CHỦ ĐỀ 5: QUÊ HƯƠNG TƯƠI ĐẸP

BÀI 4: CẢNH LÀNG DẠ

KHỞI ĐỘNG

Chia sẻ về những điều em thấy trong bức tranh của bài đọc.

Trả lời:

• Mây trên sườn núi trườn xuống
• Hoa cải hương vàng hoe từng vạt dài ẩn hiện trong sươn bên sườn đồi 
• Con suối lớn ồ ạt, quanh co, thu mình lại phô những sỏi cuội nhẵn nhụi, sạch sẽ
• Nhưng những hàng cau làng Dạ thì bất chấp tốt cả sức mạnh tàn bạo của mùa đông, chúng vẫn còn y nguyên những tàu lá vắt vẻo mềm mọi như cói đuôi én

KHÁM PHÁ VÀ LUYỆN TẬP

1) Đọc và trả lời câu hỏi:

Câu 1: Trong đoạn văn thứ hai, điều gì báo hiệu mùa đông đã về?

Câu 2: Con suối thay đổi thế nào khi mùa đông đến?

Câu 3: Mỗi sự vật sau được tả bằng những từ ngữ nào?

Câu 4: Vì sao tác giả cho rằng những cây cau sinh ra là để trang điểm cho làng Dạ?

Câu 5: Nói về sự thay đổi của cảnh vật nơi em ở vào một mùa trong năm.

Trả lời:

Câu 1: Trong đoạn văn thứ hai, điều báo hiệu mùa đông đã về: Mây từ trên cao theo các sườn núi trườn xuống, chốc chốc lại gieo một đợt mưa bụi trên những mới lá chít bạc trắng. 

Câu 2: Con suối thay đổi  khi mùa đông đến: Con suối lớn ồn ào, quanh co đã thu mình lại, phô những dải sỏi cuội nhẫn nhụi và sạch sẽ. Trên mặt nước chỉ còn lại những chú nhện chân dài như gọng vó bận rộn và vui vẻ thi nhau ngược dòng vượt lên.

Câu 3: Mỗi sự vật sau được tả bằng những từ ngữ:

• Mái lá chít: bạc trắng
• Hoa cải hương: vàng hoe từng vạt dài ẩn hiện trong sương bên sườn đổi.
• Ngọn cơi:Trên những ngọn cơi già nua cổ thụ, những chiếc lá vàng còn sót lại cuối cùng đang khua lao xao trước khi từ giã thân mẹ đơn sơ.

Câu 4: Tác giả cho rằng những cây cau sinh ra là để trang điểm cho làng Dạ vì: những hàng cau làng Dạ thì bất chấp tất cả sức mạnh tàn bạo của mùa đông, chúng vẫn còn y nguyên những tàu lá vắt vẻo mềm mọi như cái đuôi én. Trên nền đất rắn lại vì gió lạnh, những đọt lá non vẫn đang xoè, vàng nhạt và những cây cau vẫn duyên dáng, rung rinh thân mình, tưởng như chúng sinh ra là để trang điểm cho lùng Dạ thêm vẻ thanh tú, nhẹ nhàng.

Câu 5: Nói về sự thay đổi của cảnh vật nơi em ở vào một mùa trong năm: Sáng tỉnh dậy, nằm trong chăn nghe gió rít bên ngoài, không có ai muốn ra khỏi giường. Ở ngoài trời, cơn mưa phùn lất phất, những hạt mưa không to như mưa rào mùa hạ, nhưng kéo dài. Đường phố được phủ một màu xám của trời ngày đông. Những cơn mưa phùn làm cho đường phố ướt nhẹp.

2) Nói tiếp để được câu văn có hình ảnh so sánh:

1. Những đám mây ...
2. Dòng suối ...
3. Hàng cây ...

Trả lời:

1. Những đám mây trắng bay nhè nhè như cánh én chở ánh nắng mùa xuân về
2. Dòng suối trong như mặt gương có thể soi được cảnh vật thiên nhiên xung quang
3. Hàng cây xanh ngắt như chàng dũng sĩ bên vệ đường.

1) Kể lại từng đoạn truyện theo tranh

Trả lời:

1. Vào một ngày giáp Tết, Uyên và các bạn rủ nhau đi chơi chợ hoa trên đường Nguyễn Huệ. Họ đang ríu rít trò chuyện thì có tiếng gọi: "Nè, sắp nhỏ kia đi đâu vậy?" làm cả bọn đứng sững lại nhìn ra ngơ ngác.
2. Họ chợt nhận ra người gọi đó là Phương. Uyên cho Phương biết mọi người đang đi tìm một món quà để gửi ra cho Vân ở Hà Nội. Vân là một người bạn mà cả nhóm mới quen ở trại hè Nha Trang.
3. Phương nói "Tết ngoài Hà Nội chắc vui lắm ?". Uyên nói: "Vui nhưng mà lạnh dễ sợ luôn", rồi Uyên lấy thư của Vân ra đọc cho Phương nghe. Nghe Uyên đọc thư xong, các bạn ước gửi được cho Vân một ít nắng phương Nam.
4. Phương chợt nghĩ ra một sáng kiến sẽ tặng cho Vân một vật mà ngoài Bắc không có, đó là một cành mai. Mọi người cùng reo lên và quay lại chợ hoa, nơi một rừng hoa mai vàng thắm tươi đang rung rinh trước nắng.

