Giáo án điện tử KHTN 8 cánh diều Bài 40: Quần xã sinh vật

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

Quan sát hình ảnh mô tả đầm lầy Mangrove (Ấn Độ) dưới đây, hãy chỉ ra các quần thể sinh vật xuất hiện trong hình ảnh.

• Thực vật: đước, vẹt, bần, mắm, cỏ, dương xỉ, rong…
• Động vật: hổ, khỉ, hươu, cò, tôm, cua, cá…

BÀI 40:
QUẦN XÃ SINH VẬT

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm quần xã sinh vật

Một số đặc trưng cơ bản của quần xã

Một số biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học trong quần xã

KHÁI NIỆM QUẦN XÃ SINH VẬT

THẢO LUẬN NHÓM

Ao cá, rừng cây, đại dương… được gọi là quần xã.

Vậy quần xã là gì?

Khái niệm

Quần xã sinh vật là một tập hợp các quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một không gian và thời gian nhất định.

Câu hỏi

Lấy ví dụ và chỉ ra các đặc điểm cho thấy đó là một quần xã sinh vật.

Ví dụ: Quần xã ruộng lúa gồm nhiều quần thể sinh vật như: quần thể lúa, quần thể ốc bươu vàng, quần thể ốc nhồi, quần thể cá chép… cùng sống trong khoảng không gian và thời gian nhất định

MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG
CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ

1. Độ đa dạng trong quần xã

Quan sát hình 40.1 và cho biết:

(1) Số lượng loài ở hai quần xã có sự khác nhau không?

(2) Vì sao lại có sự khác nhau đó?

(3) Rút ra kết luận gì về độ đa dạng của hai quần xã này?

Trả lời

• Số lượng loài ở hai quần xã là khác nhau, quần xã sinh vật vùng sa mạc (a) ít hơn so với quần xã rừng rụng lá theo mùa (b).
• Vì điều kiện môi trường, khí hậu ở hai quần xã khác nhau.
• Số lượng loài và số lượng của quần xã (b) nhiều hơn quần xã (a) → quần xã (b) có độ đa dạng cao hơn.

KẾT LUẬN

Độ đa dạng của quần xã được thể hiện qua sự phong phú về số lượng loài và số lượng cá thể của mỗi loài trong quần xã.

2. Thành phần các loài trong quần xã

Quan sát hai ví dụ trong hình 40.2 và so sánh loài ưu thế và loài đặc trưng, lấy ví dụ minh họa.

Trả lời

• Loài ưu thế là loài đóng vai trò quan trọng trong quần xã, ảnh hưởng quyết định tới các nhân tố sinh thái của môi trường do số lượng cá thể nhiều và sinh khối lớn.
• Ví dụ: Quần xã rừng thông, cây thông là loài chiếm ưu thế trên tán rừng, các cây khác chỉ mọc lẻ tẻ hoặc dưới tán và chịu ảnh hưởng của cây thông.
• Loài đặc trưng là loài chỉ có ở một quần xã hoặc số cá thể nhiều hơn hẳn các loài khác trong quần xã.
• Ví dụ: Cá cóc ở Tam Đảo, dừa Bến Tre…

MỘT SỐ BIỆN PHÁP
BẢO VỆ ĐA DẠNG SINH HỌC TRONG QUẦN XÃ

Liệt kê ít nhất 3 biện pháp bảo vệ sự đa dạng của quần xã và giải thích ngắn gọn ý nghĩa của từng biện pháp.

KẾT LUẬN

Một số biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học trong quần xã như: tuyên truyền về ý thức bảo vệ đa dạng sinh học; xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia; bảo vệ rừng, nghiêm cấm khai thác, săn bắt, buôn bán trái pháp luật các loài sinh vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Quần xã sinh vật là

1. tập hợp các sinh vật cùng loài.
2. tập hợp các cá thể sinh vật khác loài.
3. tập hợp các quần thể sinh vật khác loài.
4. D. tập hợp toàn bộ các sinh vật trong tự nhiênẬP