BÀI 12: BỔN PHẬN CỦA TRẺ EM

Nhận biết

Câu 1: Em có suy nghĩ gì về bổn phận của trẻ em qua câu nói của Bác Hồ: “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình”.

Trả lời:

Qua câu nói của Bác, em nhận thức được trách nhiệm và bổn phận tùy theo từng lứa tuổi của mỗi người. Từ đó, dù là những việc nhỏ em cũng cố gắng hoàn thành và từ những việc nhỏ đó mà tạo nên việc lớn.

Câu 2: Em biết những bổn phận nào của trẻ em? Kể tên những bổn phận của trẻ em.

Trả lời:

- Những bổ phận của trẻ em:

+ Yêu quý, kính trọng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ; kính trọng thầy giáo, cô giáo

+ Lễ phép với người lớn, thương yêu em nhỏ, đoàn kết với bạn bè

+ Giúp đỡ người già yếu, người khuyết tật, tàn tật, người gặp hoàn cảnh khó khăn theo khả năng của mình.

Câu 3: Trong giờ học, Tâm không học mà ngồi giật tóc bạn Hoa. Tâm muốn Hoa nói chuyện cùng và không cho Hoa học bài.

Tâm đang xâm phạm đến bổn phận gì của trẻ em? Bổn phận của trẻ em với xã hội được hiểu như thế nào?

Trả lời:

- Tâm đang xâm phạm đến bổn phận học tập và giúp đỡ đoàn kết với bạn bè.

- Bổn phận của trẻ em đối với xã hội:

+ Tôn trọng lễ phép với người lớn tuổi

+ Giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn

+ Thương yêu và đoàn kết với bạn bè

+ Giữ gìn và bảo vệ của công…

Câu 4: Em đã làm gì để thực hiện quyền và bổn phận của mình?

Trả lời:

- Em đã thực hiện quyền và bổn phận của mình như sau:

+ Em được chăm sóc và nuôi dưỡng

+ Em được chăm sóc sức khỏe

+ Em được gia đình yêu thương

+ Được học tập và vui chơi giải trí

+ Lễ phép, tôn trọng ông bà

+ Giúp đỡ cha mẹ việc nhà

+ Đoàn kết với bạn bè...

Thông hiểu

Câu 5: Bố mẹ Sơn rất quan tâm đến chuyện học hành của em. Ngoài những giờ học trên lớp, bố mẹ thường thuê gia sư để củng cố kiến thức cho Sơn. Nhưng Sơn không muốn học, em thường trốn học để đi lang thang ở những quán điện tử. Sơn thường oán trách bố mẹ vì bị bắt học quá nhiều. Hỏi suy nghĩ của Sơn là đúng hay sai? Vì sao

Trả lời:

- Suy nghĩ của Sơn là sai vì:

+ Học tập vừa là quyền vừa là bổn phận của trẻ em. Trẻ em cần phải học tập để hoàn thiện sự hiểu biết của mình, hoàn thiện nhân cách và trở thành một người công dân có ích cho gia đình và xã hội.

+ Theo Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em thì trẻ em có bổn phận phải chăm chỉ học tập.

Câu 6: Tìm và cho biết một số câu tục ngữ, châm ngôn, ca dao nói về bổn phận của trẻ em

Trả lời:

- Dạy con, con nhớ lấy lời,

Trọng cha, kính mẹ, suốt đời chớ quên.

- Uốn cây từ thuở còn non

Dạy con từ thuở hãy còn ngây thơ...

Câu 7: Bảo cùng gia đình có một buổi căm trại ở biển. Sau khi tắm biển và ăn uống. Bảo nhìn thấy có nhiều rác gần đó. Bảo nghĩ: “Rác này không phải của gia đình mình. Mình không cần dọn”.

Em có nhận xét về ý nghĩ của Bảo.

Trả lời:

- Bảo có ý nghĩ không đúng. Bảo nên nhặt rác ở gần đó vì ngoài quyền được vui chơi Bảo cũng có bổn phận phải bảo vệ, giữ gìn những tài sản công cộng. Nếu Bảo nhặt rác biển sẽ sạch đẹp và Bảo có thể thoải mái vui chơi giải trí đảm bảo sức khỏe.

Câu 8: Em có nhận xét gì về câu nói: “Học sinh chỉ cần học tập tốt mà ko cần phải tham gia các hoạt động của gia đình và xã hội”.

Trả lời:

- Em không đồng ý với câu nói trên vì:

+ Nên tham gia vào các hoạt động của gia đình và xã hội vì việc đó sẽ giúp ta rèn luyện cho ta tính tự tin, giúp ta kết giao được rất nhiều bạn bè và luyện cho ta kĩ năng hòa nhập với cộng đồng.

