Giáo án và PPT Lịch sử 7 chân trời Bài 19: Khởi nghĩa Lam Sơn (1418 – 1427)

BÀI 19: KHỞI NGHĨA LAM SƠN ( 1418-1427)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy nêu một số hiểu biết của mình về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Một số sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

GV chia thành các nhóm quan sát lược đồ 19.4 ; 19.5 ; 19.6 cùng tư liệu để trả lời các câu hỏi :

-Vì sao anh hùng hào kiệt khắp nơi tụ về Lam Sơn ? Mục đích của họ là gì ? 

-Vì sao Nguyễn Chích đề xuât kế hoạch chuyển địa bàn hoạt động chính của nghĩa quân vào Nghệ An. Kế hoạch đó đem lại kết quả như thế nào ?

-Những trận đánh nào quyết đinh chiến thắng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn ?

-Trình bày bằng sơ đồ diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

Sản phẩm dự kiến:

-Sau khi giặc Minh chiếm được nước ta chúng thiết lập bộ máy độ hộ, thẳng tay đàn áp các cuộc khởi nghĩa của nhân dân. Lê Lợi hào trưởng vùng Lam Sơn (Thanh Hóa) đã tích cực tích trữ lương thực, vũ khí, chờ đợi thời cơ khởi nghĩa và bí mật tập hợp những người cùng chí hướng. Đông đảo anh hùng hào kiệt đã tụ nghĩa về Lam Sơn trong đó có Nguyễn Trãi.

-Nguyễn Chích đề xuất kế hoạch chuyển địa bàn hoạt động chính của nghĩa quan vào Nghệ An vì «  Nghệ An là nơi hiểm yếu, đất rộng, người đông… Nay hãy trước hết thu lấy thành Trà Lân, chiếm giữ cho được Nghệ An để làm đất đứng châ, rồi dựa vào sức người và của cải đất ấy mà quay ra đánh Đông Đô thì có thể tính xong việc dẹp yên thiên hạ ».

-Những trận đánh tiêu biểu của nghĩa quân Lam Sơn :

+ TRận Tốt Động – Chúc Động

•Tháng 11. 1426 Vương Thông chỉ huy viện binh kéo đến Đông Quan, mở cuộc tấn công đánh vào Cao Bộ.

•Nghĩa quân bố trí mai phục ở Tốt Động và Chúc Động. Quân Minh rơi vào trận địa bị phục kích tổn thất nặng nề. 

•Nghĩa quân thừa thắng vay hãm Đông Quan và giải phóng nhiều châu huyện

+ Chiến thắng Chi Lăng – Xương Giang

•Tháng 10/1427 : Vua Minh lệnh cho Liễu THăng và Mộc Thạnh dẫn 15 vạn quân chia 2 ngả tiến vào chi viện Vương Thông.

•Tại Chi Lăng quân Minh rơi vào trận địa phục kích của nghĩa quân. Liễu Thăng bị chém đầu số quân còn lại rút chạy về Xương Giang, cũng bị truy đuổi và tiêu diệt. 

•Mộc Thạnh rút quân về nước sau khi nghe tin Liễu Thăng bị giết.

+ Hội thề Đông Quan

•Nghĩa quân siết chặt vòng vây thành Đông Quan, Nguyễn Trãi viết thư dụ Vương Thông ra hàng.

•Ngày 10/12/1427 phía nam thành Đông Quan diễn ra hội thề chấm dứt chiến tranh

•Lê Lợi cấp thuyền, xe và lương thảo cho quân Minh rút về.

Hoạt động 2. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử

-GV yêu cầu HS chia nhóm để hoạt động

+ Nêu nguyên nhân thắng lợi cùng ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?

+ Nguyễn Trãi có vai trò gì trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?

Sản phẩm dự kiến:

- Nguyên nhân thắng lợi :

+Tinh thần yêu nước và đoàn kết dân tộc ( Lê Lợi là biểu tượng của cuộc khởi nghĩa, tập hợp quanh mình nhũng người yêu nước sẵn sàng hi sinh vì nghiệp lớn)

+ bộ chỉ huy  Lam Sơn có chiến lược  chiến thuật đúng đắn, sáng tạo 

+ Đội ngũ  lãnh đạo khởi nghĩa có nhiều người tài giỏi. 

-        Ý nghĩa lịch sử :

+ Khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi  lật đổ được ách thống trị tàn bạo của nhà Minh mở ra thời kì phát triển mới của quốc gia Đại Việt – Lê Sơ.

-        Nguyễn Trãi đã cùng với Lê Lợi lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Ông đề cao nghệ thuật “tâm công” (đánh vào lòng người) trong cuộc đối đầu với kẻ thù mạnh hơn gấp bội. Ông đã viết hàng chục lá thư dụ hàng quân Minh, nhờ đó giành được nhiều thành trì mà không tốn xương máu của nghĩa quên. Khi khởi nghĩa thắng lợi, thay mặt Lê Lợi, ông đã viết Bình Ngô đại cáo khẳng định về nền độc lập, chủ quyền của quốc gia Đại Việt.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1. Vào thời gian nào 15 vạn quân viện binh của Trung Quốc chia làm hai đạo kéo vào nước ta?

A. Tháng 10 năm 1426

B. Tháng 10 năm 1427

C. Tháng 11 năm 1427

D. Tháng 12 năm 1427

Câu 2. Vương Thông đã quyết định mở cuộc phản công đánh vào chủ lực của nghĩa quân Lam Sơn ở đâu?

A. Cao Bộ (Chương Mi, Hà Tây)

B. Đông Quan

C. Đào Đặng (Hưng Yên)

D. Tất cả các vùng trên

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Quyết định nào của Lê Lợi đã tạo ra bước ngoặt đầu tiên cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?

Câu 2: Nghệ thuật quân sự nào của cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý đã được kế thừa và phát huy trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?