Giáo án Lịch sử và Địa lí 4 cánh diều Bài 1: Làm quen với phương tiện học tập môn Lịch sử và Địa lí

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS

- Kết nối được kiến thức đã biết với nội dung kiến thức mới trong bài để tạo hứng thú.

- Kể được tên một số phương tiện hỗ trợ học tập môn Lịch sử và Địa lí: bản đồ, lược đồ, biểu đồ, tranh ảnh, hiện vật,...

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS đọc thông tin ở phần Khởi động trong SHS tr.5 và nêu nhiệm vụ: Kể tên các phương tiện hỗ trợ học tập môn Lịch sử và Địa lí mà em đã biết theo kĩ thuật công não.

- GV mời lần lượt mỗi HS nêu ít nhất một phương tiện hỗ trợ học tập môn học mà HS đã biết.

- GV khuyến khích HS đưa ra các câu trả lời khác nhau để tạo không khí sôi nổi, hứng thú.

- GV gợi ý cho HS đọc nhanh tên các tiêu đề trong bài và kể tên các phương tiện như: bản đồ, lược đồ, biểu đồ, tranh ảnh, hiện vật.... (nếu HS chưa biết)

- GV nhận xét và đưa ra đáp án: Một số phương tiện hỗ trợ học tập môn Lịch sử và Địa lí như: bản đồ, lược đồ, biểu đồ, tranh ảnh, hiện vật,....

- GV dẫn dắt vào bài học: Bài 1 – Làm quen với phương tiện học tập môn Lịch sử và Địa lí.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

* Bản đồ, lược đồ

Hoạt động 1: Tìm hiểu về bản đồ, lược đồ và cách sử dụng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết sử dụng bản đồ, lược đồ trong học tập môn Lịch sử và Địa lí.

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS làm việc nhóm (4 – 6 HS/nhóm), quan sát các hình 1, 2 (SHS tr.5, 6 ), đọc thông tin và thực hiện nhiệm vụ:

+ Quan sát lược đồ hình 1:

·        Cho biết nội dung thể hiện trên lược đồ.

·        Đọc bảng chú giải và nêu một số kí hiệu được sử dụng trong lược đồ.

·       
Kể tên các địa điểm nghĩa quân Lam Sơn tấn công quân Minh.

+ Quan sát bản đồ hình 2:

·        Cho biết nội dung thể hiện trên bản đồ hình 2.

·        Đọc bảng chú giải và nêu một số kí hiệu được sử dụng trong bản đồ.

·       
Kể tên thủ đô và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương của Việt Nam.

- GV mời đại diện các nhóm trả lời. Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung theo gợi ý.

- GV nhận xét, đánh giá và đưa ra câu trả lời

+ Lược đồ hình 1:

·        Lược đồ nghĩa quân Lam Sơn tấn công quân Minh trong trận Chi Lăng – Xương Giang (năm 1427).

·        Kí hiệu mũi tên màu đỏ: nghĩa quân Lam Sơn tấn công.

·        Kí hiệu màu cam: nghĩa quân Lam Sơn mai phục.

·        Kí hiệu màu đỏ có ba mũi tên hướng lên trên: nghĩa quân Lam Sơn phòng ngự.

·        Kí hiệu màu đỏ úp vào nhau: nghĩa quân Lam Sơn bao vây.

·        Kí hiệu dấu X màu đen: nơi quân Minh bị tiêu diệt.

·         Kí hiệu mũi tên màu đen: quân Minh hành quân,...

+ Biều đồ hình 2:

·        Thể hiện các đơn vị hành chính (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) của Việt Nam.

·        Một số kí hiệu trên bản đồ gồm: kí hiệu hình ngôi sao màu đỏ là thủ đô; kí hiệu hai vòng tròn lồng vào nhau là thành phố trực thuộc Trung ương.....

·        Thủ đô của Việt Nam là Hà Nội; các thành phố trực thuộc Trung ương gồm: Hải Phòng, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ.

- GV tổng kết và hướng dẫn HS các bước cơ bản để sử dụng

hiệu quả lược đồ, bản đồ:

+ Đọc tên lược đồ, bản đồ để biết nội dung chính được thể hiện.

+ Đọc bảng chú giải để biết đối tượng được thể hiện trên lược đồ, bản đồ.

+ Dựa vào kí hiệu, màu sắc để tìm đối tượng lịch sử, địa lí trên lược đồ, bản đồ.

* Biểu đồ

Hoạt động 2: Tìm hiểu biểu đồ và cách sử dụng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sử dụng được biểu đồ trong học tập môn Lịch sử và Địa lí.

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS làm việc nhóm, quan sát hình 3 và đọc thông tin, hoàn thành nhiệm vụ học tập.

+ Kể tên các loại biểu đồ thường được sử dụng.

+ Cho biết biểu đồ hình 3 thể hiện nội dung gì. Nêu tên trục dọc, trục ngang của biểu đồ và đơn vị của mỗi trục.

+ So sánh độ cao của các cột và nhận xét sự thay đổi số dân Việt Nam qua các năm.

- HS đọc thông tin và lắng nghe GV nêu nhiệm vụ.

- HS trả lời nhiệm vụ.

- HS lắng nghe GV gợi ý.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học.

- HS thảo luận nhóm.

- Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS thảo luận nhóm, thực hiện các nhiệm vụ được giao.