Giáo án và PPT Lịch sử và Địa lí 4 cánh diều Bài 1: Làm quen với phương tiện học tập môn Lịch sử và Địa lí

BÀI 1: LÀM QUEN VỚI PHƯƠNG TIỆN HỌC TẬP MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Kể tên các phương tiện hỗ trợ học tập môn Lịch sử và Địa lí mà em đã biết theo kĩ thuật công não.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Bản đồ, lược đồ và cách sử dụng

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Bản đồ là gì?

• Lược đồ là gì?

• Nêu các bước sử dụng bản đồ, lược đồ.

Sản phẩm dự kiến:

- Bản đồ là hình vẽ thu nhỏ một khu vực hay toàn bộ bề mặt Trái Đất theo một tỉ lệ nhất định.

- Lược đồ là hình vẽ thu nhỏ một khu vực theo một tỉ lệ nhất định, có nội dung giản lược hơn bản đồ.

- Mỗi loại bản đồ, lược đồ có đặc trưng thông tin riêng. Các bước cơ bản để sử dụng hiệu quả bản đồ, lược đồ là:

+ Đọc tên bản đồ, lược đồ để biết nội dung chính được thể hiện là gì.

+ Đọc chủ giải để biết đối tượng được thể hiện trên bản đồ, lược đồ.

+ Tìm đối tượng lịch sử hoặc địa lí trên bản đồ, lược đồ dựa vào kí hiệu và màu sắc

Hoạt động 2: Biểu đồ và cách sử dụng

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Biểu đồ là gì?

• Kể tên các loại biểu đồ thường được sử dụng.

• Em hãy nêu các bước sử dụng biểu đồ.

Sản phẩm dự kiến:

- Biểu đồ là hình vẽ thể hiện trực quan mối quan hệ về số liệu của các đối tượng.

- Các bước để sử dụng biểu đồ là:

- Các loại biểu đồ thường được sử dụng là biểu đồ cột, tròn, đường,....

+ Đọc tên biểu đồ để biết nội dung được thể hiện là gì.

+ Quan sát biểu đồ để xác định các đối tượng cụ thể trên biểu đồ.

+ So sánh và nhận xét về các đối tượng được thể hiện trên biểu đồ

Hoạt động 3: Tranh ảnh

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Tranh ảnh là gì?

• Trình bày các bước sử dụng tranh ảnh.

Sản phẩm dự kiến:

- Tranh ảnh là những bức vẽ, bức ảnh được vẽ hoặc chụp lại các sự kiện, nhân vật lịch sử, sự vật, hiện tượng địa lí cụ thể. 

- Để sử dụng hiệu quả tranh ảnh, cần thực hiện theo các bước sau:

+ Đọc tên tranh ảnh để xác định nội dung khái quát.

+ Tìm hiểu tranh ảnh bằng cách đặt câu hỏi (ví dụ: Ai?, Cái gì?, Ở đâu?, Khi nào?, Tại sao?, Như thế nào?).

+ Nhận xét về nội dung được phản ánh trong tranh ảnh.

Hoạt động 4: Hiện vật

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Hiện vật là gì?

• Trình bày các bước sử dụng hiện vật.

Sản phẩm dự kiến:

- Hiện vật lịch sử là những di tích, đồ vật,... của con người được lưu giữ lại. Đó là những bằng chứng quan trọng để hiểu về quá khứ. 

- Các bước giúp sử dụng hiện vật hiệu quả trong học tập như sau:

+ Đọc tên của hiện vật.

+ Tìm hiểu hiện vật bằng cách đặt câu hỏi (ví dụ: Ai (tạo ra/ sở hữu)?, Cái gì?, Ở đâu?, Khi nào?, Tại sao?, Như thế nào?)

+ Nêu nhận xét về người/ nhóm cư dân đã tạo ra hoặc sở hữu hiện vật đó

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Biểu đồ là hình thức thể hiện trực quan các số liệu qua thời gian và không gian bằng các hình vẽ đặc trưng. Điều gì là mục tiêu chính của biểu đồ?

A. Đọc chú giải và các thông tin trên biểu đồ

B. Đọc tên biểu đồ

C. Hiểu nội dung chính được thể hiện trên biểu đồ

D. Thể hiện số liệu qua thời gian và không gian

Câu 2: Để tìm hiểu tranh ảnh bằng cách đặt câu hỏi, chúng ta cần làm gì?

A. Đặt câu hỏi không liên quan đến nội dung

B. Đặt câu hỏi Ai?, Cái gì?, Ở đâu?, Khi nào?, Tại sao?, Như thế nào?

C. Đặt câu hỏi theo sở thích của bản thân

D. Đặt câu hỏi theo cảm xúc

Câu 3: Ý nghĩa của hiện vật là gì

A. Là những đồ vật có giá trị để mang lại lợi nhuận

B. Là những thứ không có giá trị

C. Là những bằng chứng quan trọng để hiểu về quá khứ

D. Là những đồ vật có niên đại lâu đời c

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: B

Câu 3: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tranh ảnh lịch sử, địa lí là những hình ảnh như thế nào?

Câu 2: Hiện vật lịch sử là gì? Em hãy kể tên những hiện vật lịch sử ở địa phương em (nếu có)