Câu hỏi tự luận Lịch sử 8 chân trời sáng tạo bài 13: Cách mạng tháng Mười Nga 1917
Bộ câu hỏi tự luận Lịch sử 8 Chân trời sáng tạo. Câu hỏi và bài tập tự luận bài 13: Cách mạng tháng Mười Nga 1917. Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Thông hiểu, nhận biết, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học Lịch sử 8 Chân trời sáng tạo.
BÀI 13: CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917
(17 câu)
- NHẬN BIẾT (4 câu)
Câu 1: Trình bày nguyên nhân dẫn tới sự bùng nổ Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.
Trả lời:
Nguyên nhân dẫn tới sự bùng nổ Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917:
- Sau Cách mạng tháng Hai năm 1917, chế độ quân chủ chuyên chế Nga hoàng đã bị lật đổ, nhưng nỗi khổ cực vẫn đè nặng lên các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân, công nhân.
- Hai chính quyền song song tồn tại: Chính phủ tư sản lâm thời và các Xô viết đại biểu
công nhân, binh lính. Hai chính quyền này đại diện cho các giai cấp có lợi ích đối lập nhau nên không thể cùng tồn tại.
à Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích Nga đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng, lật đổ chính phủ lâm thời.
Câu 2: Nêu diễn biến chính của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.
Trả lời:
Diễn biến chính của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917:
- Tháng 7/1917: Đảng Bôn-sê-vích đã lãnh đạo giai cấp công nhân, nông dân, binh lính chuẩn bị đấu tranh vũ trang giành chính quyền.
- Đêm 24/10: quân khởi nghĩa đã chiếm được Xanh Pê-téc-bua và bao vây Cung điện Mùa Đông.
- Đêm 25/10: Cung điện Mùa Đông bị chiếm, Chính phủ tư sản lâm thời sụp đổ.
- Đầu năm 1918: cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười đã giành được thắng lợi hoàn toàn.
Câu 3: Hãy trình bày ý nghĩa lịch sử và sự tác động của Cách mạng tháng Mười Nga đối với lịch sử nhân loại.
Trả lời:
Ý nghĩa lịch sử và sự tác động của Cách mạng tháng Mười Nga đối với lịch sử nhân loại:
- Ý nghĩa:
+ Đập tan bộ máy nhà nước cũ của giai cấp tư sản và địa chủ, thành lập bộ máy nhà nước mới của giai cấp công nhân và nông dân Nga.
+ Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân quốc tế, chỉ ra cho họ con đường đi tới thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản.
+ Mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức trên toàn thể giới.
- Tác động: tác động sâu sắc đến tiến trình lịch sử và cục diện thế giới, đã chặt đứt một khâu yếu nhất trong hệ thống đế quốc chủ nghĩa, tạo ra chế độ xã hội đối lập với xã hội tư bản chủ nghĩa.
Câu 4: Hãy lập và hoàn thành bảng về diễn biến, ý nghĩa và tác động của Cách mạng tháng mười Nga năm 1917.
Trả lời:
Diễn biến | - Tháng 7/1917: Đảng Bôn-sê-vích đã lãnh đạo giai cấp công nhân, nông dân, binh lính chuẩn bị đấu tranh vũ trang giành chính quyền. - Đêm 24/10: quân khởi nghĩa đã chiếm được Xanh Pê-téc-bua và bao vây Cung điện Mùa Đông. - Đêm 25/10: Cung điện Mùa Đông bị chiếm, Chính phủ tư sản lâm thời sụp đổ. - Đầu năm 1918: cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười đã giành được thắng lợi hoàn toàn. |
Ý nghĩa | - Đập tan bộ máy nhà nước cũ của giai cấp tư sản và địa chủ, thành lập bộ máy nhà nước mới của giai cấp công nhân và nông dân Nga. - Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân quốc tế, chỉ ra cho họ con đường đi tới thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản. - Mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức trên toàn thể giới. |
Tác động | Tác động sâu sắc đến tiến trình lịch sử và cục diện thế giới, đã chặt đứt một khâu yếu nhất trong hệ thống đế quốc chủ nghĩa, tạo ra chế độ xã hội đối lập với xã hội tư bản chủ nghĩa. |
- THÔNG HIỂU (6 câu)
Câu 1: Khai thác tư liệu sau và cho biết: Hồ Chí Minh đã đánh giá như thế nào về vai trò của Cách mạng tháng mười Nga năm 1917.
