Câu hỏi tự luận Tin học ứng dụng 12 chân trời Bài D2: Gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng

CHỦ ĐỀ D. ĐẠO ĐỨC, PHÁP LUẬT VÀ VĂN HÓA TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ

BÀI D2: GÌN GIỮ TÍNH NHÂN VĂN TRONG KHÔNG GIAN MẠNG

(15 CÂU)

1. NHẬN BIẾT (4 CÂU)

Câu 1: Em hiểu như thế nào về tính nhân văn trong không gian mạng?

Trả lời: 

Tính nhân văn trong không gian mạng đề cập đến cách chúng ta hành xử và tương tác với nhau trên môi trường trực tuyến dựa trên các giá trị đạo đức, lòng trắc ẩn, sự tôn trọng và tinh thần trách nhiệm. Nó bao gồm việc:

+ Tôn trọng người khác: Thể hiện sự tôn trọng đối với người dùng khác, bất kể họ là ai, đến từ đâu, hay có quan điểm khác biệt với mình. Điều này bao gồm việc tránh sử dụng ngôn từ xúc phạm, lăng mạ, kỳ thị, hoặc phân biệt đối xử.

+ Có trách nhiệm với hành động của mình: Nhận thức được tác động của những gì mình nói và làm trên mạng, và chịu trách nhiệm về những hành động đó. Điều này bao gồm việc tránh lan truyền thông tin sai lệch, tin giả, hoặc tham gia vào các hành vi bắt nạt trực tuyến.

+ Thể hiện sự đồng cảm và chia sẻ: Thể hiện sự cảm thông và chia sẻ với những người gặp khó khăn hoặc hoạn nạn trên mạng, và sẵn sàng giúp đỡ họ khi có thể.

+ Tuân thủ pháp luật và các quy định: Tuân thủ pháp luật và các quy định của từng nền tảng trực tuyến, bao gồm cả việc bảo vệ bản quyền và quyền riêng tư của người khác.

+ Xây dựng một môi trường trực tuyến tích cực: Góp phần xây dựng một môi trường trực tuyến lành mạnh, văn minh và thân thiện, khuyến khích sự giao tiếp tích cực và xây dựng.

Câu 2: Nêu một số biểu hiện của tính nhân văn trong các hoạt động trực tuyến?

Trả lời: 

- Sử dụng ngôn ngữ lịch sự và tôn trọng: Tránh sử dụng ngôn từ thô tục, xúc phạm, lăng mạ, hoặc kỳ thị.

- Không lan truyền tin giả và thông tin sai lệch: Kiểm tra thông tin kỹ lưỡng trước khi chia sẻ, và tránh lan truyền những thông tin chưa được xác thực.

- Không tham gia vào các hành vi bắt nạt trực tuyến: Không tham gia vào việc lăng mạ, đe dọa, hoặc quấy rối người khác trên mạng.

Bảo vệ quyền riêng tư của người khác: Không chia sẻ thông tin cá nhân của người khác mà không được sự đồng ý của họ.

- Hỗ trợ và giúp đỡ người khác khi cần: Sẵn sàng giúp đỡ những người gặp khó khăn hoặc hoạn nạn trên mạng.

- Đóng góp ý kiến xây dựng: Đóng góp ý kiến một cách tích cực và xây dựng để cải thiện cộng đồng trực tuyến.

- Tôn trọng sự đa dạng và khác biệt: Tôn trọng sự khác biệt về văn hóa, tôn giáo, giới tính, và quan điểm của người khác.

- Báo cáo các hành vi vi phạm: Báo cáo các hành vi vi phạm pháp luật hoặc các quy định của nền tảng trực tuyến.

Câu 3: Khái niệm “an toàn thông tin” có liên quan gì đến tính nhân văn trong không gian mạng?

Trả lời: 

Câu 4: Liệt kê các hình thức giao tiếp phổ biến trên mạng xã hội hiện nay?

Trả lời: 

2. THÔNG HIỂU (4 CÂU)

Câu 1: Giải thích tại sao việc gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng lại quan trọng?

Trả lời: 

- Bảo vệ sức khỏe tinh thần: Một môi trường mạng nhân văn, tôn trọng và thân thiện sẽ giúp người dùng cảm thấy an toàn, thoải mái và tránh được những tổn thương về tinh thần do bắt nạt trực tuyến, lăng mạ, phân biệt đối xử hoặc tiếp xúc với nội dung tiêu cực.

