Giáo án và PPT Công nghệ cơ khí 11 cánh diều Bài 20: Hệ thống bôi trơn và hệ thống làm mát

BÀI 20: HỆ THỐNG BÔI TRƠN VÀ HỆ THỐNG LÀM MÁT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Vì sao trên động cơ phải có hệ thống bôi trơn và hệ thống làm mát?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu cấu tạo, nguyên lí làm việc của hệ thống bôi trơn

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu nhiệm vụ của hệ thống bôi trơn

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Nêu nhiệm vụ của hệ thống bôi trơn.

Sản phẩm dự kiến:

- Hệ thống bôi trơn có nhiệm vụ đưa dầu bôi trơn đến các bề mặt ma sát (bề mặt tiếp xúc của hai chi tiết có chuyển động tương đối với nhau) để thực hiện bôi trơn làm giảm ma sát, mài mòn và tăng tuổi thọ của chi tiết máy.

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu về phân loại hệ thống bôi trơn

GV đặt câu hỏi: Động cơ đốt trong có các phương pháp bôi trơn nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Động cơ đốt trong có các phương pháp bôi trơn sau:

+ Bôi trơn vùng té: Phương pháp bôi trơn này đơn giản, chủ yếu sử dụng trên động cơ cỡ nhỏ như xe máy, xuống máy, bơm nước....

+ Pha dầu bôi trơn vào nhiên liệu: Phương pháp bôi trơn này được sử dụng ở động cơ xăng 2 kì dùng cacte nén khí.

+ Bôi trơn cưỡng bức: Phương pháp bôi trơn này dùng bơm dầu đẩy dầu đến các bề mặt cần bôi trơn với áp suất nhất định.

Nhiệm vụ 3. Tìm hiểu về hệ thống bôi trơn cưỡng bức

GV đặt câu hỏi: Quan sát hình 20.1, chỉ ra các bộ phận chính và nguyên lí làm việc của hệ thống bôi trơn cưỡng bức.

Sản phẩm dự kiến:

a) Cấu tạo

*Trả lời câu hỏi (SGK – tr91)

Các bộ phận chính của hệ thống bôi trơn: cacte dầu, bơm dầu, đường dẫn dầu, lọc dầu và các van.

b) Nguyên lí làm việc

*Trả lời câu hỏi (SGK – tr91)

- Nguyên lí làm việc của hệ thống bôi trơn:

+ Dầu được bơm hút từ cacte qua phao hút đưa đến bầu lọc thô, tại đây dầu được lọc tương đối sạch và đưa đến đường dầu chính.

+ Từ đường dầu chính, dầu được đưa đi bôi trơn các bề mặt ma sát như trục khuỷu, trục cam,… Dầu sau khi bôi trơn các bề mặt ma sát rơi trở lại cacte dầu.

+ Một phần dầu còn lại qua bầu lọc tinh, tại đây dầu lọc rất sạch và quay trở lại cacte.

 *Kết luận

- Trên hệ thống, van 4, 6, 12 có nhiệm vụ sau:

+ Van (4): đảm bảo ổn định áp suất dầu của hệ thống.

+ Van (6): đảm bảo an toàn khi bầu lọc thô bị tắc, hỏng.

+ Van (12): đảm bảo làm mát dầu.

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS luyện tập làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Hệ thống làm mát bằng nước có chi tiết đặc trưng nào?

A. Trục khuỷu

B. Áo nước

C. Cánh tản nhiệt

D. Bugi

Câu 2: Két làm mát dầu có nhiệm vụ ?

A. Có nhiệm vụ hút dầu bôi trơn từ cacte lên các bề mặt ma sát

B. Có nhiệm vụ bơm dầu hút từ cacte và được lọc sạch ở bầu lọc tinh

C. Có nhiệm vụ làm mát dầu khi nhiệt độ dầu vượt quá giới hạn cho phép

D. Tất cả đều sai

Câu 3: Hệ thống làm mát bằng không khí có chi tiết đặc trưng nào?

A. Trục khuỷu

B. Vòi phun

C. Cánh tản nhiệt

D. Bugi

Câu 4: Hệ thống bôi trơn có bộ phận nào sau đây?

A. Cacte dầu

B. Két làm mát

C. Quạt gió

D. Bơm

Câu 5: Khi động cơ hoạt động, van hằng nhiệt mở cửa thông về két làm mát trong trường hợp nào sau đây?

A. Nhiệt độ nước thấp hơn giới hạn cho phép.

B. Nhiệt độ nước xấp xỉ giới hạn cho phép.

C. Nhiệt độ nước vượt quá giới hạn cho phép.

D. Van hằng nhiệt mở thường xuyên.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Đề xuất biện pháp cụ thể để nâng cao hiệu suất hệ thống làm mát trong môi trường công nghiệp.

Câu 2: Trình bày chiến lược thiết kế hệ thống làm mát cho một máy móc có yêu cầu nhiệt độ đặc biệt và cần đạt được hiệu suất cao.