Giáo án và PPT Lịch sử 7 kết nối Bài 2: Các cuộc phát kiến địa lí và sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu

BÀI 2 CÁC CUỘC PHÁT KIẾN ĐỊA LÍ VÀ SỰ HÌNH THÀNH  QUAN HỆ SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA Ở TÂY ÂU

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh, yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết đây là ai? Ông có đóng góp gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Các cuộc phát kiến địa lí lớn trên thế giới

- GV gọi 4 HS lên bảng, trình bày những nét chính về hành trình của một số cuộc phát kiến địa lí lớn dựa vào lược đồ treo tường.

-GV yêu cầu HS lầm việc cặp đôi, đọc thông tin mục 1bSGK tr.16 và trả lời câu hỏi: Hãy trình bày hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí.

Sản phẩm dự kiến:

Các cuộc phát kiến địa lí lớn trên thế giới

a) Sơ lược về hành trình của một số cuộc phát kiến địa lí lớn

- Năm 1487: B. Đi-a-xơ đến được mũi Hảo Vọng (mũi cực Nam châu Phi).

- Năm 1492: C. Cô-lôm-bô đi về phía tây, vượt Đại Tây Dương tìm ra châu lục mới (hiểu nhầm đó là Tây Ấn Độ).

- Năm 1497: V. Ga-ma cũng đi vòng qua điểm cực Nam châu Phi, cập bến Ca-li-cút (Ấn Độ).

- Từ năm 1519 đến năm 1522: Đoàn thám hiểm của Ph. Ma-gien-lăng hoàn thành chuyến đi vòng quanh thế giới bằng đường biển.

b. Hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí

- Mở ra con đường mới, tìm vùng đất mới, thị trường mới, thúc đẩy hàng hải quốc tế phát triển.

- Đem về cho châu Âu khối lượng lớn vàng bạc, nguyên liệu; thúc đẩy nền thương nghiệp ở đây phát triển.

- Làm nảy sinh nạn buôn bán nô lệ da đen và quá trình xâm chiếm, cướp bóc thuộc địa. 

Hoạt động 2. Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản và những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi: Những biểu hiện của sự nảy sinh CNTB ở Tây Âu là gì?

- GV tổ chức cho HS đọc thông tin mục 2b, quan sát sơ đồ Hình 4 SGK tr.17 và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Nêu biến đổi chính trong xã hội Tây Âu giai đoạn này?

Sản phẩm dự kiến:

Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản và những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu

a) Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản

- Quá trình tích luỹ vốn và tập trung nhân công của giai cấp tư sản trong giai đoạn đầu làm nảy sinh chủ nghĩa tư bản ở Tây Âu được tiến hành thông qua các hình thức:

+ Đẩy mạnh cướp bóc của cải, tài nguyên từ các nước thuộc địa châu Á, châu Phi, châu Mỹ đem về châu Âu.

+ Dùng bạo lực và nhiều thủ đoạn để tước đoạt ruộng đất của nông nô, tư liệu sản xuất của thợ thủ công,... như “rào đất cướp ruộng”.

+ Bán nô lệ da đen từ châu Phi cho các chủ đồn điền, hầm mỏ ở châu Âu, châu Mỹ làm nhân công.

- Những biểu hiện của sự nảy sinh CNTB ở Tây Âu:

+ Giai cấp tư sản ra sức mở rộng kinh doanh, lập các công trường thủ công, những đồn điền quy mô lớn và cả các công ti thương mại.

+ Hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa: quan hệ bóc lột giữa chủ (giai cấp tư sản) với thợ (giai cấp vô sản).

b) Sự biến đổi của xã hội Tây Âu

- Hình thành các giai cấp mới trong xã hội:

+ Giai cấp tư sản:

•Vốn là những người thợ cả đứng đầu phường hội, những thương nhân hoặc thị dân giàu có,... trở thành chủ công trường thủ công, chủ đồn điền hoặc nhà buôn lớn,...

•Nắm giữ nhiều của cải, có thế lực kinh tế, nhưng chưa có địa vị chính trị trong xã hội.

+ Giai cấp vô sản:

•Gồm những người lao động làm thuê cho chủ tư bản.

•Trong thời gian đầu, họ đi theo giai cấp tư sản để làm cách mạng chống chế độ phong kiến lỗi thời.

- Mối quan hệ: tư sản bóc lột vô sản. 

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1:Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến các cuộc phát kiến địa lí cuối thế kỉ XV- đầu thế kỉ XVI là:

A. Con đường giao thương với phương Đông qua Tây Á bị người Thổ Nhĩ Kì độc chiếm

B. Khoa học – kĩ thuật, đặc biệt là ngành hàng hải, có những tiến bộ đáng kể,

C. Thương nhân châu Âu có đủ kinh nghiệm cho các chuyến đi xa

D. Do quyết định của các triều đình phong kiến Tây Âu

Câu 2: Những thành phân nào hình thành nên giai cấp tư sẵn trong xã hội Tây Âu?

A. Chủ công trường thủ công, chủ đồn điền, nhà buôn lớn

B. Chủ công trường thủ công, nông dân mất ruộng đất, nhà buôn lớn

C. Chủ công trường thủ công, chủ đồn điền, nhà buôn phá sản

D. Chủ đồn điền, nhà buôn lớn, các thợ thủ công học việc

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Vì sao người nông nô phải làm thuê trong các xí nghiệp của tư bản?

Câu 2: Sự hình thành chủ nghĩa tư bản đã dẫn đến những biến đổi về kinh tế, giai cấp ở châu Âu như thế nào?