Giáo án và PPT Địa lí 8 chân trời Bài 4: Đặc điểm chung của tài nguyên khoáng sản, sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản

BÀI 4: ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN, SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Lịch sử phát triển lãnh thổ lâu đời và vị trí nằm ở nơi giao thoa của 2 vành đai sinh khoáng lớn trên Trái Đất giúp cho Việt Nam có nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào. Hãy nêu một số đặc điểm nổi bật cùng những giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản của nước ta?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Đặc điểm chung của tài nguyên khoáng sản

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Trình bày những đặc điểm chung của tài nguyên khoáng sản nước ta? Giải thích tại sao tài nguyên khoáng sản nước ta có những đặc điểm đó?

Sản phẩm dự kiến:

Tài nguyên khoáng sản nước ta khá phong phú và đa dạng

- Nước ta đã xác định được trên 5 000 mỏ và điểm quặng của hơn 60 loại khoáng sản khác nhau, với đủ các nhóm:

+ khoáng sản năng lượng (than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên), 

+ khoáng sản kim loại (sắt, đồng bộ-xit, man-gan, đất hiếm..) 

+  phi kim loại là-patit, đá vôi,...

Phần lớn các mỏ có quy mô trung bình và nhỏ

- Mặc dù có nhiều khoáng sản nhưng phần lớn các mỏ khoáng sản ở nước ta có trữ lượng vừa và nhỏ. 

+ Về khoáng sản năng lượng, nước ta có trữ lượng khoảng hơn 3 tỉ tấn than đá, vài tỉ tấn dầu mỏ và hàng trăm tỉ m3 khí tự nhiên. 

+ Việt Nam cũng có một số loại khoáng sản có trữ lượng lớn trên thế giới như bô-xit, đất hiếm, titan.

Khoáng sản phân bố tương đối rộng

- Tài nguyên khoáng sản ở nước ta phân bố tương đối rộng khắp trong cả nước. Tuy nhiên, các khoáng sản có trữ lượng lớn phân bố tập trung ở một số khu vực như: 

+ dầu mỏ và khí tự nhiên được tích tụ trong các bể trầm tích ở vùng thềm lục địa,

+ than đá tập trung ở vùng Đông Bắc, 

+ than nâu có nhiều ở đồng bằng sông Hồng, 

+ titan ở vùng Duyên hải miền Trung, 

+ bô-xit phân bố chủ yếu ở Tây Nguyên,..

Hoạt động 2. Sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản

GV đưa ra câu hỏi: Phân tích hiện trạng khai tác tài nguyên khoáng sản? Nêu biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản nước ta?

Sản phẩm dự kiến:

Hiện trạng khai thác và sử dụng tài nguyên khoáng sản

- Tài nguyên khoáng sản có vai trò quan trọng trong nền kinh tế – xã hội của đất nước: là nguồn nguyên liệu chính cho nhiều ngành công nghiệp, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, cung cấp nhiên liệu cho sản xuất, phục vụ cho sinh hoạt hằng ngày của người dân,...

- Tuy nhiên, nhiều loại khoáng sản của nước ta vẫn chưa được thăm dò, đánh giá đầy đủ tiềm năng và giá trị; một số loại chưa được khai thác, sử dụng hợp lí và hiệu quả, vẫn còn tình trạng khai thác quá mức.

Biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản

- Thực hiện nghiêm Luật Khoáng sản Việt Nam. 

- Áp dụng các biện pháp quản lí chặt chẽ việc thăm dò khai thác và sử dụng khoáng sản, tăng cường trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân nhằm sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên khoáng sản.

- Áp dụng các biện pháp về công nghệ như: sử dụng công nghệ tiên tiến trong khai thác và chế biến khoáng sản; tăng cường nghiên cứu, sử dụng các nguồn vật liệu thay thế, tài nguyên năng lượng tái tạo (năng lượng mặt trời, năng lượng gió,...)

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Đến nay, số lượng khoáng sản mà ngành địa chất đã thăm dò, phát hiện được ở Việt Nam là

A. 80 loại

B. 60 loại

C. 50 loại

D. 40 loại

Câu 2: Nhận xét nào sau đây đúng và đầy đủ về tài nguyên khoáng sản của nước ta:

A. Việt Nam là một quốc gia giàu tài nguyên khoáng sản.

B. Việt Nam là một quốc gia nghèo tài nguyên khoáng sản, nhưng có có một số mỏ khoáng sản với trữ lượng lớn.

C. Việt Nam là một quốc gia giàu tài nguyên khoáng sản nhưng chủ yếu là các khoáng sản có trữ lượng vừa và nhỏ.

D. Tài nguyên khoáng sản nước ta phân bố rộng khắp trên cả nước.

Câu 3: Đâu là đặc điểm của tài nguyên khoáng sản nước ta:

A. Tài nguyên khoáng sản nước ta khá phong phú và đa dạng

B. Phần lớn các mỏ có quy mô trung bình và nhỏ

C. Khoáng sản phân bố tương đối rộng

D. Tất cả các đáp án trên

Câu 4: Khoáng sản là loại tài nguyên

A. vô tận

B. phục hồi được

C. không phục hồi được

D. bị hao kiệt

Câu 5: Một số mỏ khoáng sản có trữ lượng lớn ở Việt Nam

A. vàng, kim cương, dầu mỏ

B. dầu khí, than, sắt, uranium

C. than, dầu khí, apatit, đá vôi

D. đất hiếm, sắt, than, đồng

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Lấy ví dụ chứng minh khai thác khoáng sản có ảnh hưởng đến môi trường ở nước ta?

Câu 2: Hãy sưu tầm thông tin để viết báo cáo ngắn về một loại khoáng sản của nước ta và chia sẻ với các bạn?