Nội dung chính hóa học 10 chân trời sáng tạo Bài 15: Phương trình tốc độ phản ứng và hằng số tốc độ phản ứng

BÀI 15. PHƯƠNG TRÌNH TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ HẰNG SỐ TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG

1. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG

+ Trả lời câu hỏi hđ nhóm 4

Câu 1:

- Trong đám cháy của lá cây khô: Phản ứng hóa học xảy ra nhanh. Các lá cây nhanh chóng bị cháy và chuyển thành tro

- Thân tàu biển bị oxi hóa trong điều kiện tự nhiên: Phản ứng hóa học xảy ra chậm. Vỏ tàu biển làm bằng thép mất thời gian rất lâu mới bị gỉ (bị oxi hóa)

Câu 2:

+ Ở cùng điều kiện, nhiều chất hóa học biến đổi nhanh chậm khác nhau: Đốt cháy 1 chiếc lá và đốt cháy 1 miếng sắt.

+ Với cùng một chất, trong các điều kiện khác nhau, biến đổi hóa học nhanh chậm khác nhau: 2 miếng sắt như nhau, ngâm vào nước và ngâm vào dung dịch acid.

Câu 3: Theo thời gian, nồng độ chất tham gia phản ứng( đường màu tím)

=> Kết luận:

+ Tốc độ phản ứng hóa học dùng để đánh giá mức độ xảy ra nhanh hay chậm của một phản ứng.

+ Tốc độ phản ứng của một phản ứng hóa học là đại lượng đặc trung cho sự biến thiên sản phẩm phản ứng trong một đơn vị thời gian.

- Công thức cho phản ứng tổng quát

aA+ bB → cC+dD là:

= =

Trong đó:

 : tốc độ trung bình của phản ứng

+ ∆C = C₂ – C₁: Biến thiên nồng độ

+ ∆t = t₂ – t₁: Biến thiên thời gian.

C₁, C₂ là nồng độ cỏa một chất tại 2 thời điểm tương ứng t₁,t₂

Lưu ý: Ngoài tốc độ trung bình của phản ứng còn có tốc độ tức thời của phản ứng, là tốc độ phản ứng tại một thời điểm nào đó. Tuy nhiên, trong thực tiễn người ta không xác định được tốc độ tức thời của phản ứng mà chỉ xác định được tốc độ trung bình của phản ứng.

=> Tốc độ trung bình của phản ứng là tốc độ được tính tring một khoảng thời gian phản ứng.

- Đáp án câu luyện tập:

Áp dụng công thức:

= =

Ta có

 =  = 1,36.10^-3 (M/s)

Tốc độ trung bình của phản ứng theo N₂O₄ trong 184 giây là 1,36.10^-3 (M/s)

2. BIỂU THỨC TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG

- Định luật tác dụng khối lượng:

Ở nhiệt độ không đổi, tốc độ phản ứng tỉ lệ với tích số nồng độ các chất tham gia phản ứng với dố mũi thích hợp.

-Trả lời câu 4:

Tốc độ phản ứng tỉ lệ thuận với nồng độ các chất tham gia phản ứng với số mũ thích hợp

=> Khi nồng độ tăng thì tốc độ phản ứng tăng và ngược lại

- Trả lời câu 5:

+ Khi cho que đóm còn tàn đỏ vào bình oxygen thì que đóm bùng cháy, để ở ngoài thì k hiện tượng là do nồng độ oxygen trong bình khí oxygen cao hơn

+ Khi làm bánh mì, nếu cho nhiều men vào bột thì quá trình lên men diễn ra nhanh hơn

+ Khi làm sữa chua, nếu cho nhiều sữa chua thì quá trình lên men diễn ra nhanh hơn

- Mối quan hệ giữa nồng độ và tốc độ tức thời của phản ứng hóa học được biểu diễn bằng biểu thức:

v = k.

Trong đó:

k là hằng số tốc độ phản ứng,

C_A, C_B là nồng độ (M) chất A, B tại thời điểm đang xét.

- Trả lời câu luyện tập:

1. a) Biểu thức tốc độ tức thời của phản ứng là:

v₁ = k.  .

1. b) Gọi là nồng độ ban đầu của Cl₂,  là nồng độ đầu của H₂

=> v₂ = k.  .  :2

=> 2v₂= v₁

=> Tốc độ phản ứng giảm 1 nửa khi nồng độ H₂ giảm 2 lần và giữ nguyên nồng độ Cl₂

- Trả lời câu vận dụng:

Sắp xếp theo thứ tự tốc độ giảm dần: