Giáo án điện tử sinh học 10 cánh diều bài 21: Khái niệm, cấu tạo và chu trình nhân lên của virus

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

• Mô tả thí nghiệm tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh khảm thuốc lá.
• Thảo luận và nêu nhận xét về đặc điểm mầm bệnh.

BÀI 21: KHÁI NIỆM, CẤU TẠO VÀ CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUS

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Khái niệm virus
2. Cấu tạo của virus
3. Chu trình nhân lên của virus
4. KHÁI NIỆM VIRUS

• Nêu khái niệm
• Cho biết virus có những đặc điểm nào khác so với vi khuẩn.
• Virus là dạng sống không có cấu tạo tế bào, kích thước rất nhỏ, sống kí sinh bắt buộc trong tế bào sinh vật.

Virus có những đặc điểm khác so với vi khuẩn:

2. CẤU TẠO CỦA VIRUS

Quan sát hình 21.2 và 21.3 SGK và thực hiện các yêu cầu.

1. Lập bảng về thành phần cấu tạo của virus và chức năng của mỗi thành phần.
2. Cấu trúc nào của virus đóng vai trò là thụ thể?

• Ở virus trần, thụ thể là protein của vỏ capsid.
• Ở virus có màng bọc, thụ thể là các gai glycoprotein trên lớp màng bọc.
• Ở virus gây bệnh trên vi khuẩn như phage T4, thụ thể nằm ở đầu tận cùng của lông đuôi.

3. CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUS

Hoạt động nhóm: Đọc thông tin, kết hợp quan sát các hình ảnh SGK, ghép tên giai đoạn và diễn biến cụ thể quá trình nhân lên của virus theo bảng.

• Em có nhận xét gì về thời gian nhân lên của phage T4 trong tế bào chủ?
• Cho biết điều gì xảy ra với tế bào chủ khi virus được giải phóng?
• Thời gian nhân lên của phage T4 trong tế bào chủ rất nhanh (tổng thời gian khoảng 22 phút).
• Nếu virus được giải phóng ồ ạt thì tế bào chủ bị phá hủy ngay lập tức, sẽ bị chết dần.

LUYỆN TẬP

1. Quan sát hình 21.3 và cho biết cấu trúc nào của virus đóng vai trò là thụ thể?
2. Để nuôi virus, các nhà khoa học sẽ sử dụng loại môi trường gì? Giải thích.
3. Tại sao những người bị hội chứng HIV – AIDS thường dễ mắc các bệnh như lở loét da và tiêu chảy?

Câu 1.

1: capsid

2: nucleic acid

3: gai glycooprotein

4: màng bọc

Câu 2.

Cần nuôi virus trong môi trường có các tế bào chủ như vi khuẩn, các loại nấm, động vật, thực vật.

Câu 3.

Khi tế bào virus xâm nhập sẽ làm tế bào bị hủy hoại, chết hoặc bị tổn thương vật chất di truyền. Do đó virus HIV xâm nhập vào cơ thể làm phá hủy các tế bào miễn dịch, tạo cơ hội cho các virus, vi khuẩn khác xâm nhập gây lở loét da và tiêu chảy.

VẬN DỤNG

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Câu 1. Virus có hình thức sống:

1. Kí sinh trong cơ thể sinh vật.
2. Hoại sinh trong cơ thể sinh vật.
3. Cộng sinh trong cơ thể sinh vật.

D.Tự do ngoài môi trường.