+ Tham gia các hoạt động đó còn giúp ta thêm vui vẻ và hoạt bát, thêm khỏe mạnh và giải lao sau những giờ học căng thẳng.

+ Thể hiện bản thân là người có trách nhiệm với tập thể và mọi người xung quanh, tạo ấn tượng tốt với họ.

Câu 9: Theo em bổn phận của trẻ em đối với gia đình được hiểu như thế nào?

Trả lời:

- Bổn phận của trẻ em đối với gia đình:

+ Kính trọng, lễ phép, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ.

+ Học tập, rèn luyện, giữ gìn nề nếp gia đình, phụ giúp cha mẹ và các thành viêntrong gia đình những công việc phù hợp với độ tuổi, giới tính và sự phát triển của trẻ em.

+ Yêu thương, quan tâm, chia sẻ tình cảm nguyện vọng với cha mẹ, các thành viên trong gia đình, dòng họ.

Câu 10: Ngày nay, ngày càng có nhiều học sinh đã dùng mạng xã hội từ sớm vậy trẻ em có bổn phận gì khi tham gia vào môi trường mạng?

Trả lời:

- Bổn phận của trẻ em khi tham gia môi trường mạng:

+ Không sử dụng và trao đổi nội dung thông tin mang tính chất xấu, có tính chất bạo lực

+ Tôn trọng danh dự và nhân phẩm của người khác

+ Sống trung thực, khiêm tốn

Câu 11: Bổn phận của trẻ em đối với quê hương đất nước được hiểu như thế nào?

Trả lời:

- Bổn phận của trẻ em với quê hương, đất nước:

+ Yêu quê hương, đất nước, yêu đồng bào, có ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tôn trọng truyền thống lịch sử dân tộc; giữ gìn bản sắc dân tộc, phát huy phong tục, tập quán, truyền thống và văn hóa tốt đẹp của quê hương, đất nước.

+ Tuân thủ và chấp hành pháp luật; đoàn kết, hợp tác, giao lưu với bạn bè, trẻ em quốc tế phù hợp với độ tuổi và từng giai đoạn phát triển của trẻ em.

Vận dụng

Câu 12: Đức rất thích đá bóng, thường được bố mẹ tạo điều kiện cho đi đá bóng vào thứ bảy và chủ nhật. Thứ bảy vừa rồi, Bà nội Đức bị ốm, bố mẹ lại phải đi công tác xa nhà. Bố mẹ không cho Đức đi đá bóng nữa và giao cho Đức ở nhà chăm sóc bà. Đức vùng vằng, giận dỗi rồi tranh thủ lúc bà đang ngủ trốn đi chơi. Xử sự của Đức như vậy có đúng không?

Trả lời:

- Xử sự của Đức như vậy là không đúng với trách nhiệm của một người cháu đối với bà. Các cháu phải có bổn phận yêu thương, biết ơn ông bà và có trách nhiệm chăm sóc ông bà lúc ốm đau, già yếu. Đối với Đức, lúc bà bị ốm Đức phải thể hiện sự yêu thương quý trọng bà bằng việc dành thật nhiều thời gian để chăm sóc bà.

Câu 13: Tình rất nghiện chơi game. Mỗi khi ở nhà, em lại thức khuya đến 12 giờ đêm để chơi game mà không quan tâm đến việc giúp đỡ bố mẹ nấu cơm, quét nhà. Thấy vậy, bố nhắc nhở và không cho Tình động vào điện thoại nữa và hờn dỗi. Nếu là bạn của Tình, em sẽ khuyên Tình như thế nào?

Trả lời:

Nếu là bạn Tình em sẽ khuyên Tình rằng bên cạnh quyền lợi được vui chơi của trẻ em còn có bổn phận và nghĩa vụ mà trẻ em phải thực hiện. Ngoài việc được vui chơi và học tập thì bạn cũng phải biết giúp đỡ, quan tâm bố mẹ mình những công việc nhà đơn giản, vừa sức mình.

Vận dụng cao

Câu 14: Viết một đoạn văn ngắn về chủ đề “Bổn phận của trẻ em”

Trả lời:

- Gợi ý:

+ Kể được một số bổn phận cơ bản của trẻ em

+ Nêu lí do phải thực hiện bổn phận

+ Những việc làm thực hiện bổn phận của em

Câu 15: Người lớn cần cần làm gì để trẻ em thực hiện tốt bổn phận của mình

Trả lời:

- Người lớn cần:

+ Tận tình chỉ bảo hướng dẫn cho trẻ biết và thực hiện bổn phận của mình

+ Lắng nghe những chia sẻ tâm sự của trẻ em

+ Phải tạo điều kiện tối đa cho trẻ thực hiện bổn phận của mình