- Xây dựng cộng đồng trực tuyến lành mạnh: Tính nhân văn là nền tảng để xây dựng các cộng đồng trực tuyến tích cực, nơi mọi người có thể giao tiếp, chia sẻ, học hỏi và hợp tác một cách hiệu quả.

- Thúc đẩy sự phát triển xã hội: Không gian mạng ngày càng đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, kinh tế và chính trị. Việc gìn giữ tính nhân văn sẽ giúp khai thác tối đa tiềm năng của không gian mạng để thúc đẩy sự phát triển xã hội một cách bền vững và tích cực.

- Ngăn chặn hành vi xấu: Tính nhân văn giúp hạn chế các hành vi xấu như lừa đảo trực tuyến, xâm phạm quyền riêng tư, lan truyền tin giả và kích động bạo lực.

- Phản ánh giá trị đạo đức: Cách chúng ta hành xử trên mạng cũng phản ánh giá trị đạo đức và văn hóa của mỗi cá nhân và xã hội. Việc gìn giữ tính nhân văn trên mạng là một phần của việc duy trì và phát huy những giá trị tốt đẹp của con người.

- Ảnh hưởng đến thế hệ trẻ: Trẻ em và thanh thiếu niên ngày càng dành nhiều thời gian trên mạng. Một môi trường mạng nhân văn sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển lành mạnh của thế hệ trẻ, giúp họ hình thành những giá trị đạo đức tốt đẹp và kỹ năng sống cần thiết.

Câu 2: Nêu ra các yếu tố ảnh hưởng đến tính nhân văn trong giao tiếp trực tuyến?

Trả lời: 

- Tính ẩn danh: Tính ẩn danh trên mạng có thể khiến một số người cảm thấy được tự do thể hiện những hành vi tiêu cực mà họ không dám thể hiện ngoài đời thực.

- Thiếu tương tác trực tiếp: Việc thiếu tương tác trực tiếp (như ngôn ngữ cơ thể, biểu cảm khuôn mặt) có thể dẫn đến hiểu lầm và khó khăn trong việc thể hiện sự đồng cảm và tôn trọng.

- Tốc độ lan truyền thông tin: Tốc độ lan truyền thông tin nhanh chóng trên mạng có thể khiến những thông tin tiêu cực hoặc sai lệch lan rộng một cách nhanh chóng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến dư luận.

- Văn hóa trực tuyến: Mỗi cộng đồng trực tuyến có một văn hóa riêng, và một số văn hóa có thể không khuyến khích sự tôn trọng và lịch sự.

- Thiếu sự giám sát và quản lý: Việc thiếu sự giám sát và quản lý hiệu quả có thể tạo điều kiện cho các hành vi vi phạm đạo đức và pháp luật trên mạng.

- Áp lực xã hội và xu hướng: Áp lực từ bạn bè, xu hướng trên mạng, hoặc sự kích động từ đám đông cũng có thể ảnh hưởng đến hành vi của mỗi người trên mạng.

- Trình độ nhận thức và giáo dục: Trình độ nhận thức và giáo dục về đạo đức và văn hóa ứng xử trên mạng cũng ảnh hưởng đến cách mọi người giao tiếp và tương tác trực tuyến.

Câu 3: Phân tích vai trò của giáo dục trong việc nâng cao nhận thức về tính nhân văn trong không gian mạng?

Trả lời: 

Câu 4: Mô tả cách mà các nền tảng mạng xã hội có thể hỗ trợ việc gìn giữ tính nhân văn?

Trả lời: 

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Hãy đưa ra một số biện pháp cụ thể để bảo vệ tính nhân văn trong không gian mạng?

Trả lời: 

Để bảo vệ tính nhân văn trong không gian mạng, chúng ta cần sự phối hợp của nhiều bên, từ cá nhân, gia đình, nhà trường, đến các nhà cung cấp dịch vụ và chính phủ. Dưới đây là một số biện pháp cụ thể:

*Đối với cá nhân:

Tự nhận thức và tự kiểm soát: Nâng cao nhận thức về các giá trị đạo đức và văn hóa ứng xử trên mạng. Tự kiểm soát hành vi và lời nói của mình, tránh sử dụng ngôn từ xúc phạm, lăng mạ, hoặc kỳ thị.

Tư duy phản biện: Rèn luyện tư duy phản biện để phân biệt thông tin thật giả, tránh bị ảnh hưởng bởi tin giả và thông tin sai lệch.

