BÀI 1: NGƯỜI LAO ĐỘNG QUANH EM

Nhận biết

Câu 1: Đọc đoạn thơ và trả lời câu hỏi:

Bạn đời ơi, bạn có nghe hay niềm vui của những người

Dọn đến khu nhà mới mà chúng tôi vừa xây xong

Và em thân yêu ơi, ngày mia chúng ta lại lên đường đến những chân trời mới

Niềm vui đôi ta

Về ngôi nhà thầm mong ước….

Đoạn thơ trên cho em biết nghề nghiệp gì trong xã hội? Công việc cụ thể của họ tạo ra sản phẩm gì cho con người?

Trả lời:

- Đoạn thơ trên cho em biết nghề nghiệp: thợ xây

- Công việc cụ thể của thợ xây tạo ra sản phẩm cho con người đó là những ngôi nhà.

Câu 2: Giải câu đố sau:

Ai mặc áo trắng

Có chữ thập xinh

Tiêm thuốc chúng mình

Sẽ m?au lành bệnh?

Câu đố trên nói đến nghề nghiệp nào?

Trả lời:

- Nghề nghiệp: cô y tá.

Câu 3: Cho tình huống sau:

Diệp và Dịu đang tranh luận thứ đáng quý nhất trong cuộc sống. Diệp cho rằng: “Lúa gạo là đáng quý vì nếu không có lúa gạo để ăn thì chúng ta không thể sống được”. Dịu thì cho rằng thứ quý nhất là vàng bạc: “Quý như vàng”. Hai bạn tranh luận một hồi và Tình đã nói với các bạn “Vậy ai là người đã làm ra lúa gạo và vàng? Người làm ra những thứ ấy mới là đáng quý nhất?”

Em hãy trả lời câu hỏi của Tình? Vì sao những người làm những thứ ấy là đáng quý nhất?

Trả lời:

- Người làm ra lúa gạo, vàng...là người lao động.

- Người lao động là đáng quý nhất vì: họ là những người làm ra của cải vật chất sản phẩm phục vụ cho nhu cầu của cuộc sống con người. Vì vậy chúng ta cần phải biết ơn họ.

Câu 4: Kể tên một số nghề nghiệp lao động chân tay và lao động trí óc trong cuộc sống mà em biết.

Trả lời:

- Nghề nghiệp lao động chân tay: làm nông, thợ mộc, thợ may, thợ mỏ, ngư dân, công nhân...

- Nghề nghiệp lao động trí óc: giáo viên, nhân viên văn phòng, bác sĩ, kĩ sư, công an,...

Thông hiểu

Câu 5: Giờ ra chơi Phùng và Oanh ngồi dưới ghế đá sân trường để nói chuyện với nhau. Từ xa hai bạn đang thấy cô lao công quét rác. Phùng bèn nói: “Sân trường sạch sẽ như vậy là nhờ cô lao công đấy”.

Em có đồng ý với Phùng không? Vì sao?

Trả lời:

- Em đồng ý với ý kiến của Phùng. Vì cô lao công là người dọn dẹp vệ sinh có cô lao công quét dọn thì sân trường mới sạch sẽ được. Vì vậy chúng ta cần phải biết ơn cô vì sân trường sạch sẽ.

Câu 6: Huế xấu hổ mỗi khi nhắc đến nghề nghiệp của bố mình là nông dân. Nếu là bạn của Huế em sẽ khuyên bạn điều gì?

Trả lời:

- Nếu là bạn của Huế em sẽ khuyên Huế không nên xấu hổ khi nhắc đến nghề nghiệp của bố mình. Nông dân cũng là một nghề làm ra của cải vật chất phục vụ cho con người. Nghề nào cũng đáng quý và cần phải tôn trọng những người lao động dù ở bất cứ nghề nào.

Câu 7: Theo em, sản phẩm của những người lao động đã góp phần giúp ích gì cho cuộc sống của con người? Lấy ví dụ cụ thể.

Trả lời:

- Sản phẩm của những người lao động đã góp phần giúp ích cho cuộc sống của con người:

+ Cơm ăn, áo mặc, sách vở… và mọi của cải trong xã hội đều do những người lao động tạo ra.

