Giáo án powerpoint sinh học 11 cánh diều

CHÀO MỪNG CẢ LỚP ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

Em có biết?

• Cây TomTato là cây được ghép từ ngọn cà chua với phần gốc cây khoai tây.
• Trung bình một vụ, mỗi cây cho 500 quả cà chua với chất lượng tương đương hoặc cao hơn cây cà chua thông thường, cùng với đó là hơn 2 kg khoai tây.

Quả bưởi

Em có nhìn thấy trong bức hình này có các loại quả nào trên cùng một cây không?

CHỦ ĐỀ 4: SINH SẢN Ở SINH VẬT

BÀI 21: SINH SẢN Ở THỰC VẬT

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Sinh sản vô tính ở thực vật và ứng dụng
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật

Chia lớp thành 4 nhóm theo kỹ thuật mảnh ghép:

*Nhóm chuyên gia:

Nhóm 1 + 2

Đọc thông tin SGK mục I.1, quan sát hình 21.1a và tìm hiểu về hình thức sinh sản vô tính (sinh sản sinh dưỡng).

Nhóm 3 + 4

Đọc thông tin SGK mục I.1, quan sát hình 21.1b và tìm hiểu về hình thức sinh sản bằng bào tử.

Chia lớp thành 4 nhóm theo kỹ thuật mảnh ghép:

*Nhóm mảnh ghép: Ghép nhóm 1 với nhóm 3; nhóm 2 với nhóm 4 để các nhóm chia sẻ thông tin cho nhau.

Quan sát hình 21.1a, cho biết cây con được hình thành như thế nào?

Cây con được hình thành từ bộ phận hoặc cơ quan sinh dưỡng của cá thể mẹ, phổ biến như thân bò, thân rễ, thân củ, thân hành, chồi bên, lá, rễ,…

Quan sát hình 21.1b, mô tả quá trình biến đổi bào tử thành thể giao tử ở rêu.

Bào tử (n) gặp điều kiện thuận lợi nguyên phân phát triển thành thể giao tử trưởng thành (n).

Các nhóm mảnh ghép hoàn thành phiếu học tập sau:

KẾT LUẬN

• Sinh sản vô tính ở thực vật là hình thức sinh sản mà cây con được tạo ra từ các bộ phận sinh dưỡng khác nhau của cây mẹ như củ, thân, rễ, lá…
• Sinh sản bằng bào tử là hình thức sinh sản mà cơ thể mới được phát triển từ bào tử (n).

2. Các phương pháp nhân giống vô tính và ứng dụng trong thực tiễn

Thảo luận nhóm 4 HS, trả lời câu hỏi trong hộp SGK trang 137:

• Quan sát hình 21.1, phân biệt một số hình thức nhân giống vô tính ở thực vật.
• Nhân giống vô tính ở thực vật dựa trên cơ sở sinh học nào?

Một số hình thức nhân giống vô tính ở thực vật

1. a) Giâm cành

Là kỹ thuật nhân giống sử dụng các đoạn cành bánh tẻ và các kỹ thuật nông học để tạo cây hoàn chỉnh.

1. b) Chiết cành

Là phương pháp nhân giống mà cây con tạo được bằng cách thúc đẩy quá trình hình thành rễ từ vết khoanh vỏ một cành bánh tẻ trên cây mẹ.

1. c) Ghép cành

Là phương pháp nhân giống sử dụng đoạn thân, cành (cành ghép) hoặc chồi (mắt ghép) của cây này ghép lên thân hay gốc của cây khác (gốc ghép) cùng loài hoặc quan hệ gần gũi, giúp tổ hợp các đặc tính tốt của cành ghép/mắt ghép và gốc ghép và cùng một cây.

1. d) Tách củ

Là phương pháp nhân giống sử dụng thân củ con tách ra từ thân củ mẹ. Thân củ con sẽ phát triển thành các cây con.

1. e) Nuôi cấy mô

Là phương pháp được thực hiện dựa trên công nghệ nuôi cấy mô, tế bào thực vật.

Cơ sở của sinh sản vô tính

• Cơ sở của sinh sản vô tính là quá trình nguyên phân nên cây con có thể giữ được các đặc tính giống như cây mẹ (năng suất, phẩm chất).
• Ngoài ra có thể rút ngắn thời gian ra hoa.
• Nuôi cấy mô còn cho ra giống sạch bệnh, cây đơn bội, sản xuất nhanh sinh khối thực vật.

1. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa
2. Cấu tạo chung của hoa

HS đọc thông tin trong SGK và trả lời trang 138:

Quan sát hình 21.3, kể tên các bộ phận của hoa:

KẾT LUẬN

Hoa là chồi sinh sản, cấu tạo gồm bộ phận bất thụ (không sinh sản) và bộ phận hữu thụ (sinh sản), hoa đính vào phần thân cây qua cấu trúc đế hoa.

Bộ phận bất thụ:

Lá đài và các cánh hoa.

Bộ phận hữu thụ:

Nhị hoa và lá noãn (nhụy).

Kể tên một số loài có hoa đơn tính, hoa lưỡng tính.

Hoa đơn tính:

Hoa bí ngô

Hoa mướp

Kể tên một số loài có hoa đơn tính, hoa lưỡng tính.

Hoa lưỡng tính:

Hoa bưởi

Hoa ly

Hoa ổi

1. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa

Quá trình sinh hữu tính ở thực vật với 3 giai đoạn hình thành hạt phấn và túi phôi; thụ phấn và thụ tinh; hình thành quả và hạt.

2. Sự hình thành hạt phấn, túi phôi

Quan sát hình 21.4, kết hợp đọc thông tin SGK hãy mô tả quá trình hình thành hạt phấn, túi phôi.

Cấu trúc 2 tế bào có vách dày chung này gọi là hạt phấn

Quá trình hình thành hạt phấn:

Tế bào mẹ hạt phấn (2n) giảm phân tạo thành 4 tiểu bào tử (n). Mỗi tiểu bào tử nguyên phân một lần tạo thành tế bào sinh dưỡng (tế bào lớn) và tế bào sinh sản (tế bào nhỏ). Tế bào sinh dưỡng phát triển thành ống phấn, tế bào sinh sản sẽ nguyên phân tạo thành hai tinh tử (giao tử đực).

Quá trình hình thành túi phôi:

Bầu nhụy có noãn chứa tế bào trung tâm lớn (2n) giảm phân cho ra 4 tế bào đơn bôi không cân đối. Ba tế bào tiêu biến, 1 tế bào lớn (đại bào tử) nguyên phân liên tiếp 3 lần tạo thành 8 nhân.

Cấu trúc có chứa tế bào trứng (n) và 2 tế bào kèm, nhân lưỡng cực và 3 tế bào đối cực, gọi là túi phôi.

3. Thụ phấn và thụ tinh

Quan sát video kết hợp đọc thông tin, hình ảnh 21.5 trong SGK và mô tả lại sự phát tán của hạt phấn đến đầu nhụy.

Quá trình thụ phấn:

• Là quá trình hạt phấn phát tán và rơi trên núm nhụy phù hợp.
  • Tác nhân sinh học: ong, bướm, dơi,…
  • Tác nhân phi sinh học: gió và nước.
  • Số ít loài còn lại tự thụ phấn.

Có 2 hình thức thụ phấn:

• Thụ phấn chéo
• Tự thụ phấn

Quá trình thụ phấn:

Hoa thụ phấn nhờ côn trùng

Hoa bồ công anh thụ phấn nhờ gió

Một số loài hoa tự thụ phấn

Hoa hồng

Hoa bưởi

Hoa phong lan

Các loài hoa này có cấu tạo đầy đủ nhị và nhụy để tự tiến hành thụ phấn.

Quá trình thụ tinh:

Là sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái hình thành nên hợp tử. Sau khi ống phấn sinh trưởng kéo dài theo vòi nhụy chạm tới túi phôi, xuyên qua lỗ noãn, sẽ giải phóng hai tinh tử, một tinh tử kết hợp với trứng tạo nên hợp tử 2n, một tinh tử còn lại hợp nhất với tế bào lớn chứa 2 nhân ở trung tâm túi phôi hình thành nhân tam bội 3n.

4. Sự hình thành hạt và quả

Chia lớp thành 2 nhóm:

Nhóm 1

Tìm hiểu về quá trình hình thành hạt qua thông tin SGK và các mẫu vật thật về các loại hạt.

Nhóm 2

Nghiên cứu tài liệu, quan sát các loại quả để trình bày sự hình thành và chín của quả.

Quá trình hình thành hạt:

• Sau khi thụ tinh, noãn chứa hợp tử 2n và nhân tam bội 3n phát triển thành hạt. Hợp tử phân chia liên tiếp nhiều lần rồi phân hóa hình thành nên cấu trúc của phôi lá mầm, thân mầm và rễ mầm. Nhân tam bội phân chia tạo nội nhũ chứa chất dinh dưỡng.

--------------------Còn tiếp -------------------------