“Giống như Mặt trời chói lọi, Cách mạng tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu, hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên Trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế”.
(Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 12, NXB Chính trị Quốc gia, 1996, tr.300)
Trả lời:
Ý nghĩa đánh giá của Hồ Chí Minh về Cách mạng tháng Mười Nga:
Cách mạng tháng Mười Nga lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản đã lập nên Nhà nước Liên Xô-nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới. Thắng lợi là một trong những sự kiện vĩ đại nhất của thế kỷ 20, đánh dấu mốc mới trong lịch sử phát triển của nhân loại, đã tạo ra nhà nước của người lao động, thể hiện giấc mơ của toàn nhân loại. Đồng thời, “làm rung chuyển thế giới”, phá tan mảng lớn trong hệ thống chủ nghĩa tư bản, đế quốc, mở ra một thời đại mới trong lịch sử nhân loại.
Câu 2: Theo em, sự kiện tiêu biểu nào đánh dấu thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga? Tại sao?
Trả lời:
Sự kiện tiêu biểu đánh dấu thắng lợi của Cách mạng tháng Mưới Nga là thắng lợi của cuộc khởi nghĩa vũ trang, giải phóng Cung điện Mùa Đông. Tại đây, các bộ trưởng trong Chính phủ lâm thời đã bị bắt giữ, chính quyền của giai cấp tư sản sụp đổ, chính quyền Xô viết đại diện cho giai cấp công nhân được thành lập.
Câu 3: Vì sao chế độ phong kiến Nga hoàng đã sụp đổ vào tháng 2/1917 nhưng nhân dân Nga vẫn tiếp tục làm cách mạng?
Trả lời:
Chế độ phong kiến Nga hoàng sụp đổ vào tháng 2 -1917 nhưng nhân dân Nga vẫn tiếp tục làm cách mạng vì:
- Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa.
- Giai cấp tư sản đã đẩy nhân dân các nước vào cuộc chiến tranh tàn khốc đau thương.
- Chiến tranh thế giới thứ nhất do giới cầm quyền ở các nước đế quốc gây ra nhằm thanh toán lẫn nhau để chia lại thuộc địa, làm bá chủ thế giới nhưng nhân dân lao động lại là người phải gánh chịu mọi hy sinh mất mát về người và của.
Câu 4: Em hãy cho biết vai trò của Lê-nin trong Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.
Trả lời:
Vai trò của Lê-nin trong Cách mạng Mười Nga năm 1917:
- Luôn giơ cao ngọn cờ cách mạng tại Nga.
- Trực tiếp lãnh đạo cách mạng tháng Mười lịch sử.
- Đưa đất nước đi theo con đường xã hội chủ nghĩa.
Câu 5: Em hãy nêu các nét chính về Cách mạng tháng Hai và Cách mạng tháng Mười Nga.
Trả lời:
CÁCH MẠNG THÁNG HAI NGA | |
Thời gian | + 2/1917 |
Nét chính | + Cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân Pê-tơ-rô-gơ-rát. + Phong trào nhanh chóng chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang. |
Kết quả | + Chế độ Nga hoàng bị lật đổ. + Xô Viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính được thành lập. + Giai cấp tư sản cũng thành lập Chính phủ lâm thời. |
Tính chất | + Cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới. |
CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA | |
Thời gian | + 10/1917 |
Nét chính | + 10-1917 không khí cách mạng bao trùm cả nước. + Đêm 24/10/1917 bắt đầu khởi nghĩa. + Đêm 25/10/1917 tấn công cung điện Mùa Đông. Bắt giữ các bộ trưởng của chính phủ tư sản è Khởi nghĩa Pê-tơ-rô-gơ-rát giành được thắng lợi. |
Kết quả | + Ngày 13/11/1918 Chính quyền Xô Viết giành được thắng lợi trên khắp cả nước. |
Tính chất | + Cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. |
Câu 6: Vì sao Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 được đánh giá là một sự kiện lịch sử vĩ đại nhất trong lịch sử nước Nga à lịch sử nhân loại ở thế kỉ XX?
Trả lời:
Cách mạng tháng Mười Nga được năm 1917 được đánh giá là một sự kiện lịch sử vĩ đại nhất trong lịch sử nước Nga và lịch sử nhân loại là vì:
Cách mạng tháng Mười Nga thành công dẫn đến thành lập nhà nước Xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới có ý nghĩa lịch sử quan trọng đối với nước Nga và toàn thế giới.