Bảo vệ thông tin cá nhân: Cẩn trọng với thông tin chia sẻ trên mạng, cài đặt quyền riêng tư phù hợp và sử dụng mật khẩu mạnh.

Báo cáo hành vi vi phạm: Khi gặp các hành vi vi phạm đạo đức hoặc pháp luật trên mạng, hãy báo cáo cho nhà cung cấp dịch vụ hoặc cơ quan chức năng.

Lan tỏa thông tin tích cực: Chia sẻ những thông tin hữu ích, những câu chuyện truyền cảm hứng và những hành động tử tế để góp phần xây dựng một không gian mạng tích cực.

*Đối với gia đình:

Giáo dục con cái về an toàn và đạo đức trực tuyến: Dạy con về cách sử dụng internet và mạng xã hội an toàn và có trách nhiệm, về các giá trị đạo đức và văn hóa ứng xử trên mạng.

Giám sát hoạt động trực tuyến của con: Theo dõi và hướng dẫn con sử dụng internet và mạng xã hội một cách hợp lý và an toàn.

Trao đổi và lắng nghe con: Tạo môi trường cởi mở để con có thể chia sẻ những trải nghiệm và khó khăn gặp phải trên mạng.

*Đối với nhà trường:

Đưa giáo dục về an toàn và đạo đức trực tuyến vào chương trình học: Trang bị cho học sinh kiến thức và kỹ năng cần thiết để sử dụng internet và mạng xã hội một cách an toàn và có trách nhiệm.

Tổ chức các hoạt động ngoại khóa: Tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo, hoặc các hoạt động ngoại khóa để nâng cao nhận thức về tính nhân văn trong không gian mạng.

Câu 2: Với những bài đăng lên mạng xã hội, theo em phải có những yếu tố nào để đảm bảo tính nhân văn?

Trả lời: 

Câu 3: Phân tích một trường hợp cụ thể mà tính nhân văn bị xâm phạm trong không gian mạng và đề xuất giải pháp?

Trả lời: 

4. VẬN DỤNG CAO (4 CÂU)

Câu 1: Nêu vai trò của công nghệ trong việc thúc đẩy hoặc cản trở tính nhân văn trong không gian mạng?

Trả lời: 

*Thúc đẩy tính nhân văn:

Kết nối và giao tiếp: Công nghệ giúp kết nối mọi người từ khắp nơi trên thế giới, tạo điều kiện cho giao tiếp, chia sẻ và hợp tác. Nó giúp chúng ta duy trì mối quan hệ với gia đình, bạn bè ở xa, kết nối với những người có chung sở thích và tham gia vào các cộng đồng trực tuyến.

Tiếp cận thông tin và giáo dục: Internet cung cấp nguồn thông tin khổng lồ và các nền tảng học tập trực tuyến, giúp mọi người tiếp cận kiến thức, nâng cao nhận thức và phát triển bản thân.

Hỗ trợ các hoạt động thiện nguyện: Công nghệ tạo điều kiện cho các hoạt động quyên góp, từ thiện và hỗ trợ cộng đồng, giúp đỡ những người gặp khó khăn.

Tạo ra các không gian an toàn: Các nền tảng có thể sử dụng công nghệ để phát hiện và ngăn chặn hành vi bắt nạt trực tuyến, lăng mạ và lan truyền tin giả, tạo ra một môi trường trực tuyến an toàn hơn.

*Cản trở tính nhân văn:

Tính ẩn danh: Tính ẩn danh trên mạng có thể khiến một số người cảm thấy được tự do thể hiện những hành vi tiêu cực mà họ không dám thể hiện ngoài đời thực.

Lan truyền thông tin sai lệch: Tốc độ lan truyền thông tin nhanh chóng trên mạng, đặc biệt là trên mạng xã hội, tạo điều kiện cho tin giả và thông tin sai lệch phát tán mạnh mẽ, gây hoang mang và chia rẽ.

Bắt nạt trực tuyến: Công nghệ tạo điều kiện cho các hành vi bắt nạt trực tuyến, gây tổn thương tâm lý nghiêm trọng cho nạn nhân.

Ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần: Việc sử dụng quá mức không gian mạng có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe tinh thần như nghiện mạng xã hội, lo âu, trầm cảm.

Thuật toán và bộ lọc: Thuật toán và bộ lọc của các nền tảng có thể tạo ra "bong bóng lọc", khiến người dùng chỉ tiếp xúc với những thông tin củng cố quan điểm của họ, làm giảm khả năng tiếp nhận thông tin đa chiều và gây chia rẽ.

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------