Giáo án và PPT Công nghệ cơ khí 11 cánh diều Bài 18: Nguyên lí làm việc của động cơ đốt trong

BÀI 18: NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Cho biết bugi xe máy có tác dụng gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu một số thuật ngữ cơ bản của động cơ đốt trong

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu về điểm chết

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Điểm chết là gì? Điểm chết trên và điểm chết dưới là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Điểm chết là vị trí tại đó pít tông đổi chiều chuyển động.

- Điểm chết trên (ĐCT) là vị trí pít tông ở xa tâm trục khuỷu nhất.

- Điểm chết dưới (ĐCD) là vị trí pít tông ở gần tâm trục khuỷu nhất.

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu về hành trình pít tông (S)

GV đặt câu hỏi: Chỉ ra các điểm chết trên hình 18.1 và cho biết vận tốc pít tông tại các điểm chết. Tìm mối liên hệ giữa hành pít tông S và bán kính quay R của trục khuỷu.

Sản phẩm dự kiến:

- Hành trình pít tông (S) là quãng đường của pít tông di chuyển giữa hai điểm chết.

*Trả lời câu hỏi (SGK – tr78)

1. Vận tốc pít tông tại các điểm chết bằng 0.

2. Mối liên hệ giữa hành pít tông S và bán kính quay R của trục khuỷu: S = 2R.

Nhiệm vụ 3. Tìm hiểu về các thể tích xi lanh

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: Thể tích toàn phần Va là gì? Thể tích buồng cháy Vc là gì? Thể tích công tác Vh là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Thể tích xi lanh là không gian bên trong xilanh được giới hạn bởi đỉnh pít tông, xilanh và nắp máy.

+ Thể tích toàn phần V_a là thể tích xilanh khi pít tông ở ĐCD.

+ Thể tích buồng cháy V_c là thể tích xilanh khi pít tông ở ĐCT.

+ Thể tích công tác V_h là thể tích xilanh và hai tiết diện đi qua các điểm chết.

- Xilanh có đường kính D, hành trình pít tông S thì thể tích công tác được tính bằng biểu thức:

Nhiệm vụ 4. Tìm hiểu về tỉ số nén

GV đặt câu hỏi: 

• Tỉ số nén là gì? Nêu tỉ số nén của động cơ xăng và động cơ diesel.
• Vì sao động cơ có thể tích công tác càng lớn thì công suất càng lớn? Tìm biểu thức liên hệ giữa tỉ số nén và thể tích công tác Vh.

Sản phẩm dự kiến:

- Tỉ số nén là tỉ số giữa thể tích toàn phần và thể tích buồng cháy, kí hiệu tỉ số nén là .

- Động cơ xăng thường có tỉ số nén = 6 – 12.

- Động cơ Diesel thường có tỉ số nén = 14 – 25.

*Trả lời câu hỏi (SGK – tr79)

1. Động cơ có thể tích công tác lớn nạp được nhiều hỗn hợp nhiên liệu và không khí trong một chu trình công tác. Do đó, tổng năng lượng nhiệt sinh ra lớn nên phát ra công suất càng lớn.

2.

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS luyện tập làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Chọn phát biểu sai: Hành trình pít tông là?

A. Là quãng đường mà pít tông đi được từ điểm chết trên xuống điểm chết dưới.

B. Là quãng đường mà pít tông đi được từ điểm chết dưới lên điểm chết trên

C. Là quãng đường mà pít tông đi được trong một chu trình

D. Là quãng đường mà pít tông đi được trong một kì

Câu 2: Chu trình làm việc của động cơ gồm các quá trình:

A. Nạp, nén, cháy, thải

B. Nạp, nén, dãn nở, thải

C. Nạp, nén, thải

D. Nạp, nén, cháy – dãn nở, thải

Câu 3: Ở động cơ xăng 4 kì, xupap thải mở ở kì nào?

A. Kì nạp

B. Kì nén

C. Kì cháy – dãn nở

D. Kì thải

Câu 4: Công suất định mức của động cơ là gì?

A. Tốc độ quay tại đó động cơ phát động công suất lớn nhất

B. Công suất lớn nhất của động cơ theo thiết kế

C. Công suất của động cơ phát ra từ trục khuỷu truyền tới máy công tác

D. Khối lượng nhiên liệu tiêu thụ trong một đơn vị thời gian

Câu 5: Tỉ số nén là?

A. Tỉ số giữa thể tích buồng cháy và thể tích toàn phần

B. Tỉ số giữa thể tích toàn phần và thể tích buồng cháy

C. Tỉ số giữa thể tích công tác và thể tích buồng cháy

D. Tỉ số giữa thể tích toàn phần và thể tích công tác

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: So sánh giữa động cơ đốt trong 4 kỳ và động cơ đốt trong 2 kỳ về cơ chế làm việc và hiệu suất.

Câu 2: Giải thích cách sử dụng hệ thống làm mát trong động cơ đốt trong để duy trì nhiệt độ hoạt động lý tưởng.