* Đối với nước Nga:
+ Mở ra một kỉ nguyên mới làm thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước và số phận của hàng triệu người nước Nga.
+ Lần đầu tiên trong lịch sử Nga, giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc được giải phóng khỏi mọi gồng xiềng nô lệ, đứng lên làm chủ đất nước và vận mệnh của mình.
+ Xây dựng một xã hội mới ở Nga, xã hội tự do, hạnh phúc và công bằng do nhân dân nắm chính quyền.
* Đối với thế giới:
+ Làm thay đổi cục diện chính trị thế giới. Phá vỡ trận tuyến của Chủ nghĩa tư bản, nó không còn là một hệ thống duy nhất trên thế giới.
+ Có ảnh hưởng mạnh mẽ đến phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt là phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa và phụ thuộc.
+ Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân quốc tế, chỉ cho họ con đường đi tới thắng lợi trong cuộc đấu tranh chủ nghĩa tư bản.
- VẬN DỤNG (3 câu)
Câu 1: Phân tích ý nghĩa lịch sử của cuộc Cách mạng tháng Mười?
Trả lời:
Ý nghĩa lịch sử của cuộc Cách mạng tháng Mười Nga:
* Với nước Nga:
- Đập tan ách bức, bóc lột của phong kiến, tư sản, giải phóng công dân và nhân dân lao động.
- Đưa công nhân và nông dân lao động lên nắm chính quyền, xây dựng chủ nghĩa xã hội.
* Với thế giới:
- Làm thay đổi cục diện thế giới.
- Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới.
Câu 2: So sánh điểm khác và giống nhau giữa Chính sách kinh tế mới với Chính sách cộng sản thời chiến?
Trả lời:
Nội dung | Chính sách cộng sản thời chiến | Chính sách kinh tế mới |
Nông nghiệp | Trưng thu lương thực của nhân dân, thi hành lao động cưỡng bức đối với toàn dân. | Thay đổi chế độ trưng thu lương thực bằng thu thuế lương thực. |
Công nghiệp | Nhà nước kiểm soát toàn bộ nền công nghiệp | + Khôi phục công nghiệp nặng. + Tư nhân hóa những xí nghiệp nhỏ dưới 20 công nhân. + Khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư vào Nga. Nhà nước nắm quyề các ngành kinh tế chủ chốt như công nghiệp, giao thông vận tải.,.. |
Thương nghiệp – tiền tệ | Không được tự do buôn bán, quan hệ giữa thành thị và nông thôn, chưa có sự gắn kết. | Tư nhân được tự do buôn bán, trao đổi, mở lại các chợ và đẩy mạnh mối liên hệ giữa thành thị và nông thôn. |
Tác dụng | Nhà nước Xô Viết được giữ vững. | Kinh tế được phục hồi và phát triển. |
Câu 3: Trình bày một số hiểu biết của em về V.I Lê-nin.
Trả lời:
Một số hiểu biết về Lê-nin:
V.I Lê-nin là một lãnh tụ của phong trào cách mạng vô sản Nga, là người phát triển học thuyết của Các Mác và Phriđơrich Ăngghen. Ông là người sáng lập ra Quốc tế Cộng sản; đồng thời lãnh đạo nhân dân Nga tiến hành Cách mạng tháng Mười Nga, thành lập ra Nhà nước công nông đầu tiên trên thế giới do Đảng của giai cấp vô sản lãnh đạo (7/11/1917). Ông là trong 100 người có ảnh hưởng nhất đến toàn thế giới.
- VẬN DỤNG CAO (4 câu)
Câu 1: Đánh giá về vai trò của Lê-nin đối với Cách mạng tháng Mười Nga.
Trả lời:
Vai trò của Lê-nin đối với Cách mạng tháng Mười Nga:
- Là người trực tiếp lãnh đạo cuộc Cách mạng tháng Mười đi đôi với trọng trách to lớn tại quốc tế cộng sản.
- Với luận cương tháng Tư và các luận cương Đảng cộng sản, Lê-nin đã vạch ra đường lối rõ rệt cho cuộc Cách mạng tháng Mười Nga diễn ra sau Cách mạng tháng Hai năm 1917.
Câu 2: Cho biết Cách mạng tháng mười Nga năm 1917 có ảnh hưởng như thế nào đối với cách mạng Việt Nam?
