BÀI 23: TỔ CHỨC CƠ THỂ ĐA BÀO

MỞ ĐẦU

Câu 1: Em không thể chiến thắng một trận bóng đá nếu chỉ đá một mình. Làm việc theo nhóm thường hiệu quả hơn làm việc cá nhân. Trong cơ thể, các tế bào hoạt động theo cách đó. Vậy, các tế bào được tổ chức và phối hợp hoạt động với nhau như thế nào trong cơ thể đa bào?

Trả lời:

Trong cơ thể đa bào, các tế bào được tổ chức và phối hợp qua một số cấp tổ chức (tế bào --> mô --> cơ quan --> hệ cơ quan) để tạo thành cơ thể.

I. CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA CƠ THỂ ĐA BÀO

Câu 1: Quan sát hình 2.1 viết sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa các cấp tổ chức của cơ thể từ thấp đến cao

Trả lời:

Sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa các cấp tổ chức của cơ thể từ thấp đến cao

Câu 2: Quan sát hình 2.2 rồi thực hiện các yêu cầu dưới đây

1. a) Gọi tên các cấp tổ chức cơ thể tương ứng với các hình từ A tới E cho phù hợp
2. b) Nêu tên cơ quan của động vật và thực vật được minh họa ở hình

Trả lời:

1. a) A. Tế bào
2. Mô
3. Cơ quan
4. Cơ thể
5. Quần thể
6. b) Tên cơ quan của động vật và thực vật được minh họa ở hình:

Với cá cóc: tim 

Với cây sâm: lá, thân, củ

II. TỪ TẾ BÀO TẠO THÀNH MÔ

Câu 1: Quan sát hình 2.3 và 2.4 nêu một số mô ở người và ở thực vật

Trả lời:

Mô ở người gồm:

- Mô liên kết

- Mô cơ

- Mô biểu bì ở da

Mô ở thực vật gồm có:

- Mô mạch gỗ

- Mô mạch rây 

- Mô biểu bì

III. TỪ MÔ TẠO THÀNH CƠ QUAN

Câu 1: Quan sát hình 2.5 và xác định vị trí một số cơ quan trong cơ thể người.

Trả lời:

• Tim là bộ phận quan trọng trong hệ tuần hoàn của động vật, với chức năng bơm đều đặn để đẩy máu theo các động mạch và đem dưỡng khí và các chất dinh dưỡng đến toàn bộ cơ thể, đồng thời loại bỏ các chất thải trong quá trình trao đổi chất.
• Chức năng chính của phổi là giúp oxy trong không khí chúng ta hít thở, đi vào tế bào máu (hồng cầu). Sau đó tế bào hồng cầu mang oxy đi khắp cơ thể. Để cung cấp cho các tế bào trong các cơ quan nội tạng sử dụng.
• Thận là một bộ phận quan trọng của hệ tiết niệu và cũng có chức năng hằng định nội môi như điều chỉnh các chất điện phân, duy trì sự ổn định axit-bazơ, và điều chỉnh huyết áp. Các quả thận đóng vai trò là bộ lọc máu tự nhiên trong cơ thể, và các chất thải theo niệu quản được dẫn đến bàng quang để thải ra ngoài.
• Dạ dày (còn gọi là bao tử) là một bộ phận trong hệ tiêu hóa của động vật. Ở nhiều động vật, và ở người, nó thực hiện hai chức năng chính trong tiêu hoá là: Nghiền cơ học thức ăn, thấm dịch vị. Phân huỷ thức ăn nhờ hệ enzyme tiêu hóa trong dịch vị.
• Ruột có chức năng nhận thức ăn đã được tiêu hóa và hấp thu từ ruột non. Nó hấp thụ nước và muối khoáng từ thức ăn và cùng với sự phân hủy cùng các vi khuẩn tạo bã thức ăn thành phân, khi đủ lượng đại tràng sẽ co bóp tạo nhu động và bài tiết phân qua trực tràng, phần cuối cùng của đại tràng gần hậu môn.

Câu 2: Quan sát hình 2.6, hãy gọi tên các cơ quan tương ứng với các chữ cái từ A đến D, ghép tên mỗi cơ quan đó với chức năng phù hợp được mô tả dưới đây:

1. Nâng đỡ cơ thể và vận chuyển các chất dinh dưỡng.
2. Tổng hợp các chất dinh dưỡng cho cơ thể.
3. Hút nước và chất khoáng cho cơ thể.
4. Tạo ra quả và hạt.

Trả lời:

1. Hoa
2. Lá
3. Thân
4. Rễ

Ghép: A - 4 ; B - 2 ; C - 1 ; D - 3

IV. TỪ CƠ QUAN TẠO THÀNH HỆ CƠ QUAN

Tìm hiểu một hệ cơ quan ở người và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1: Hệ cơ quan đó có những cơ quan nào?

Trả lời:

Hệ tiêu hóa ở người bao gồm đường Tiêu hóa cộng với cơ quan phụ trợ tiêu hóa (lưỡi, tuyến nước bọt, tụy, gan và túi mật). 

Câu 2: Nêu chức năng của hệ cơ quan đó đối với cơ thể.

Trả lời:

Hệ tiêu hóa là một chuỗi các cơ quan tiêu hóa bắt đầu từ miệng và kết thúc ở hậu môn. Chúng hoạt động và phối hợp nhịp nhàng với nhau làm nhiệm vụ vận chuyển, tiêu hóa thức ăn, hấp thu chất dinh dưỡng nuôi cơ thể và đào thải cặn bã ra ngoài. Hoạt động tiêu hóa diễn ra hàng ngày và bao gồm nhiều bước khác nhau.