Giáo án điện tử sinh học 10 cánh diều bài 8: Cấu trúc của tế bào nhân thực

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

Quan sát hình ảnh và nêu các thành phần cấu tạo chính của tế bào nhân thực.

• Các thành phần cấu tạo chính của tế bào nhân thực: màng sinh chất, chất tế bào, nhân.
• Ngoài ra, còn các bộ phận khác như: chất nền ngoại bào, thành tế bào bao quanh màng sinh chất, tế bào chất, ti thể, lục lạp, lưới nội chất, bộ máy Golgi,Lysosome, không bào trung tâm, Peroxisome, Ribosome, trung thể, bộ khung tế bào.

Bài 8:

Cấu trúc của tế bào nhân thực

NỘI DUNG BÀI HỌC

Màng sinh chất

Cấu trúc ngoài màng sinh chất

Nhân

Tế bào chất

Thực hành quan sát tế bào nhân thực

1. Màng sinh chất

Nhờ đặc điểm cấu trúc nào của tế bào mà khi chúng ta ngâm tay vào nước tay vấn không bị trương phồng lên?

Đọc thông tin và quan sát các hình ảnh mục I (SGK tr.42 – 43) để tìm hiểu về cấu trúc màng sinh chất.

Chức năng

• Bao bọc và bảo vệ toàn bộ phần bên trong của tế bào, ngăn cách chúng với phần bên ngoài tế bào (ngoại bào).
• Kiểm soát sự vận chuyển các chất đi vào và đi ra khỏi tế bào.
• Đóng vai trò quan trọng trong sự tương tác, truyền thông tin giữa các tế bào.

Cấu trúc

• Các phân tử protein nằm xen kẽ trong lớp lipid kép của màng sinh chất tạo thành cấu trúc “khảm lỏng” (khảm động).
• Các phân tử phospholipid có đuôi kị nước quay vào nhau, phía giữa hai lớp, làm ổn định cấu trúc màng. Các đầu ưa nước quay ra ngoài hoặc phía trong màng, tiếp xúc với môi trường nước xung quanh, chỉ cho một số phân tử nhất định (ví dụ phân tử kị nước) đi qua dễ dàng.

→ có tính thấm chọn lọc (tính bán thấm).

• Các phân tử sterol (cholesterol ở tế bào động vật; stigmaterol,

          sitosterol,... ở tế bào thực vật) nằm xen kẽ giữa các phân tử

→ giúp bảo tính lỏng của màng → tạo nên sự mềm dẻo, linh     hoạt của màng sinh chất.

• Các phân tử protein sắp xếp khác nhau: có phân tử xuyên qua lớp phospholipid (protein xuyên màng), có phân tử chỉ bám vào phân tử protein khác và thực hiện các chức năng khác nhau.

1. Cấu trúc ngoài màng sinh chất

• Ở tế bào động vật, ngoại màng sinh chất liệu còn có thành phần nào nữa hay không?
• Các thành phần đó có vai trò gì đối với tế bào?

Đọc thông tin và quan sát hình ảnh SGK để tìm hiểu về cấu trúc ngoài màng sinh chất, trao đổi để trả lời các câu hỏi:

• Quan sát hình 8.4 SGK và cho biết tên một số phân tử cấu tạo nên chất nền ngoại bào. Nêu vai trò của chất nền ngoại bào đối với tế bào động vật.
• Phân tử sinh học nào là thành phần cấu tạo chính của thành tế bào thực vật?
• Quan sát hình 8.5 SGK, mô tả cách sắp xếp các phân tử cellulose trong thành tế bào thực vật. Cấu tạo và cách sắp xếp của các phân tử cellulose phù hợp như thế nào với chức năng của thành tế bào?

1. Chất nền ngoại bào

Gồm chủ yếu các phân tử protein như collagen, proteoglycan (là protein kết hợp với polysaccharide),...

Giúp các tế bào liên kết với nhau và tham gia quá trình truyền thông tin.