Giáo án âm nhạc 10 chân trời bài 10: Điệu thức - Gam - Giọng

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình bày khái niệm về điệu thức, các bậc của điệu thức

- GV giới thiệu khái niệm về điệu thức trưởng/điệu thức thứ và đàn mẫu cho HS nghe ví dụ cụ thể

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS ghi chép và ghi nhớ khái niệm về điệu thức, các bậc của điệu thức, điệu thức trưởng/ điệu thức thứ.

- HS lắng nghe ví dụ cụ thể về điệu thức trưởng, điệu thức thứ

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một số học sinh lên nhắc lại khái niệm

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện

- GV nhận xét, đúc kết lại kiến thức để HS ghi nhớ các khái niệm trên

1. Điệu thức

a. Khái niệm: Điệu thức là hệ thống các mối tương quan giữa âm ổn định và âm không ổn định, giữa âm chủ với các âm khác theo một quy luật nhất định.

b. Các bậc của điệu thức: Các bậc trong điệu thức được kí hiệu bằng số La Mã. Trong đó, bậc |, bậc IV và bậc V là ba bậc chính của điệu thức, các bậc II, III, V, V|| là những bậc phụ.

c. Điều thức trưởng - Điệu thức thứ: Trong âm nhạc có nhiều loại điệu thức khác nhau, tuy nhiên loại điệu thức bảy âm (trưởng - thứ) được dùng phổ biến nhất.

Điệu thức trưởng có thứ tự sắp xếp các cung và nửa cung giữa các bậc như sau:

Điệu thức thứ: có thứ tự sắp xếp các cung và nửa cung giữa các bậc như sau:

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình bày khái niệm về gam và giọng

- GV giới thiệu khái niệm tính chất của giọng và đàn mẫu cho HS nghe ví dụ cụ thể (1 giọng trưởng, 1 giọng thứ)

+ Bài Xuân đã về - giọng trưởng

+ Hà Nội mùa này vắng những cơn mưa – giọng thứ

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS ghi chép và ghi nhớ khái niệm về điệu thức, các bậc của điệu thức, điệu thức trưởng/ điệu thức thứ.

- HS lắng nghe ví dụ cụ thể về điệu thức trưởng, điệu thức thứ

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một số học sinh lên nhắc lại khái niệm

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện

- GV nhận xét, đúc kết lại kiến thức để HS ghi nhớ các khái niệm trên

2.  Gam

Khái niệm: Sự sắp xếp các bậc của điệu thức theo thứ tự từ thấp lên cao hay từ cao xuống thấp (tính từ âm chủ bậc đến âm chủ ở quãng tám liền kề) gọi là gam. Các âm thanh hợp thành gam gọi là các bậc. Bậc của điệu thức cũng là bậc của gam và được kí hiệu bằng chữ số La Mã.

Vị dụ các bậc của gam Đô trưởng

3. Giọng

a. Khái niệm: Giọng là điệu thức đã được xác định âm chủ và cao độ nhất định. Giọng được gọi bằng tên âm chủ cùng với tính chất điệu thục.

Ví dụ:

- Giọng Đô trưởng có âm chủ là âm Đô và tính chất của điệu thức là trưởng.

- Giọng La thứ có âm chủ là âm La và tính chất của điệu thức là thứ.

b. Tính chất của giọng

- Giọng trưởng thường có tính chất mạnh mẽ, khoẻ khoắn, tươi sáng.

- Giọng thử thường có tính chất mềm mại, nhẹ nhàng, trữ tình.