Giáo án điện tử vật lí 10 chân trời bài 11: Một số lực trong thực tiễn

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

Ví dụ:  khi chuyển động, ô tô vừa chịu tác động của lực kéo động cơ, vừa chịu tác động của lực ma sát giữa bánh xe với mặt đường, trọng lực do Trái Đất tác dụng và áp lực do mặt đường tạo ra. Những lực này có đặc điểm gì?

Những lực trên đều có đặc điểm là có điểm đặt tại ô tô, phương nằm ngang hoặc thẳng đứng và có độ lớn.

BÀI 11.

MỘT SỐ LỰC TRONG THỰC TIỄN

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tìm hiểu trọng lực, lực ma sát, lực căng dây, lực nâng của nước.

Xây dựng biểu thức xác định độ chênh lệch áp suất giữa hai điểm có độ sâu khác nhau trong chất lỏng và giải thích về lực nâng tác dụng lên một vật trong chất lỏng.

Vận dụng biểu thức độ chênh lệch áp suất.

I.Tìm hiểu trọng lực, lực ma sát, lực căng dây, lực nâng của nước.

1. Trọng lực

Hoạt động nhóm

Nhóm 1: trình bày về trọng lực

Nhóm 2: trình bày về lực ma sát

Nhóm 3: trình bày về lực căng dây

Nhóm 4: trình bày về lực nâng của nước

• Nêu các đặc điểm của của trọng lực.
• Đưa ra một số điểm cần ghi nhớ.
• Nhắc lại cách biểu diễn trọng lực.

Kết luận

• Lực làm cho vật rơi chính là lực hấp dẫn của Trái Đất tác dụng lên vật, còn được gọi là trọng lực . Theo biểu thức 10.1 của định luật II Newton ta có:

Trong đó: là gia tốc rơi tự do của vật.

• Từ các đặc điểm của gia tốc , ta suy ra được các đặc điểm của trọng lực :
• Trọng lực là lực hấp dẫn giữa Trái Đất và vật.
• Trọng lực có: Điểm đặt tại một vị trí đặc biệt gọi là trọng tâm. Hướng vào tâm Trái Đất. Độ lớn P = m.g.

LƯU Ý

Khi một vật đứng yên trên mặt đất, trọng lượng của vật bằng độ lớn của trọng lực tác dụng lên vật.

Khi một vật đứng yên trên mặt đất, trọng lượng của vật bằng độ lớn của trọng lực tác dụng lên vật.

Trọng tâm có vai trò quan trọng trong sự cân bằng của các vật.

2. Lực ma sát

Nêu khái niệm lực ma sát.

Khái niệm: Lực ma sát là lực xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc giữa hai vật. Có tác dụng chống lại xu hướng thay đổi vị trí tương đối giữa hai bề mặt.

Các loại ma sát:

• Ma sát nghỉ xuất hiện ở mặt tiếp xúc khi vật chịu tác dụng của một ngoại lực có xu hướng làm vật chuyển động. Lực ma sát nghỉ triệt tiêu ngoại lực này làm vật vẫn đứng yên
• Ma sát trượt xuất hiện ở mặt tiếp xúc khi vật trượt trên một bề mặt. Ví dụ: Bánh xe trượt trên mặt đường khi hãm phanh đột ngột tạo ra vết trượt
• Ma sát lăn xuất hiện ở mặt tiếp xúc khi vật lăn trên một bề mặt. Ví dụ: Ma sát lăn giữa bánh xe và mặt sàn

Lưu ý về sự phụ thuộc độ lớn của lực ma sát trượt:

• Không phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc và tốc độ chuyển động của vật.
• Phụ thuộc vào vật liệu và tính chất của hai bề mặt tiếp xúc.
• Độ lớn: F =

Với  là hệ số ma sát trượt, phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng của bề mặt hai vật tiếp xúc, không có đơn vị. Thường thì  được mặc định đối với từng loại vật liệu.