Giáo án và PPT KHTN 9 cánh diều Bài 21: Alkene

BÀI 21. ALKENE

A. KHỞI ĐỘNG

Quan sát hình ảnh GV cung cấp và thực hiện yêu cầu theo hướng dẫn của GV. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu khái niệm alkene

*Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu khái niệm hydrocarbon.

+ So sánh đặc điểm cấu tạo của phân tử alkane và alkene.

+ Từ đó nêu khái niệm alkene

Dự kiến sản phẩm:

- Khái niệm: Alkene là hydrocarbon mạch hở chứa các liên kết đơn và trong phân tử có một liên kết đôi.

- Công thức chung alkene: 

C_nH_2n  với  (n ≥ 2)

Hoạt động 2. Tìm hiểu tính chất hoá học của ethylene

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu ethylene làm mất màu nước bromine và phản ứng trùng.

GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu các nhóm quan sát video và hoàn thành phiếu học tập số 1.

Dự kiến sản phẩm:

Hiện tượng: Mất màu nước bromine.

Phương trình hoá học:

C₂H₄ + Br₂   C₂H₄Br₂

Biểu diễn bằng công thức cấu tạo:

Biểu diễn bằng công thức cấu tạo thu gọn:

CH₂ = CH₂ + Br₂

CH₂Br – CH₂Br

•  Phản ứng cộng…

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu phản ứng cháy ethylene 

GV yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm (xem video) đốt cháy ethylen trong không khí và nêu hiện tượng, viết phương trình hoá học của phản ứng.

Dự kiến sản phẩm:

Hiện tượng: khi đưa que diêm đang cháy vào miệng ống sẽ thấy ngọn lửa bùng sáng lên.

PTHH: C₂H₄ + 3O₂ 2CO₂ + 2H₂O

Hoạt động 3. Tìm hiểu một số ứng dụng của ethylene

Hãy nêu ứng dụng quan trọng của ethylene

Dự kiến sản phẩm:

- Sản xuất ethylic alcohol trong công nghiệp:

CH₂ = CH₂ + H₂O

 C₂H₅OH

- Tổng hợp polyethylene (PE) từ phản ứng trùng hợp.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Chất nào sau đây có khả năng làm mất màu dung dịch bromine?

• A. Ethane.

• B. Propane.

• C. Butane.

• D. Ethylene.

Câu 2: Chất X có công thức cấu tạo: CH₃-CH₂-CH=CH₂. Công thức phân tử của X là

• A. C₃H₆.

• B. C₄H₁₀.

• C. C₄H₈.

• D. C₅H₈.

Câu 3: Phản ứng bromine và ethylene thuộc loại phản ứng nào dưới đây?

• A. Phản ứng thế.               

• B. Phản ứng tách.

• C. Phản ứng cộng.            

• D. Phản ứng phân hủy.

Câu 4: Khi đốt cháy khí ethylene thì số mol CO₂ và H₂O được tạo thành theo tỉ lệ

• A. 2 : 1.

• B. 1 : 2.

• C. 1 : 3.

• D. 1 : 1.

Câu 5: Khí CH₄ và C₂H₄ có tính chất hóa học giống nhau là

• A. tham gia phản ứng cộng với dung dịch bromine.

• B. tham gia phản ứng thế với bromine khi chiếu sáng.

• C. tham gia phản ứng trùng hợp.

• D. tham gia phản ứng cháy với khí oxygen sinh ra khí carbonic và nước.

Dự kiến sản phẩm:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Câu 1: 1,2 – dichloroethane (Cl – CH₂ – CH₂ – Cl ) là hoá chất được sản xuất với một khối lượng lớn trong công nghiệp. 1,2 – dichloroethane được sản xuất bằng cách cho ethtylene tác dụng với Cl₂ có mặt xúc tác FeCl₃.

Phương pháp trên dựa vào tính chất nảo của ethylene? Viết phương trình hoá học minh hoạ.

Câu 2: Nhựa PE được tạo ra từ ethylene và có nhiều ứng dụng trong đời sống như màng bọc thực phẩm, các loại bao đựng lúa, gạo,...

Tính thể tích ethylene (đkc) cần để điều chế 1,4 tấn hạt PE; biết quá trình sản xuất hao hụt 15%.

Khí thiên nhiên là nguồn nguyên liệu sạch. Thành phần chính là methane (CH₄), trong các khí còn lại còn có hydrocarbon X. Biết X có khối lượng phân tử bằng 58 amu và có 82,76% khối lượng là carbon.

1. Tìm công thức phân tử của X.

2. Tìm hiểu qua internet, sách, báo,...em hãy cho biết các hydrocarbon còn lại có trong khí thiên nhiên và đặc điểm của nguồn năng lượng này.