Giáo án và PPT Địa lí 8 chân trời Bài 11: Đặc điểm chung và sự phân bố của lớp phủ thổ nhưỡng

BÀI 11: ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ SỰ PHÂN BỐ

CỦA LỚP PHỦ THỔ NHƯỠNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, đặc điểm này tác động mạnh mẽ đến quá trình hình thành thổ nhưỡng. Bên cạnh đó, sự đa dạng của các nhân tố hình thành đất đã khiến cho nước ta có nhiều loại đất khác nhau. Vậy, đặc điểm chung và sự phân bố của đất ở nước ta được thể hiện như thể nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tính chất nhiệt đới gió mùa của lớp phủ thổ nhưỡng

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hãy chứng minh tính chất nhiệt đới gió mùa của lớp phủ thổ nhưỡng ở nước ta?

Sản phẩm dự kiến:

- Ở khu vực nhiệt đới ẩm gió mùa, quá trình phong hoá với cường độ mạnh, tạo nên lớp thổ nhưỡng dày.

- Lượng mưa tập trung theo mùa, rửa trôi các chất dễ tan, tích tụ oxit sắt, oxit nhôm tạo nên đất feralit có màu đỏ vàng. 

- Quá trình feralit là quá trình hình thành đất đặc trưng.

+ Đất feralit thường bị rửa trôi, xói mòn mạnh (ở những nơi mất đi lớp phủ thực vật).

+ Các vật liệu theo dòng nước được bổi tụ ở các đồng bằng hạ lưu sông.

Hoạt động 2. Phân bố các nhóm đất chính ở nước ta

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy trình bày đặc điểm phân bố các nhóm đất: đất feralit, đất phù sa và đất mùn núi cao ở nước ta?

Sản phẩm dự kiến:

Nhóm đất feralit

Chiếm 65% diện tích đất tự nhiên của nước ta, phân bố ở các khu vực đồi núi:

- Đất feralit hình thành trên đá badan: phân bố tập trung ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, rải rác ở Bắc Trung Bộ, Tây Bắc.

- Đất feralit hình trên đá vôi: phân bố chủ yếu ở khu vực Đông Bắc, Bắc Trung Bộ, Tây Bắc.

- Đất feralit hình thành trên các loại đá khác: chiếm diện tích lớn nhất, phân bố rộng khắp ở nhiều vùng đồi núi thấp.

Nhóm đất phù sa

Chiếm 24% diện tích đất tự nhiên, phân bố chủ yếu ở Đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng ven biển miền Trung, ven thung lũng sông của các khu vực khác. 

- Ở đồng bằng sông Cửu Long, các ô trũng ở đồng bằng sông Hồng: đất phù sa có một phần diện tích bị nhiễm phèn (đất phèn).

- Ở rìa đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ: đất xám trên phù sa cổ.

- Duyên hải miền Trung: đất cát ven biển.

- Khu vực ven biển: đất mặn. 

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Việt Nam có nhóm đất chính :

A. 2      

B. 3

C. 4      

D. 5

Câu 2: Nhóm đất chiếm tỉ trọng lớn nhất là:

   A. Đất feralit

   B. Đất phù sa

   C. Đất mùn núi cao

   D. Đất mặn ven biển

Câu 3: Đặc điểm của nhóm đất feralit:

   A. Đất chua, nghèo mùn, nhiều sét.

   B. Đất có mùa đỏ vàng do có nhiều hợp chất sắt và nhôm.

   C. Đất phân bố chủ yếu ở vùng miền đồi núi thấp.

   D. Cả 3 đặc điểm trên.

Câu 4: Đặc điểm nổi bật nhất của tài nguyên đất nước ta là

A. đất phì nhiêu, màu mỡ, tơi xốp.

B. đất có tầng phong hóa dày, dễ bị rửa trôi.

C. đa dạng, thể hiện rõ tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm.

D. ít chịu tác động của con người.

Câu 5: Tại sao ở nước ta lớp vỏ phong hóa của thổ nhưỡng rất dày?

A. Đá mẹ dễ phong hóa

B. Nằm trong khu vực nhiệt đới

C. Địa hình dốc

D. Thời gian hình thành lâu

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Giải thích vì sao quá trình feralit là quá trình hình thành đất đặc trưng của nước ta?

Câu 2: Lập sơ đồ thể hiện đặc điểm phân bố 3 nhóm đất chính của nước ta