Giáo án và PPT Địa lí 8 chân trời Bài 13: Đặc điểm của sinh vật và vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học

BÀI 13: ĐẶC ĐIỂM CỦA SINH VẬT

VÀ VẤN ĐỀ BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Hãy nêu một số ví dụ về đa dạng sinh học và suy giảm đa dạng sinh học ở nước ta?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Đa dạng sinh vật ở việt nam

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hãy chứng minh sinh vật nước ta đa dạng về: thành phần loài, nguồn gen di truyền và hệ sinh thái?

Sản phẩm dự kiến:

- Thành phần loài: Đã phát hiện hơn 50 000 loài sinh vật: khoảng 20 000 loài thực vật, 10 500 loài động vật trên cạn, rất nhiều loài động vật biển, vi sinh vật,…

- Nguồn gen di truyền: Trong mỗi loài lại có số lượng cá thể lớn à sự đa dạng nguồn gen di truyền.

- Hệ sinh thái: Phân bố rộng khắp trên cả nước.

+ Hệ sinh thái tự nhiên trên cạn: Rừng nhiệt đới gió mùa chiếm phần lớn diện tích.

+ Hệ sinh thái tự nhiên dưới nước: Hệ sinh thái nước mặn (bao gồm cả nước lợ) và hệ sinh thái nước ngọt.

+ Hệ sinh thái nông nghiệp: Hình thành trên hoạt động sản xuất của con người và ngày càng mở rộng, chiếm dần diện tích của các hệ sinh thái tự nhiên.

Hoạt động 2. Bảo tồn đa dạng sinh học ở việt nam

GV đưa ra câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy lấy ví dụ chứng minh tính cấp thiết của vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học ở nước ta

Sản phẩm dự kiến:

Đa dạng sinh học của nước ta đang bị suy giảm

- Suy giảm hệ sinh thái: 

+ Hệ sinh thái trên cạn và dưới nước suy giảm đáng kể về diện tích, số lượng, chất lượng.

+ Hệ sinh thái rừng nguyên sinh còn lại rất ít, chủ yếu là rừng thứ sinh.

+ Hệ sinh thái rừng ngập mặn, cỏ biển, rạn san hô cũng giảm đáng kể.

- Suy giảm số lượng cá thể, loài sinh vật:

+ Một số loài thực vật có nguy cơ cạn kiệt: đinh, lim, sến, táu,…

+ Nhiều loài động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng: tê giác, voi, vẹt ngũ sắc, sếu đầu đỏ,…

- Suy giảm nguồn gen: Việc giảm diện tích rừng tự nhiên à giảm số lượng cá thể, loài sinh vật à suy giảm nguồn gen sinh vật trong tự nhiên.

Nguyên nhân gây suy giảm đa dạng sinh học

- Do yếu tố tự nhiên: Bão, lũ lụt, hạn hán, cháy rừng,…

- Tác động của con người: 

+ Khai thác rừng lấy gỗ, phá rừng lấy đất canh tác, du canh du cư,...

+ Săn bắt động vật hoang dã.

Ý nghĩa của việc bảo tồn đa dạng sinh học

- Là yếu tố quyết định tính ổn định của các hệ sinh thái tự nhiên.

- Cơ sở sinh tồn của sự sống trong môi trường.

à Bảo vệ đa dạng sinh học là bảo vệ môi trường sống của chúng ta.

Một số biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học ở nước ta

- Thực hiện nghiêm Luật Bảo vệ môi trường và Luật Đa dạng sinh học ở nước ta.

- Tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân.

- Tích cực trồng cây.

- Xây dựng các khu bảo tồn, vườn quốc gia.

- Xử lí chất thải các hoạt động công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Sinh vật Việt Nam đa dạng thể hiện?

A. Có nhiều loài động thực vật quý hiếm

B. Có nhiều khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quôc gia

C. Có nhiều sinh vật có tên trong Sách đỏ Việt Nam

D. Sự đa dạng về thành phần loài, về gen di truyền, về kiểu hệ sinh thái

Câu 2: Vì sao thảm thực vật rừng ở Việt Nam rất đa dạng về kiểu hệ sinh thái?

A. Sự phong phú đa dạng của các nhóm đất.

B. Vị trí nằm ở nơi giao lưu của các luồng di cư sinh vật.

C. Địa hình đồi núi chiểm ưu thế và phân hóa phức tạp.

D. Khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, phân hóa phức tạp với nhiều kiểu khí hậu.

Câu 3: Đặc điểm chung của sinh vật Viêt Nam:

A. Nghèo nàn

B. Tương đối nhiều

C. Nhiều loại

D. Phong phú và đa dạng

Câu 4: Hệ sinh thái rừng ngập mặn phân bố:

A. Rộng khắp trên cả nước.

B. Vùng đồi núi

C. Vùng đồng bằng

D. Vùng đất bãi triều cửa sông, ven biển, ven các đảo

Câu 5: Vùng đất bãi triều cửa sông, ven biển thuận lợi cho sự phát triển của hệ sinh thái

A. Rừng thưa rụng lá

B. Rừng tre nứa

C. Rừng ngập mặn

D. Rừng kín thường xanh.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Hãy lên kế hoạch chăm sóc, bảo vệ cây xanh, giữ gìn môi trường xanh - sạch - đẹp ở trường học hoặc khu dân cư. Em hãy cùng các bạn và người thân thực hiện kế hoạch đó.

Câu 2: Cho bảng số liệu:

Diện tích rừng của nước ta, giai đoạn 1943 - 2021

(Đơn vị: triệu ha)

Dựa vào bảng số liệu trên, em hãy nhận xét về sự thay đổi điện tích rừng của nước ta trong giai đoạn 1943 — 2021. Nguyên nhân nào dẫn đên sự thay đổi đó?