CHỦ ĐỀ 7: GIỚI THIỆU VỀ CHẤT HỮU CƠ, HYDROCARBON VÀ NGUỒN NHIÊN LIỆU

BÀI 20: HYDROCARBON, ALKANE

(15 CÂU)

1. NHẬN BIẾT (5 CÂU)

Câu 1: Nêu khái niệm hydrocarbon. Lấy ví dụ minh họa.

Trả lời:  Hydrocarbon là những hợp chất hữu cơ được tạo thành từ hai nguyên tố cacbon và hydrogen.

Ví dụ: CH₄, C₂H₆, C₂H₄, C₂H₂, C₄H₁₀,....

Câu 2: Nêu khái niệm và công thức chung của alkane. Lấy ví dụ minh họa.

Trả lời:  Alkane là những hydrocarbon mạch hở chỉ chứa các liên kết đơn trong phân tử .

Công thức chung của alkane: C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

Ví dụ: CH₄, C₂H₆, C₃H₈, C₄H₁₀,...

Câu 3: Liệt kê một số ứng dụng làm nhiên liệu của alkane.

Trả lời:  

• Methane là thành phần chính của khí thiên nhiên, khí mỏ dầu, biogas.... được dùng để đun nấu, làm nhiên liệu cho các nhà máy luyện kim. gốm sử, nhà máy điện...
• Propane, butane là thành phần chính của khí hóa lỏng (LPG ~Liquid Petroleum Gas) được đàng để đun nấu, làm nhiên liệu cho một số động cơ. chạy máy phát điện...
• Xăng, dầu hoá. dầu diesel với thành phần chính là các alkane ở thể lòng được sử dụng làm nhiên liệu cho các loại phương tiện giao thông vận tải và nhiều loại động cơ khác.

Câu 4: Khoanh tròn vào chữ Đ nếu nhận định đúng, chữ S nếu nhận định sai.

 Trả lời:  

1. Đ
2. S
3. Đ
4. Đ

Câu 5: Viết công thức cấu tạo (đầy đủ và thu gọn) và nêu đặc điểm cấu tạo phân tử của methane.

Trả lời:  

Đặc điểm cấu tạo: Trong phân tử methane có bốn liên kết đơn C - H.

2. THÔNG HIỂU (5 CÂU)

Câu 1: Xăng và dầu hỏa là những hỗn hợp của hydrocarbon ở dạng lỏng. Nêu hiện tượng xảy ra khi cho xăng và dầu hỏa vào nước. Giải thích.

Trả lời:

Xăng và dầu hỏa không tan trong nước vì dầu và xăng có tính không phân cực nên khi hòa vào nước sẽ nổi trên mặt nước, không tan trong nước.

Câu 2: Chỉ ra các alkane trong những hydrocarbon sau

Trả lời:

a, c là các alkane.

Câu 3:  Viết các công thức cấu tạo của C₄H₁₀.

Trả lời:

CH₃CH₂CH₂CH₃

Câu 4: Cho các chất: CH₄,  C₂H₂, C₂H₆O, C₂H₄O₂, C₂H₄, C₆H₁₂O₆, C₃H₉N, C₃H₇O₂N. Chất nào là hydrocarbon?

Trả lời:  CH₄, C₂H₄, C₂H₂ là các hydrocarbon.

Câu 5: Tỉ khối hơi của khí A đối với CH₄ là 1,75. Xác định khối lượng phân tử của A.

Trả lời:  

Vậy khối lượng phân tử của A là 28 amu.

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Hydrocarbon A là alkane có khối lượng phân tử là 44 amu. Xác định công thức phân tử và viết công thức cấu tạo của A.

Trả lời:  

Gọi CTTQ của alkane là C_nH_2n+2

Ta có:  PTK alkane = 14n + 2 = 44 amu.⇒ n = 3

Vậy CTPT của A là C₃H₈

CTCT: CH₃CH₂CH₃

Câu 2: Nêu phương pháp hóa học dùng để phân biệt các khí đựng trong các bình riêng biệt methane, hydrogen, oxygen.

Trả lời:  

Methane cháy sinh ra CO₂ dẫn vào nước vôi trong dư thấy xuất hiện kết tủa;

Hydrogen cháy cho ngọn lửa màu xanh, còn lại là oxygen.

PTHH:

CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O.

Câu 3: Methane bị lẫn các khí SO₂  và  CO₂. Trình bày cách loại bỏ các tạp chất trong khí methane.

Trả lời:  

Dẫn khí metan có lẫn các khí SO₂ và CO₂ qua dung dịch NaOH dư, SO₂ và CO₂ bị giữ lại, methane đi ra. Làm khô khí ra khỏi bình bằng H₂SO₄  đặc được methane tinh khiết, khô.

PTHH: 

          CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O

4. VẬN DỤNG CAO (2 CÂU)

Câu 1: Propane là hydrocarbon có tính chất tương tự methane và có công thức phân tử C₃H₈.

(a) Viết công thức cấu tạo của propane.

(b) Viết phương trình hóa học của phản ứng đốt cháy propane.

Trả lời:  

1. Công thức cấu tạo của propane là:
2. C₃H₈ + 5O₂ → 3CO₂ + 4H₂O

Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn 2,479 lít khí methane thì sinh ra bao nhiêu lít khí carbonic và bao nhiêu gam nước. Các thể tích quy về điều kiện chuẩn.

Trả lời:  

n_methane = 2,479/24,79 = 0,1 mol

PTHH:

CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O.

Theo PTHH: n_carbonic = n_methane = 0,1 mol

V_carbonic = 0,1.24,79 = 2,479 (lít)

Theo PTHH: n_H2O = 2n_methane = 2.0,1 = 0,2 mol

m_H2O = 0,2.18 = 3,6 (g).