy ví dụ về các đồ vật có sử dụng đến lò xo. 

- Lò xo có đặc tính gì. 

- Độ biến dạng của lò xo phụ thuộc như thế nào vào độ cứng của lò xo?

- Giới hạn đàn hồi là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Một số ví dụ về các đồ vật có sử dụng đến lò xo: bút bi bấm, hộp lắp pin trong các remote TV. 

- Lò xo có tính đàn hồi. 

- Khi hai lò xo chịu tác dụng bởi hai lực kéo/nén có độ lớn bằng nhau và đnag bị biến dạng đàn hồi, lò xo có độ cứng lớn hơn sẽ bị biến dạng ít hơn. 

- Giới hạn trong đó vật rắn còn giữ được tính đàn hồi của nó gọi là giới hạn đàn hồi.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV yêu cầu HS thực hiện bài tập trắc nghiệm.

Câu 1: Giới hạn đàn hồi của lò xo là

A. giá trị của ngoại lực tác dụng vào lò xo mà khi vượt qua giá trị ấy lò xo bị biến dạng không thể tự lấy lại kích thước và hình dạng ban đầu.

B. giới hạn trong đó lò xo còn giữ được tính đàn hồi của nó.

C. giới hạn mà khi vượt qua nó lò xo không còn giữ được tính đàn hồi của lò xo nữa.

D. Cả A, B và C.

Câu 2: Vật nào dưới đây biến dạng nén?

A. Trụ cầu.

B. Thanh nối các toa xe lửa đang chạy.

C. Chiếc xà beng đang đẩy một tảng đá to.

D. Dây cáp của cầu treo.

Câu 3: Đồ thị biểu diễn mối liên hệ giữa độ biến dạng của vật đàn hồi đối và lực tác dụng có dạng:

A. đường cong hướng xuống.

B. đường cong hướng lên.

C. đường thẳng không đi qua gốc tọa độ.

D. đường thẳng đi qua gốc tọa độ.

Câu 4: Chọn đáp án đúng.

A. Khi hai lò xo chịu tác dụng của bởi hai lực kéo/nén có độ lớn bằng nhau và đang bị biến dạng đàn hồi, lò xo có độ cứng lớn hơn sẽ bị biến dạng ít hơn.

B. Khi hai lò xo chịu tác dụng của bởi hai lực kéo/nén có độ lớn bằng nhau và đang bị biến dạng đàn hồi, lò xo có độ cứng lớn hơn sẽ bị biến dạng nhiều hơn.

C. Khi hai lò xo chịu tác dụng của bởi hai lực kéo/nén có độ lớn bằng nhau và đang bị biến dạng đàn hồi, lò xo có độ cứng nhỏ hơn sẽ bị biến dạng ít hơn.

D. Khi hai lò xo chịu tác dụng của bởi hai lực kéo/nén có độ lớn bằng nhau và đang bị biến dạng đàn hồi, độ biến dạng không phụ thuộc vào độ cứng của mỗi lò xo.

Câu 5: Chọn đáp án đúng.

A. Biến dạng kéo là biến dạng mà kích thước của vật theo phương tác dụng của lực tăng lên so với kích thước tự nhiên của nó.

B. Biến dạng nén là biến dạng mà kích thước của vật theo phương tác dụng của lực giảm xuống so với kích thước tự nhiên của nó.

C. Sự thay đổi về kích thước và hình dạng của vật rắn do tác dụng của ngoại lực gọi là biến dạng cơ của vật rắn.

D. Cả ba đáp án trên đều đúng.

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập trong sgk.