Giáo án PPT Địa lí 6 cánh diều Bài 1: Hệ thống kinh vĩ tuyến. Toạ độ địa lí của một địa điểm trên bản đồ

BÀI 1: HỆ THÔNG KINH VĨ TUYẾN. TỌA ĐỘ ĐỊA LÍ 

CỦA MỘT ĐIỂM TRÊN BẢN ĐỒ

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Ví dụ, một cơn bão có thể đưa tàu đi xa hơn nơi nó muốn đến. Hoặc hàng ngày, chúng ta đều cần nhớ sẽ đi những đâu, đến những đâu trong không gian sống quen thuộc của mình. Chúng ta cũng thường thông tin cho người thân, bạn bè về địa điểm nào đó. Để khắc phục điều này, con người đã nỗ lực tìm kiếm cách xác định chính xác vị trí, cách tìm đường đi đến mọi địa điểm trên bề mặt Trái đất. Vì thế, một mạng lưới kinh, vĩ tuyến tưởng tượng bao phú toàn bộ quả địa cầu đã ra đời, giúp họ làn được điều này.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Kinh tuyến và vĩ tuyến

+ Hãy xác định: các đường kinh tuyến, kinh tuyến gốc; các đường vĩ tuyến, vĩ tuyến gốc; bán cầu Bắc, bán cầu Nam, bán cầu Đông, bán cầu Tây. 

+ Độ dài của các kinh tuyến và vĩ tuyến như thế nào?

Ghi nhớ:

- Kinh tuyến: là những đường nối liền hai điểm cực Bắc và cực Nam trên quả Địa Cầu. Các kinh tuyến đều gặp nhau ở hai cực.

+ Kinh tuyến gốc: là đường kinh tuyến đi qua đài thiên văn Grin-uýt ở ngoại ô thủ đô Luân-đôn Anh, được đánh số 0°.

- Vĩ tuyến là những vòng tròn trên quả Địa Cầu vuông góc với các kinh tuyến. Các vĩ tuyến đều song song với nhau.

+ Vĩ tuyến gốc là đường xích đạo, được đánh số 0°.

- Các kinh tuyến có độ dài bằng nhau. Các vĩ tuyến có độ dài khác nhau

2. Tọa độ địa lí của một điểm trên bản đồ

+ Kinh độ, vĩ độ là gì? Kinh độ Tây, kinh độ Đông là gì? Vĩ độ Bắc, vĩ độ Nam là gì?

+ Tọa độ địa lí của một địa điểm là gì? Nêu cách viết tọa độ địa lí của một địa điểm?

Ghi nhớ:

- Tọa độ địa lí bao gồm: kinh độ và vĩ độ

+  Kinh độ của một địa điểm là khoảng cách tính bằng độ từ kinh tuyến gốc đến kinh tuyến đi qua địa điểm đó. Những địa điểm có cùng kinh độ thì năm trên cùng kinh tuyến.

+ Kinh độ Đông: Các kinh tuyến ở bên phải kinh tuyến gốc có kinh độ đông 

+Kinh độ Tây: Các kinh tuyến ở bên trái kinh tuyến gốc. 

+ Vĩ độ của một điểm là khoảng cách tính bằng độ từ xích đạo đến vĩ tuyến đi qua địa điểm đó. Những địa điểm có cùng vĩ độ thì nằm trên cùng vĩ tuyến. + Vĩ độ Bắc: Các vĩ tuyến ở phía bắc xích đạo. 

+ Vĩ độ Nam: Các vĩ tuyến ở phía nam xích đạo.

- Tọa độ địa lí của một địa điểm trên bản đồ được xác định bằng vĩ độ và kinh độ của địa điểm đó.

+ Cách viết tọa độ địa lí của một điểm: Điểm A (vĩ độ, kinh độ). 

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

HS trả lời câu hỏi 2 phần Luyện tập SGK trang 105.

Gợi ý:

Quan sát Hình 1.3, xác định tọa độ địa lí của điểm:

• Điểm D là: (40°B, 0°)

• Điểm E là: (20°N, 30°Đ)

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

HS trả lời câu hỏi 3 phần Vận dụng SHS trang 105.

Gợi ý:

Sử dụng quả Địa Cầu, xác định tọa độ địa lí của thủ đô Hà Nội, Việt Nam và ghi tọa độ đã xác định được: Thủ đô Hà Nội có nằm về phía Tây Bắc của trung tâm vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng, trong phạm vi từ 20°34' đến 21°18' vĩ độ Bắc và từ 105°17' đến 106°02' kinh độ Đông.