Giáo án Lịch sử và Địa lí 4 cánh diều Bài 9: Thăng Long – Hà Nội

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Kết nối được những hiểu biết của HS về Thủ đô Hà Nội với nội dung bài học.

- Tạo hứng thú cho HS tiếp nhận bài học mới.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS đọc thông tin SHS tr.46 và trả lời câu hỏi: Em hãy kể tên những địa danh, di tích, thắng cảnh của Hà Nội mà em biết.

- GV mời đại diện HS kể tên những địa danh, di tích, thắng cảnh của Hà Nội. Các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đưa ra đáp án:

+ Một số địa danh, di tích, thắng cảnh của Hà Nội là: chùa Thầy; chùa Hương; phố Cổ; hồ Hoàn Kiếm; khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám…

- GV nhận xét và dẫn dắt vào bài học: Bài 9 – Thăng Long – Hà Nội.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

* Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên và tên gọi khác của Thăng Long – Hà Nội

Hoạt động 1: Xác định vị trí địa lí của Thăng Long – Hà Nội; nêu đặc điểm tự nhiên của Thăng Long được thể hiện trong Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn và nêu một số tên gọi khác của Thăng Long – Hà Nội

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Xác định được vị trí địa lí của Thăng Long – Hà Nội trên lược đồ.

- Nêu được đặc điểm tự nhiên của Thăng Long được thể hiện trong Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn.

- Nêu được một số tên gọi khác của Thăng Long – Hà Nội.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm (4 – 5 HS/nhóm) và thực hiện nhiệm vụ:

+ Quan sát hình 1 SHS tr.47, xác định vị trí địa lí của Thăng Long – Hà Nội trên lược đồ, xác định những tỉnh tiếp giáp với Hà Nội.

+ Đọc Chiếu dời đô, nêu được đặc điểm tự nhiên của Thăng Long.

+ Kể được một số tên gọi khác của Thăng Long – Hà Nội.

- GV mời đại diện nhóm HS lên bảng trình bày kết quả làm việc của nhóm. HS nhóm khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

- GV đánh giá, nhận xét và tổng kết:

+ Xác định vị trí: Sông Hồng bắt nguồn từ Vân Nam (Trung Quốc) chảy vào lãnh thổ Việt Nam qua nhiều tỉnh, thành phố và đổ ra Biển Đông.

+ Những tên gọi khác của sông Hồng: sông Cái, Hồng Hà, Nhị Hà (hoặc Nhĩ Hà), sông Thao,...

- GV giải thích cho HS các tên gọi khác của sông Hồng:

+ Vị trí, tiếp giáp:

·        Vị trí: nằm ở trung tâm của vùng Đồng bằng Bắc Bộ.

·        Tiếp giáp các tỉnh: Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên; Bắc Giang; Bắc Ninh; Hưng Yên; Hà Nam; Hòa Bình.

+ Đặc điểm tự nhiên:

·        “ở giữa khu vực trời đất, chính giữa nam bắc đông tây, tiện nghi núi sông sau trước”.

·        “mặt đất rộng mà bằng phẳng, thế đất cao mà sáng sủa, dân cư không khổ thấp trũng tối tăm, muôn vật hết sức tươi tốt phồn thịnh”.

·        “là nơi thắng địa, là chỗ tụ hội quan yếu của bốn phương”.

+ Tên gọi khác: Tống Bình, Đại La, Thăng Long, Đông Đô, Đông Quan,...

* Một số nét chính về lịch sử Thăng Long – Hà Nội

Hoạt động 2: Trình bày một số nét chính về lịch sử Thăng Long – Hà Nội

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được một số nét chính về lịch sử Thăng Long – Hà Nội thông qua các tư liệu, tranh ảnh, câu chuyện lịch sử về Thăng Long tứ trấn, sự tích Hồ Gươm, Hoàng Diệu chống thực dân Pháp, chuyện về Hà Nội đánh Mỹ.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm (4 – 5  HS/nhóm) và thực hiện nhiệm vụ:

- HS đọc thông tin.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học.

- HS làm việc nhóm.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, ghi nhớ.