Trả lời:
Ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 đến cách mạng Việt Nam:
- Từ thắng lợi Cách mạng Tháng Mười Nga, Hồ Chí Minh đúc rút kinh nghiệm xây dựng Đảng của Lê-nin để sáng lập và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngay từ khi ra đời cho đến ngày nay, Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh lâu dài và gian khổ, vượt qua mọi thử thách, giành thắng lợi này đến thắng lợi khác, tiêu biểu phải kể đến là: Tổng khởi nghĩa Tháng Tám thành công, Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời; kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ giành thắng lợi hoàn toàn, non sông thu về một mối, người dân có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc. Điều đáng nói là đổi mới toàn diện đất nước và hội nhập quốc tế bước đầu giành thắng lợi to lớn và có ý nghĩa lịch sử.
- Trải qua quá trình ra đời và phát triển, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn trung thành trong quá trình vận dụng và phát triển sáng tạo những nguyên tắc cơ bản của học thuyết Mác-Lê-nin mà hiện thân là Cách mạng Tháng Mười về xây dựng Đảng Cộng sản.
- Cách mạng tháng Mười Nga đã sáng tạo ra một kỷ nguyên mới của nước Nga, đồng thời, đã mở ra một thời đại mới trong lịch sử nhân loại. Nó đã vượt khỏi không gian và thời gian, trở thành biểu tượng vĩ đại của thời đại. Những tinh hoa, giá trị thời đại của Cách mạng tháng Mười luôn tỏa sáng, là nguồn động lực lớn thôi thúc và khơi dậy tinh thần cách mạng của nhân dân tiến bộ toàn thế giới, trong đó có nhân dân Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam trên con đường đổi mới đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Câu 3: Giới thiệu về một tác phẩm mà em biết có liên quan đến cuộc Cách mạng tháng Mười Nga.
Trả lời:
Mười ngày rung chuyển thế giới là tác phẩm của Giôn Rít (người Mỹ), xuất bản năm 1919 tại Niu Oóc, gồm 12 chương, diễn giải nguyên nhân dẫn đến cuộc Cách mạng tháng Mười Nga và quá trình diễn ra sự kiện này. Tác phẩm đã đem đến cho độc giả một cảm nhận hết sức chân thực và toàn cảnh về cuộc cách mạng này: “Kể lại lịch sử những ngày vĩ đại ấy bằng con mắt của một người ghi chép có lương tâm, cố gắng ghi lại sự thật”.
Câu 4: Chính sách kinh tế mới đã để lại những bài học kinh nghiệm quý báu nào cho Đảng ta trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay?
Trả lời:
Vận dụng những bài học từ Chính sách kinh tế mới phải phụ thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của mỗi nước. Đối với Việt Nam, mặc dù điều kiện, hoàn cảnh lịch sử không hoàn toàn giống với nước Nga Xô – Viết trong thời điểm thực hiện Chính sách kinh tế mới, song có nét tương đồng: Nền kinh tế lạc hậu, sản xuất nhỏ là phổ biến, nông dân chiếm đại đa số trong dân cư,… Vì vậy những bài học kinh nghiệm quý báu của Chính sách kinh tế mới được Đảng ta vận dụng một cách sáng tạo, tài tình vào công cuộc đổi mới đất nước:
- Đảng ta đã tập trung sức phát triển mạnh nghành nông nghiệp, coi nông nghiệp là mặt trận hàng đầu. Đây được coi là quan điểm chính trị nhất quán được thực hiện từ Đại hội V của Đảng đến nay. Để thực hiện quan điểm này, Đảng và nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, biện pháp nhăm thúc đẩy kinh tế nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống của nhân dân,…
- Đường lối phát triển kinh tế nhiều thành phần; đưa ra nhiều chính sách mới, bổ sung và hoàn thiện với nhiều nội dung, biện pháp để giữ vững được vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước, khuyến khích sự phát triển và định hướng thành phần kinh tế tư nhân theo quỹ đạo của chủ nghĩa xã hội, sử dụng chủ nghĩa tư bản nhà nước và phát triển nền kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài,…
- Đổi mới nhận thức về sự tồn tại khách quan của sản xuất hàng hóa trong thời kỳ quá độ, chuyển nền kinh tế tự cung, tự cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xóa bỏ triệt để cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp, hình thành kinh tế thị trường, giao quyền tự chủ cho các cơ sở sản xuất, nâng cao năng lực quản lí của bộ máy nhà nước….
=> Giáo án Lịch sử 8 chân trời bài 13: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917