Nội dung chính sinh học 10 chân trời sáng tạo Bài 24: Quá trình tổng hợp và phân giải ở vi sinh vật

BÀI 24: QUÁ TRÌNH TỔNG HỢP VÀ PHÂN GIẢI Ở VI SINH VẬT

1. QUÁ TRÌNH TỔNG HỢP VÀ PHÂN GIẢI Ở VI SINH VẬT

- HS thảo luận nhóm theo yêu cầu của GV và hoàn thành phiếu học tập (file đính kèm phía dưới hoạt động). 

- Nhóm mảnh ghép trả lời các câu thảo luận:

C1: Quá trình tổng hợp chất hữu cơ có bản chất là quá trình đồng hóa, là quá trình tổng hợp các chất phức tạp từ các chất đơn giản, đồng thời tích lũy năng lượng.

C2. Một số loại polysaccharide mà sinh vật tiết vào môi trường được gọi là gôm. Gôm có vai trò bảo vệ vi sinh vật khỏi bị khô, ngăn cản sự tiếp xúc với viruts, đồng thời là nguồn dự trưc Carbon và năng lượng. Gôm được dùng trong công nghiệp để sản xuất kem phủ bề mặt bánh hay làm chất phụ gia trong công nghiệp khai thác dầu hỏa. Trong y học, gôm được dùng làm chất thay huyết tương và trong sinh hóa học dùng làm chất tách chiết enzyme.

C3.

- Sinh khối (hoặc protein đơn bào): Tảo xoắn Spirulina (thuộc Cyanobacteria) là nguồn thực phẩm chức năng (ở dạng bột hoặc dạng bánh quy), tảo Chlorella được dùng làm nguồn protein và vitamin bổ sung vào kem, sữa chua, bánh mì. 

- Amino acid bổ sung vào thực phẩm như chủng vi huẩn đột biến Corynebacterium glutamicum đã được sử dụng trong công nghiệp để sản xuất các amino acid như glutamic acid, lysine, valine, phenylalanine… Ngoài ra một amino acid được dùng làm gia vị để tăng độ ngon ngọt của các món ăn đó là glutamic acid (ở dạng natri glutamiate - mì chính)

C4. 

- Các chất hữu cơ đa phân tử được phân giải nhờ các enzyme phá vỡ liên kết giữa các thành phần cấu tạo để tạo thành các chất đơn giản.

- Ứng dụng:

+ Lên men lactic đồng hình tạo ra sữa chua.

+ Lên men rượu tạo thành các sản phẩm có chứa cồn. 

+ Quá trình phân giải protein tạo ra các amino acid là nhờ enzyme protease là do vi sinh vật tiết ra và được ứng dụng trong sản xuất nước mắm, nước tương.

C5. Quá trình phân giải chất hữu cơ có bản chất là quá trình dị hóa, là quá trình phân giải các chất phức tạp thành các chất đơn giản và giải phóng năng lượng. 

- GV khái quát nội dung trọng tâm bằng 2 sơ đồ.

LT1. 

Tóm tắt bằng sơ đồ  hệ thống các quá trình tổng hợp các chất hữu cơ đa phân tử của vi sinh vật:

1. VAI TRÒ CỦA VI SINH VẬT

- HS các nhóm thảo luận để hoàn thành sơ đồ tư duy (tham khảo file định kèm phía dưới).

=> Kiến thức trọng tâm: 

Vi sinh vật có vai trò quan trọng đối với tự nhiên và đời sống con người:

+ Đối với tự nhiên: Vi sinh vật tham gia vào quá trình chuyển hóa vật chất trong tự nhiên, làm sạch môi trường, cải thiện chất lượng đất. 

+ Đối với con người: Dựa vào quá tình phân giải và tổng hợp các chất của vi sinh vật mà chúng được ứng dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau như trồng trọt, chăn nuôi, bảo quản và chế biến thực phẩm, y học…

Trả lời:

 LT2. HS tham khảo file đính kèm phía dưới hoạt động