Giáo án và PPT Địa lí 6 kết nối Bài 4: Kí hiệu và bảng chú giải bản đồ. Tìm đường đi trên bản đồ

BÀI 4. KÍ HIỆU VÀ BẢNG CHÚ GIẢI BẢN ĐỒ. TÌM ĐƯỜNG ĐI TRÊN BẢN ĐỒ 

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Bản đồ có vai trò như thế nào đối với việc học môn địa lý?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Kí hiệu và bảng chú giải bản đồ

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Người ta sử dụng cái gì để thể hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ?Em hãy kể tên một số đối tượng địa lí được kí hiệu bằng kí hiệu điểm.

Sản phẩm dự kiến:

a. Kí hiệu bản đồ

- Thường có 3 loại: điểm, đường, diện tích

- Đặc điểm:

+ Đối tượng địa lí được thể hiện bằng kĩ hiệu điểm: Thủ đô, thành phố, mỏ quặng, điểm du lịch, di tích,...

+ Đối tượng địa lí được thể hiện bằng kí hiệu đường: tuyến đường biển, dòng biển, hướng gió, dòng sông

+ Đối tượng địa lí được thể hiện bằng kí hiệu diện tích: vùng trồng lúa, khu vực phân bố các loại đất, rừng

- Các đối tượng địa lí được thể hiện bằng các loại kí hiệu: điểm, đường, diện tích:

+ Kí hiệu điểm gồm: sân bay, bến cảng, nhà máy thủy điện và nhà máy nhiệt điện.

+ Kí hiệu đường gồm: ranh giới quốc gia, ranh giới tỉnh và đường ô tô.

+ Kí hiệu diện tích gồm: vùng trồng lúa, vùng trồng cây công nghiệp, vùng nuôi cá, tôm, thủy sản

b. Bảng chú giải 

+ Thông qua các kí hiệu và nội dung cho thấy bảng chú giải bên trái thuộc bản đồ tự nhiên và bên phải thuộc bản đồ hành chính.

+ Trong bảng chú giải của bản đồ hành chính thể hiện các đối tượng Thủ đô, thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố, thị xã đó là những đơn vị hành chính và các đối tượng khác như biên giới quốc gia, ranh giới tỉnh, giao thông, sông ngòi... 

+ Trong bảng chú giải của bản đồ tự nhiên thể hiện: phân tầng độ cao, độ sâu (đậm, nhạt), đỉnh núi, điểm độ sâu, sông ngòi.

Hoạt động 2. Đọc một số bản đồ thông dụng

GV đưa ra câu hỏi:Em hãy nêu cách đọc bản đồ.

Sản phẩm dự kiến:

a. Cách đọc bản đồ

- Nhóm 1:

+  Nội dung và lãnh thổ: bản đồ Tự nhiên các bán cầu

+ Tỉ lệ bản đồ là 1 : 110 000 000.

+ Bảng chú giải thể hiện các yếu tố: phân tầng địa hình, các yếu tố tự nhiên, ...

+ Kể tên các đối tượng địa lí cụ thể ở châu Mỹ

Các dãy núi: dãy Rốc-ki, dãy An-đét...

Các đồng bằng: đồng bằng A-ma-dôn, đồng bằng Pam-pa...

Các dòng sông lớn: sông Mi-xi-xi-pi, sông Xan Phran-xi-xcô, sông A-ma-dôn,...

- Nhóm 2: Đọc bản đồ hành chính Việt Nam trang 110 SGK

+ Nội dung và lãnh thổ : Bản đồ hành chính của Việt Nam.

+ Bản đồ có tỉ lệ 1:10 000 000.

+ Bảng chú giải thể hiện các yếu tố: các đơn vị hành chính (Thủ đô, thành phố trực thuộc Trung ương, tỉnh), các ranh giới ...

+ Đọc và xác định các đối tượng:

• Thủ đô: Hà Nội

• Thành phố trực thuộc TW: Hải Phòng, Đà nẵng, Tp. Hồ Chí Minh, Cần Thơ

Tỉnh/Thành phố nơi em sinh sống: HS xác định địa phương mình

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Khi biểu hiện các vùng trồng trọt và chăn nuôi thường dùng loại ký hiệu nào sau đây?

• A. Hình học.
• B. Tượng hình.
• C. Điểm.
• D. Diện tích.

Câu 2: Dạng kí hiệu nào sau đây không được sử dụng trong phương pháp kí hiệu?

• A. Tượng hình.
• B. Tượng thanh.
• C. Hình học.
• D. Chữ.

Câu 3: Để thể hiện ranh giới quốc gia, người ta dùng kí hiệu nào sau đây?

• A. Điểm.
• B. Đường.
• C. Diện tích.
• D. Hình học.

Câu 4: Kí hiệu bản đồ thể hiện chính xác đối tượng là dạng hình học hoặc tượng hình là loại kí hiệu nào?

• A. Hình học.
• B. Đường.
• C. Điểm.
• D. Diện tích.

Câu 5: Để thể hiện một con vật (trâu, bò, hươu) trên bản đồ, người ta dùng kí hiệu nào sau đây?

• A. Kí hiệu tượng hình.
• B. Kí hiệu đường.
• C. Kí hiệu hình học.
• D. Kí hiệu chữ.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Dựa vào bản đồ hình 1 SGK (trang 107). Đâu là quãng đường ngắn nhất để đến UBND thành phố nếu vị trí xuất phát là ngã ba giao giữa đường Lê Lai và đường Phạm Hồng Thái (nêu rõ khoảng cách ngoài thực tế).

Câu 2: Bảng chú giải được bố trí ở đâu trên bản đồ?