Giáo án và PPT Mĩ thuật 8 kết nối Bài 4: Thiết kế trang phục với hoa văn dân tộc thiểu số

BÀI 4:THIẾT KẾ TRANG PHỤC VỚI HOA VĂN DÂN TỘC THIỂU SỐ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS quan sát hình ảnh sau và trả lời câu hỏi:

Em hãy cho biết đây là hoa văn của dân tộc nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tạo hình hoa văn được cách điệu từ con vật mang tính biểu tượng

GV hướng dẫn HS quan sát 2 mẫu hoa văn cách điệu con trâu và con khỉ, từ mẫu hoa trên vải sang phần vẽ lại bằng nét và trả lời câu hỏi:

• Tính biểu tượng là gì?

• Nhận xét về nét độc đáo văn hóa thông qua biểu tượng hoa văn.

Sản phẩm dự kiến:

- Biểu tượng hay kí hiệu là một hình ảnh, ký tự hay bất cứ cái gì đó đại diện cho một ý tưởng, thực thể vật chất hoặc một quá trình. 

Ví dụ: Biểu tượng con khỉ là hình ảnh con vật thể hiện bằng hình ảnh có ý nghĩa khái quát đặc điểm của nó.

- Mỗi một biểu tượng hoa văn dân tộc thiểu số đều chứa đựng thông tin về quan niệm cuộc sống, một thế giới riêng của từng dân tộc đã được khái quát thành biểu tượng lưu truyền cho thế hệ sau.

Hoạt động 2: Tạo hình hoa văn được cách điệu từ hình học mang tính tượng trưng

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Hình có tính tượng trưng là gì? Hoa văn có tính tượng trưng như thế nào? Các yếu tố nguyên lý và tạo hình hoa văn có ý nghĩa gì?

• Hoa văn truyền thống ở trang phục của dân tộc Việt Nam có đặc điểm gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Hình tượng trưng là khối hình cụ thể khái quát cho một ý nghĩa nào đó. Ví dụ: Hình tam giác xếp liền nhau có thể tượng trưng cho các dãy núi…

- Hoa văn là họa tiết trang trí, hoa văn cách điệu từ hình học có tính tượng trưng cao. Các nguyên lý và tạo hình hoa văn tạo ra sự chuyển động hoa văn trên trang phục: xoay tròn, lặp lại, tương phản, xoắn ốc, lên xuống,...

- Hoa văn truyền thống ở trang phục của dân tộc thiểu số Việt Nam thường vận dụng nét, tổ hợp nét và hình kỉ hà phối hợp thành các mô típ trang trí sinh động. Mô típ trang trí trên trang phục của dân tộc thiểu số ở Việt Nam thường sáng tạo theo các nguyên lí cân bằng và nhịp điệu, tạo nên các xu hướng chuyển động trong mỗi sản phẩm cụ thể.

Hoạt động 3: Gợi ý các bước sử dụng hoa văn trong thiết kế một bộ trang phục

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Nêu các bước sử dụng hoa văn trong thiết kế một bộ trang phục.
• Sử dụng hoa văn có nguồn gốc từ văn hóa dân tộc trong thiết kế trang phục có ý nghĩa như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Các bước sử dụng hoa văn trong thiết kế một bộ trang phục:

+ Bước 1: Xây dựng ý tưởng và thiết kế kiểu dáng trang phục

+ Bước 2: Sử dụng hoa văn truyền thống trong trang trí

+ Bước 3: Phối màu trang phục

+ Bước 4: Hoàn thiện bản thiết kế trang phục

- Sử dụng hoa văn có nguồn gốc từ văn hóa dân tộc trong thiết kế trang phục luôn chứa đựng những giá trị độc đáo thể hiện tư duy sáng tạo, kế thừa bản sắc dân tộc và giao thoa giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại

Hoạt động 3: Thiết kế một bộ trang phục sử dụng hoa văn dân tộc thiểu số

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Ý tưởng và cách thức thực hiện thiết kế một bộ trang phục với hoa văn dân tộc thiểu số?

Sản phẩm dự kiến:

+ Về ý tưởng:

• Thiết kế bệ trang phục dành cho đối tượng nào?

• Sử dụng vào mục đích gì?

• Yếu tố hoa văn trang trí cho trang phục đặt ở vị trí nào? Có phù hợp và hài hòa trong tương quan chung không?

+ Về cách thể hiện: Lựa chọn tiết kế bằng màu sáp, màu dạ, màu nước hay hình thức nào khác?

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Biểu tượng là gì?

A. Một hình ảnh đại diện cho một ý tưởng hoặc thực thể vật chất

B. Một màu sắc tượng trưng cho cảm xúc

C. Một đoạn văn miêu tả một sự việc

D. Một âm thanh đại diện cho một hành động

Câu 2. Hoa văn trên trang phục của dân tộc thiểu số Việt Nam thường sáng tạo theo nguyên lý nào?

A. Đối xứng và màu sắc tươi sáng

B. Cân bằng và nhịp điệu

C. Hình học và tương phản mạnh

D. Phong cách hiện đại và đơn giản 

Câu 3. Sử dụng hoa văn có nguồn gốc từ văn hóa dân tộc trong thiết kế trang phục mang lại giá trị gì?

A. Tăng tính thẩm mỹ và sự hiện đại

B. Thể hiện tư duy sáng tạo và kế thừa bản sắc dân tộc

C. Đem lại tính tiện lợi và dễ sử dụng

D. Làm giảm giá trị truyền thống và cổ điển

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: B

Câu 3: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Phân tích và thuyết minh về một biểu tượng hoặc hoa văn dân tộc thiểu số mà bạn biết.

Câu 2: So sánh giữa hoa văn truyền thống và hoa văn hiện đại trong thiết kế trang phục.