2) Phân vai, kể lại toàn bộ câu chuyện

Trả lời:

Em phân vai cùng các bạn và kể lại toàn bộ câu chuyện

Vào một ngày giáp Tết, Uyên và các bạn rủ nhau đi chơi chợ hoa trên đường Nguyễn Huệ. Họ đang ríu rít trò chuyện thì có tiếng gọi: "Nè, sắp nhỏ kia đi đâu vậy?" làm cả bọn đứng sững lại nhìn ra ngơ ngác. Họ chợt nhận ra người gọi đó là Phương. Uyên cho Phương biết mọi người đang đi tìm một món quà để gửi ra cho Vân ở Hà Nội. Vân là một người bạn mà cả nhóm mới quen ở trại hè Nha Trang.

Phương nói "Tết ngoài Hà Nội chắc vui lắm ?". Uyên nói: "Vui nhưng mà lạnh dễ sợ luôn", rồi Uyên lấy thư của Vân ra đọc cho Phương nghe. Nghe Uyên đọc thư xong, các bạn ước gửi được cho Vân một ít nắng phương Nam. Phương chợt nghĩ ra một sáng kiến sẽ tặng cho Vân một vật mà ngoài Bắc không có, đó là một cành mai. Mọi người cùng reo lên và quay lại chợ hoa, nơi một rừng hoa mai vàng thắm tươi đang rung rinh trước nắng.

• Chia sẻ với bạn tình cảm, cảm xúc của em trước một cảnh đẹp ở quê hương hoặc nơi em ở.

Trả lời:

Lệ Thủy, đó chính là tên gọi của quê hương em, một vùng chiêm trũng nằm trên dải đất hẹp ven biển miền Trung, đẹp và trù phú lắm. Vào vụ Đông Xuân, chim én bay về đây nhiều vô kể, có những thửa ruộng cùng một lúc có đến hàng trăm con én chao liệng trên tấm thảm nhung xanh. Dọc những bờ ruộng, cò trắng đứng thành hàng, im phăng phắc. Nhưng chỉ cần nghe tiếng động nào đó như tiếng khua đuổi cá của dân chài lưới thì những chấm trắng ấy vội bốc mình lên không trung, dang rộng hai cánh, trôi thành từng đàn về tận tít trời xa... Đứng ở giữa cánh đồng vào thời điểm lúa đang thì con gái, mới thưởng thức được vẻ đẹp rất nên thơ của cánh đồng. Đẹp nhất là ngắm nhìn những đợt sóng lúa đuổi nhau vội vàng, nhấp nhô lên xuống, giống hệt như một tấm thảm nhung xanh mà ai đó đang tung lên hạ xuống. Người làng em đi xa, mỗi lần về quê, không ai không dừng lại để ngắm đồng lúa quê mình, để tìm lại ở đây những kỉ niệm của một thời thơ ấu: đẹp, hồn nhiên và ấm áp hương đồng.

• Viết đoạn văn ngắn (từ 7 đến 9 câu) nêu tình cảm, cảm xúc trước một cảnh đẹp ở quê hương hoặc nơi em ở.

Trả lời:

Nhà em ở nơi cao nhất của làng, vì vậy, chỉ cần ra trước sân có thể nhìn bao quát xuống cả vùng quê yên ả. Trước đôi mắt của em, là cả một vùng xanh bao la bát ngát. Đó là sắc xanh của những thửa lúa đương thì con gái tươi non mơn mởn. Đó là sắc xanh của những bãi cỏ, những luống rau, những chùm cây ăn quả xum xuê, nhờ bàn tay người nông dân chăm chỉ. Đó còn là sắc xanh của bầu trời cao ở ngay trên đỉnh đầu, nơi mà những ngày đầu đông tưởng như có thể vươn tay lên chạm tới. Vẻ đẹp mộc mạc mà giản dị ấy, khiến em luôn tha thiết yêu thương quê hương mình. Chắc chắn rằng! Dù sau này có đi đến xứ sở nào, thì quê hương vẫn mãi là nơi tuyệt vời nhất trong trái tim của em.

3) Hoàn chỉnh, trang trí và trưng bày bài viết của em.

Trả lời: trang trí bài làm của em theo ý thích

VẬN DỤNG

Nói lời mời bạn về thăm quê hương hoặc nơi em ở.

Trả lời:

Gợi ý:

• Ngày mai làng tớ có hội, các cậu về nhà tớ chơi nhé!
• Các cậu đi Hải Phòng chơi với tớ nhé!