Giáo án và PPT Mĩ thuật 11 Đồ hoạ (tranh in) Kết nối Bài 1: Khái quát về tranh in nổi

NỘI DUNG: ĐỒ HỌA (TRANH IN)

BÀI 1: KHÁI QUÁT VỀ TRANH IN NỔI

HOẠT ĐỘNG 1: KHÁM PHÁ

GV chia lớp thành 3 nhóm, yêu cầu HS tìm hiểu, tìm dữ liệu và thuyết trình về một số tác phẩm tranh in nổi, nêu đặc điểm của tranh in nổi theo hình thức phù hợp:

+ Nhóm 1: Thế nào là tranh in nổi? Tranh in nổi có đặc điểm gì khác với các tranh khác mà em đã được học ở lớp 10.

+ Nhóm 2: Em kể tên những tranh in nổi mà em biết. Theo em tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ có phải là tranh in nổi không? Chất liệu thông dụng để thể hiện tranh in nổi là gì?

+ Nhóm 3: Nêu tên tác giả và một vài tác phẩm đồ họa tranh in tiêu biểu ở Việt Nam và thế giới.

Sản phẩm dự kiến:

- Nhóm 1: Tranh in nổi là tranh được in thông qua quá trình tạo hình gián tiếp bằng các kĩ thuật khắc, in theo phương pháp đưa màu từ thành phần nổi của ván in lên bề mặt vật liệu in. Sự khác biệt so với tranh khắc: họa sĩ sử dụng kĩ thuật khắc để diễn đạt ý đồ sáng tạo và những cảm nhận khác nhau.

- Nhóm 2: Tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ là tranh in nổi,được chế tác bằng phương pháp in khắc thủ công, giấy vẽ làm từ vỏ con điệp trộn với hồ, in ấn trên ván gỗ.

Các chất liệu thông dụng để thể hiện tranh in nổi là: gỗ, cao su, bìa cứng, giấy, vải,...

- Nhóm 3: Một số tranh in nổi tiêu biểu:

Bức tranh khắc gỗ của họa sĩ Nguyễn Tiến Chung 

tác phẩm "Chùa Đàn" của Nguyễn Tuân

Tranh Đông Hồ “Lợn đàn” - Tranh dân gian Việt Nam

Kinh Kim Cương – bản in khắc gỗ năm 898 

nhà Đường tại Trung Quốc

HOẠT ĐỘNG 2: NHẬN BIẾT

Nhiệm vụ 1: Kĩ thuật thể hiện tranh in nổi

- GV chiếu một số hình ảnh về quá trình khắc ván in và tác phẩm tranh được làm từ kĩ thuật in tranh nổi:

- GV tổ chức và hướng dẫn cho HS thực hành phác thảo bản vẽ nét, xây dựng bố cục cho bức tranh in nổi ở phần tiếp theo.

Sản phẩm dự kiến:

- Quá trình khắc ván in:

+ Phác thảo ý tưởng, chuyển hình từ phác thảo lên bề mặt ván in. 

+ Sử dụng dao khắc phù hợp để thể hiện nét đặc khắc trên bề mặt ván khắc. 

- Kĩ thuật in tranh:

+ Quét lớp mực/ màu mỏng trên bề mặt ván in, dàn đều mực trên bề mặt bản in, có thể sử dụng bút lông hoặc ru-lô lăn mực.

+ Đặt vật liệu in lên ván in đã được lăn mực/ màu, dùng tay hoặc ru-lô xoa trên bề mặt sau của vật liệu in để màu từ ván in chuyển sang vật liệu in -> bản in.

Nhiệm vụ 2: Đặc điểm tạo hình trong tranh in nổi

- GV chia lớp thành 6 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ), yêu cầu HS quan sát hình ảnh minh họa trong SGK tr.10-13 để trao đổi, thảo luận: 

+ Nhóm 1, 2: Em hãy cho biết đặc điểm của nét trong tranh in nổi. 

+ Nhóm 3, 4: Em hãy cho biết đặc điểm của màu sắc trong tranh in nổi.

+ Tranh 5, 6: Em hãy cho biết đặc điểm của chất cảm trong tranh in nổi.

Sản phẩm dự kiến:

- Nét

Có thể diễn tả hình ảnh, đậm – nhạt, chi tiết và liên kết các hình tượng trong tranh.

- Màu sắc

+ Trong tranh in đen trắng:

Họa sĩ khai thác hiệu ứng ánh sáng, sắc độ để làm rõ hình ảnh, phân tách hình, vật, tạo nhịp điệu, cảm giác chuyển động.

+ Trong tranh in màu:

Họa sĩ tạo mảng và độ chuyển của màu do kĩ thuật in.

+ Trong tranh in nổi:

Họa sĩ thường sử dụng những màu nguyên sắc để tạo ấn tượng cho tương quan với các nét đen, thể hiện chi tiết hay tạo mảng.

- Chất cảm

+ Họa sĩ sử dụng kĩ thuật khắc để diễn đạt ý đồ sáng tạo để tạo hiệu ứng thị giác và cảm nhận phong phú.

+ Chất cảm thể hiện qua sự cảm nhận khác nhau về nét khắc, sự thưa – dày trong kết hợp các nét khi diễn đạt sự uyển chuyển, mềm mại của thiên nhiên, nhân vật, trang phục,...

……………………..

HOẠT ĐỘNG 3: THẢO LUẬN

Nhiệm vụ 1: Đặc điểm tạo hình trong tranh in

- GV cho HS thảo luận nhóm đôi và trả lời các câu hỏi:

+ Đặc điểm tạo hình trong tranh in nổi là gì? Hãy phân tích trên sản phẩm tranh in nổi bạn đã thực hiện.

+ Bề mặt tranh in nổi cho bạn cảm nhận gì? Cảm nhận có khác so với các thể loại tranh khác không?

…………………….

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

Em hãy viết bài giới thiệu một tranh dân gian Việt Nam sử dụng phương pháp in nổi.