Câu hỏi tự luận Kinh tế pháp luật 10 cánh diều Ôn tập Chủ đề 9: Pháp luật nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (P1)

ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 9

PHÁP LUẬT NƯỚC CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Câu 1: Thực hiện pháp luật là gì?

Trả lời:

Thực hiện pháp luật là quá trình hoạt động có mục đích, làm cho những quy định của pháp luật đi vào cuộc sống và trở thành hành vi hợp pháp của cá nhân, tổ chức.

Câu 2: Thế nào là tuân thủ pháp luật?

Trả lời:

Tuân thủ pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể pháp luật (tổ chức, cá nhân) kiềm chế không thực hiện các hành vi pháp luật cấm.

Câu 3: Thế nào là ngành luật?

Trả lời:

Ngành luật là tập hợp các quy phạm pháp luật có đặc tính chung để điều chỉnh các quan hệ xã hội trong một lĩnh vực nhất định của đời sống xã hội.

Câu 4: Thế nào là thi hành pháp luật?

Trả lời:

Thi hành pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể pháp luật (tổ chức, cá nhân) chủ động thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ mà pháp luật quy định phải làm (bắt buộc phải làm).

Câu 5: Thế nào là sử dụng pháp luật?

Trả lời:

Sử dụng pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể (tổ chức, cá nhân) thực hiện các quyền và tự do pháp lý của mình theo quy định của pháp luật (làm những việc pháp luật cho phép làm).

Câu 6: Thế nào là chế định pháp luật?

Trả lời:

Chế định pháp luật là tập hợp các quy phạm pháp luật có cùng tính chất điều chỉnh nhóm quan hệ xã hội tương ứng trong một hoặc nhiều ngành luật.

Câu 7: Văn bản áp dụng pháp luật là gì?

Trả lời:

Văn bản áp dụng pháp luật là văn bản chứa đựng các quy tắc xử sự cá biệt, mang tính quyền lực nhà nước do cơ quan, công chức nhà nước có thẩm quyền hoặc cá nhân, tổ chức xã hội được Nhà nước trao quyền ban hành theo trình tự, thủ tục luật định trên cơ sở áp dụng các quy phạm pháp luật đối với những quan hệ cụ thể, cá biệt nhằm xác lập quyền và nghĩa vụ cụ thể của cá nhân, tổ chức nhất định hoặc xác định trách nhiệm pháp lý đối với chủ thể vi phạm pháp luật.

Câu 8: Pháp luật là gì?

Trả lời:

Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung, do Nhà nước ban hành và được bảo đảm thực hiện bằng quyền lực nhà nước.

Câu 9: Kể tên các văn bản dưới luật?

Trả lời:

Văn bản dưới luật gồm: pháp lệnh, nghị quyết, nghị quyết liên tịch, lệnh, quyết định, nghị định, thông tư, thông tư liên tịch.

Câu 10: Thế nào là áp dụng pháp luật?

Trả lời:

Áp dụng pháp luật là việc các cơ quan, cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền hoặc cá nhân, tổ chức được Nhà nước trao quyền, căn cứ vào pháp luật để ra các quyết định làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt việc thực hiện quyền, nghĩa vụ cụ thể của cá nhân, tổ chức.

Câu 11: Quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung là gì?

Trả lời:

Quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung là do nhà nước ban hành và được đảm bảo thực hiện bằng quyền lực của nhà nước.

Câu 12: Văn bản luật là gì? Văn bản luật bao gồm những gì?

Trả lời:

Văn bản luật là văn bản do Quốc hội ban hành gồm: Hiến pháp, bộ luật, luật, nghị quyết.

Câu 13: Chứng minh rằng pháp luật có tính xác định chặt chẽ về mặt hình thức?

Trả lời:

Tinh xác định chặt chẽ về mặt hình thức:

+ Pháp luật phải được thể hiện bằng các văn bản có chứa quy phạm pháp luật.

+ Văn bản quy phạm pháp luật phải do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo trình tự, thủ tục, hình thức luật định. Chỉ các cơ quan nhà nước có thẩm quyền do Hiến pháp, luật quy định mới được ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

+ Tất cả văn bản quy phạm pháp luật đều phải phù hợp, không được trái với Hiến pháp. Văn bản quy phạm pháp luật do cấp dưới ban hành không được trải với nội dung văn bản do cấp trên ban hành.

Câu 14: Văn bản quy phạm pháp luật là gì?

Trả lời:

Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội theo một trật tự nhất định mà Nhà nước muốn xác lập).

Câu 15: Pháp luật có những quy định nào để thể hiện vai trò quản lý xã hội của Nhà nước?

Trả lời:

Pháp luật là phương tiện để Nhà nước quản lí xã hội:

- Pháp luật điều chỉnh, định hướng các quan hệ xã hội theo khuôn mẫu chung thống nhất, tạo nên trật tự xã hội ổn định, đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội.

- Pháp luật là phương tiện để Nhà nước kiểm tra, kiểm soát hoạt động của cá nhân, tổ chức, trong phạm vi lãnh thổ của mình.

- Pháp luật tạo cơ sở pháp lý đề Nhà nước phát huy quyền lực, sức mạnh trong quản lý nhà nước nhằm đảm bảo dân chủ, công bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội.

Câu 16: Hệ thống pháp luật được thể hiện như thế nào?

Trả lời:

- Về cấu trúc: hệ thống pháp luật bao gồm: các ngành luật, các chế định pháp luật và các quy phạm pháp luật.

- Về hình thức: hệ thống pháp luật được thể hiện qua các văn bản quy phạm pháp luật.

Câu 17: Áp dụng pháp luật có đặc điểm nào?

Trả lời:

- Áp dụng pháp luật mang tính quyền lực nhà nước.

- Áp dụng pháp luật được tiến hành theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

- Áp dụng pháp luật theo nguyên tắc cá biệt hoá các quy phạm pháp luật đối với từng trường hợp cụ thể.

Câu 18: Theo điều a Khoản 1 Điều 5 Bộ luật Lao động năm 2019: Người lao động có các quyền: làm việc; tự do lựa chọn việc làm, nơi làm việc, nghề nghiệp, học nghề nâng cao trình độ nghề nghiệp: không bị phân biệt đối xử....

Nội dung trên có phải quy định của pháp luật không?

Trả lời:

Nội dung trên là quy định của pháp luật. Vì điều khoản trên được quy định trong Bộ luật lao động do Nhà nước ban hành, điều chỉnh quan hệ lao động. Bất kỳ ai tham gia vào quan hệ lao động đều phải thực hiện. Nếu không thực hiện hoặc thực hiện không đúng sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Câu 19: Liệt kê các hình thức thực hiện pháp luật?

Trả lời:

Các hình thức thực hiện pháp luật:

- Tuân thủ pháp luật

- Thi hành pháp luật

- Sử dụng pháp luật

- Áp dụng pháp luật

Câu 20:  Hệ thống pháp luật Việt Nam là gì?

Trả lời:

Hệ thống pháp luật Việt Nam là tổng thể các quy phạm pháp luật, các nguyên tắc, định hướng pháp luật có mối liên hệ mật thiết và thống nhất với nhau, được sắp xếp thành các ngành luật, các chế định pháp luật và được thể hiện trong các văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo những hình thức, thủ tục nhất định để điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trên lãnh thổ Việt Nam.