Giáo án và PPT Công nghệ cơ khí 11 cánh diều Bài 25: Hệ thống phanh, hệ thống treo và hệ thống lái

BÀI 25: HỆ THỐNG PHANH, HỆ THỐNG TREO VÀ HỆ THỐNG LÁI

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Hệ thống nào thuộc phần gầm ô tô điều khiển hướng chuyển động của xe?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về hệ thống phanh

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu nhiệm vụ và phân loại của hệ thống phanh

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Nêu nhiệm vụ và phân loại của hệ thống phanh

Sản phẩm dự kiến:

* Nhiệm vụ

- Hệ thống phanh trên ô tô giảm tốc độ hoặc dừng xe, đồng thời giữ xe đứng yên khi đỗ.

* Phân loại

- Căn cứ vào mục đích sử dụng, có thể chia ra: phanh chính, phanh dừng,...

- Căn cứ vào cơ cấu phanh, có thể chia ra: phanh guốc, phanh đĩa,...

- Căn cứ vào dạng dẫn động, có thể chia ra:

+ Dẫn động cơ thường được sử dụng cho hệ thống phanh dừng;

+ Dẫn động thủy lực có thể dùng cho xe con hoặc xe tải nhỏ;

+ Dẫn động khí nén thường dùng cho xe buýt và xe tải lớn;

+ Dẫn động thủy-khí (kết hợp hai loại dẫn động thủy lực và khí nén) dùng cho một số xe có tải trọng trung bình.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu về cấu tạo của hệ thống phanh

GV đưa ra câu hỏi: Quan sát Hình 25.1 và cho biết hệ thống phanh dầu gồm những bộ phận chính nào? Hãy tìm những bộ phận trong hệ thống phanh dầu tạo ra lực phanh trên các bánh xe.

Sản phẩm dự kiến:

*Trả lời câu hỏi 1 (SGK – tr115)

Hệ thống phanh dầu gồm những bộ phận chính:

- Bàn đạp phanh

- Xilanh phanh chính và bộ trợ lực

- Cơ cấu phanh trước

- Cơ cấu phanh sau

- Cụm phanh dừng

- Đường dầu của dẫn động phanh

*Trả lời câu hỏi 2 (SGK – tr115)

Những bộ phận trong hệ thống phanh dầu tạo ra lực phanh trên các bánh xe:

- Bàn đạp phanh

- Cơ cấu phanh trước

- Cơ cấu phanh sau

- Cụm phanh dừng

Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu về nguyên lí làm việc của hệ thống phanh

GV đặt câu hỏi: 

• Quan sát Hình 25.1, hãy chỉ ra đường dầu đi trong hệ thống khi phanh?
• Khi người lái tác động lên bàn đạp phanh, mômen phanh được tạo ra như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Khi người lái đạp bàn đạp phanh (1), xi lanh phanh chính và trợ lực (2) tạo áp suất để truyền đến các xilanh phanh trên từng cụm cơ cấu phanh, tạo lực đẩy má phanh ép vào đĩa phanh hoặc trống phanh để phanh bánh xe.

- Khi dừng hoặc đỗ xe, người lái kéo cần phanh tay trên cụm phanh dừng (5) để phanh xe bằng cơ cấu phanh đĩa hoặc tang trống.

*Trả lời câu hỏi (SGK – tr116)

1. Đường dầu đi trong hệ thống khi phanh chính là đường dầu của dẫn động phanh ở vị trí số 6.

2. Khi người lái tác động lên bàn đạp phanh, xilanh phanh chính và cụm trợ lực nhận và chuyển đổi thành dầu có áp suất cao truyền tới các xilanh phanh trên từng cơ cấu phanh để tạo lực đẩy má phanh ép vào đĩa phanh tạo mômen phanh bánh xe.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về Hệ thống treo

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu nhiệm vụ và phân loại của Hệ thống treo

- HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: Nêu nhiệm vụ và phân loại của Hệ thống treo

- HS thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi 1 (SGK – tr116):

Câu 1. Hệ thống treo có nhiệm vụ gì?

Câu 2. Tại sao cần giảm tác động từ đường lên xe?

Sản phẩm dự kiến:

1. Nhiệm vụ và phân loại

* Nhiệm vụ

Trả lời câu hỏi 1 (SGK – tr116)

Hệ thống treo có nhiệm vụ:

- Giảm tác động va đập từ mặt đường lên thân xe, đảm bảo ô tô chuyển động êm dịu.

- Truyền các lực và mômen giữa thân xe và cầu xe.

* Phân loại

- Có thể phân loại hệ thống treo theo dạng dẫn hướng: độc lập và phụ thuộc hoặc theo loại bộ phận đàn hồi: nhíp, lò xo, khí nén,...

Trả lời câu hỏi 2 (SGK – tr116)

Cần giảm tác động từ đường lên xe để đảm bảo xe chuyển động êm dịu.

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS luyện tập làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Hệ thống lái trên ô tô có nhiệm vụ gì?

A. Giảm vận tốc của ô tô đến một vận tốc yêu cầu hoặc cho đến khi dừng hẳn

B. Giảm tác động va đập từ mặt đường lên thân xe, đảm bảo ô tô chuyển động êm dịu

C. Thay đổi hướng chuyển động và đảm bảo quỹ đạo chuyển động theo điều khiển của người lái

D. Truyền lực và mômen giữa thân xe và cầu xe

Câu 2: Hệ thống phanh thuộc phần nào của ô tô?

A. Phần động cơ

B. Phần gầm

C. Phần điện - điện tử

D. Phần thân vỏ

Câu 3: Bộ phận nào của phanh có chức năng dừng, giữ xe trên đường trong thời gian dài?

A. Bàn đạp phanh

B. Cơ cấu phanh

C. Dẫn động phanh

D. Cụm phanh dừng

Câu 4: Bộ phận nào của phanh có chức năng tạo mômen ma sát giữa phần quay và phần cố định để phanh bánh xe?

A. Bàn đạp phanh

B. Cơ cấu phanh

C. Dẫn động phanh

D. Cụm phanh dừng

Câu 5: Đâu không phải bộ phận của hệ thống phanh?

A. Bàn đạp phanh

B. Xilanh phanh chính và bộ trợ lực

C. Hộp số

D. Cụm phanh dừng

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tại sao một số xe có hệ thống treo độc lập ở cả bánh trước và bánh sau?

Câu 2: Hệ thống treo ô tô được làm từ những vật liệu nào?