Giáo án điện tử KHTN 8 cánh diều Bài 28: Hệ vận động ở người

THÂN MẾN CHÀO CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

Vận động viên nâng được mức tạ lên đến hàng trăm kilôgam là nhờ những cơ quan nào?

Em hãy nâng một vừa sức rồi chỉ ra sự phối hợp hoạt động của các cơ quan tham gia thực hiện động tác đó.

Vậy hệ vận động có cấu tạo như thế nào để phù hợp với chức năng của chúng? Tại sao chúng ta phải thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao? Điều gì sẽ xảy ra khi một trong các cơ quan trong hệ vận động bị tổn thương?

BÀI 28 HỆ VẬN ĐỘNG Ở NGƯỜI.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của hệ vận động

Sự phối hợp hoạt động của cơ – xương – khớp

Bảo vệ hệ vận động

Thực hành sơ cứu và băng bó cho người bị gãy xương

01 SỰ PHÙ HỢP GIỮA CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ VẬN ĐỘNG

KĨ THUẬT MẢNH GHÉP

Vòng 1

Hình thành nhóm chuyên gia

• Nhóm 1, 2: Tìm hiểu về xương.
• Nhóm 3, 4: Tìm hiểu về khớp.
• Nhóm 5, 6: Tìm hiểu về cơ vân.

Vòng 2

Hình thành nhóm mảnh ghép

• GV ghép (nhóm 1, nhóm 3, nhóm 5) và (nhóm 2, nhóm 4, nhóm 6) để chia sẻ thông tin, cùng thảo luận hoàn thành Phiếu học tập và trả lời câu hỏi

KĨ THUẬT MẢNH GHÉP

Vòng 2

PHIẾU HỌC TẬP

Sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của hệ vận động

Đọc thông tin, quan sát các hình 28.2 – 28.5 trang 131 – 133 SGK và hoàn thành bảng sau:

Nhóm mảnh ghép

Các nhóm mảnh ghép mới thảo luận và trả lời các câu hỏi sau:

• Các xương liên kết với nhau bằng cách nào? Các cơ liên kết với xương bằng cách nào?
• Vì sao người nhiều tuổi khi bị gãy xương dù được bó bột vẫn lâu lành?
• Tại sao xương cứng, chịu tải tốt nhưng vẫn mềm dẻo và nhẹ?

Đáp án Phiếu học tập

Trả lời câu hỏi thảo luận

• Gân và dây chằng được cấu tạo từ các sợi collagen giúp kết nối các cơ quan trong hệ vận động:
  • Gân giúp kết nối cơ – xương, kết nối các cơ với nhau và có chức năng truyền lực.
  • Dây chằng bao quanh các khớp → cố định và bảo vệ khớp, kết nối các xương với nhau.

Cơ vân

Xương

Khớp

Xương liên tục thay đổi, lớp xương cũ mất đi, lớp xương mới được hình thành. Tuy nhiên, khi chúng ta già đi, quá trình tạo xương giảm dần, xường bị mất khoáng chất gây loãng xương.

• Xương được cấu tạo gồm nước, chất hữu cơ và chất vô cơ.
  • Chất hữu cơ: protein (chủ yếu là collagen), lipid, saccharide → đảm bảo tính đàn hồi cho xương.
  • Chất vô cơ chủ yếu mà muối calcium, muỗi phosphate → đảm bảo tính rắn chắc.

Luyện tập 1 (SGK – tr132)

Thành phần hoá học của xương động vật cũng tương tự xương người. Tiến hành thí nghiệm với ba chiếc xương đùi ếch như sau:

• Xương 1: để nguyên.
• Xương 2: ngâm trong dung dịch HCl 10% khoảng 15 phút.
• Xương 3: đốt trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi không còn thấy khói bay lên.

Sau khi tiến hành thí nghiệm với mỗi xương, tiếp tục uốn cong các xương, bóp nhẹ đầu các xương và quan sát hiện tượng. Kết quả thí nghiệm thể hiện ở bảng 28.1.

Bảng 28.1. Kết quả thí nghiệm

Vận dụng kiến thức về phản ứng của acid, phản ứng cháy và thành phần hoá học của xương, giải thích kết quả thí nghiệm.

Trả lời

• Sau khi bỏ vào HCl thì xương mềm, có thể uốn cong do trong xương chỉ còn lại chất hữu cơ.
• Bóp phần đã đốt ta thấy xương bở ra vì trong xương chỉ còn lại các chất vô cơ.

→ Xương được cấu tạo từ chất hữu cơ và chất vô cơ.

Kết luận:

Xương, khớp, cơ có cấu tạo phù hợp với chức năng mà chúng đảm nhiệm

02 SỰ PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ – XƯƠNG – KHỚP