+ Cuộc sống và xã hội tốt đẹp hơn là nhờ công lao của tất cả các người lao động

- Ví dụ:

+ Ca sĩ: đem lời ca tiếng hát phục vụ nhu cầu giải trí cho con người

+ Giáo viên: đưa những con chữ dạy học sinh

Câu 8: Để thể hiện lòng biết ơn với người lao động em cần có lời nói và hành động như thế nào?

Trả lời:

- Những hành động và lời nói thể hiện sự biết ơn với người lao động:

+ Nói lời cảm ơn khi nhận các sản phẩm lao động

+ Giúp đỡ những người lao động trong hoàn cảnh khó khăn

+ Lễ phép chào hỏi những người lao động

+ Trân trọng và gìn giữ các sản phẩm lao động

Câu 9: Hãy ghi sổ tay mô tả về công việc và đóng góp của một số công vệc mà em yêu thích.

Trả lời:

Câu 10: Nhận xét của em trong những trường hợp sau: Các bác dưới quê gửi lên cho gia đình Linh rất nhiều hoa quả. Nhưng Tú chỉ ăn táo và bỏ chúng vào tủ còn các loại khác Tú để ở ngoài tủ.

Trả lời:

- Hành động này là sai vì Tú cần bỏ hết quả vào tủ lạnh không chúng sẽ bị hỏng như thế rất lãng phí. Hành động của Tú thể hiện sự không trân quý những sản phẩm lao động.

Câu 11: Tổng kết năm học cả lớp được đi ăn liên hoan tại nhà hàng tự chọn. Cô giáo nhắc nhở các bạn không lãng phí đồ ăn. Nhưng Sơn lại lấy nhiều đồ ăn. Nếu là bạn của Sơn em sẽ ứng xử như thế nào?

Trả lời:

- Nếu là bạn của Sơn em sẽ khuyên Sơn nghe lời cô giáo dặn không nên lấy quá nhiều đồ ăn vì không ăn hết sẽ rất lãng phí. Để làm ra những thức ăn như này không hề đơn giản tốn rất nhiều công sức nên chúng ta cũng nên tôn trọng đồ ăn và người lao động làm ra đồ ăn.

Vận dụng

Câu 12: Theo em những ai trong những người dưới đây là người lao động? Vì sao?

Trả lời:

- Những người là người lao động: 1, 2, 3, 7, 8 vì họ đều là những người lao động bằng sức khỏe, trí óc và công sức của mình.

Câu 13: Những hành động, việc làm nào dưới đây thể hiện sự kính trọng và biết ơn người lao động?

1. Chào hỏi lễ phép.
2. Nói trống không.
3. Giữ gìn sách vở, đồ dùng, đồ chơi.
4. Dùng hai tay khi đưa hoặc nhận vật gì.

đ. Học tập gương những người lao động.

1. Quý trọng sản phẩm lao động.
2. Chế giễu người lao động nghèo, người lao động chân tay

Trả lời:

- Những hành động, việc làm thể hiện sự kính trọng và biết ơn người lao động: a, c, d, đ và e

- Những hành động, việc làm thể hiện thiếu sự kính trọng và biết ơn người lao động: b và h

Vận dụng cao

Câu 14: Em hãy cùng các bạn trong nhóm thảo luận và đóng vai theo những tình huống sau:

1. Giữa trưa hè, bác đưa thư đến cho nhà Thư. Thư sẽ...
2. Tùng nghe mấy bạn cùng lớp nhại tiếng của một người bán hàng rong. Tùng sẽ...

Trả lời:

1. Giữa trưa hè, bác đưa thư đến cho nhà Thư. Tư sẽ đưa hai tay ra nhận thử bác đưa và mời bác vào nhà uống cốc nước cho đỡ mệt rồi đi giao thư tiếp cho những người khác.
2. Tùng nghe mấy bạn cùng lớp nhại tiếng của một người bán hàng rong. Tùng sẽ hỏi tại sao các bạn lại nhái lại tiếng của người bán hàng rong như vậy. Làm như thế là không tốt, bởi mỗi người có nghề lao động khác nhau, nên chúng ta phải tôn trọng họ.

Câu 15: Hãy kể, viết hoặc vẽ về một người lao động mà em kính phục

Trả lời:

- Người lao động khiến em kính phục đó chính là bác sĩ người đã cứu giúp bao người thoát khỏi bệnh tất, sống vui vẻ và khỏe mạnh trở lại