Câu hỏi tự luận Khoa học tự nhiên 6 kết nối tri thức Bài 4: Sử dụng kính hiển vi quang học

CHƯƠNG I - MỞ ĐẦU VỀ KHOA HỌC TỰ NHIÊN

BÀI 4 - SỬ DỤNG KÍNH HIỂN VI QUANG HỌC

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Nêu khái niệm và cấu tạo của kính hiển vi quang học.

Trả lời:

Kính hiển vi là dụng cụ dùng để quan sát các vật rất nhỏ mà mắt thường không thể nhìn thấy

Cấu tạo của kính hiển vi quang học:

• Ống kính gồm:

• Thị kính (kính để mắt vào quan sát): có ghi 5x (gấp 5 lần), 10x (gấp 10 lần),...

• Đĩa quay gắn các vật kính.

• Vật kính (kính sát với vật cần quan sát): có ghi 10x, 40x,...

• Ốc điều chỉnh gồm: Ốc to và ốc nhỏ.

• Bàn kính: nơi đặt tiêu bản để quan sát, có kẹp giữ. Ngoài ra còn có đèn để chiếu sáng mẫu vật, thân kính và chân kính làm giá đỡ các bộ phận khác.

Câu 2: Nêu các bước sử dụng kính hiên vi quang học.

Trả lời:

• Bước 1: Chọn vật kính thích hợp (10x, 40x hoặc 100x) theo mục đích quan sát.

• Bước 2: Điều chỉnh ánh sáng cho thích hợp với vật kính.

• Bước 3: Đặt tiêu bản lên bàn kính, dùng kẹp để giữ tiêu bản. Vặn ốc to theo chiều kim đồng hồ để hạ vật kính gần sát vào tiêu bản (cẩn thận không để mặt của vật kính chạm vào tiêu bản).

• Bước 4: Mắt nhìn vào thị kính, vặn ốc to theo chiều ngược lại để đưa vật kính lên từ từ, đến khi nhìn thấy mẫu vật cần quan sát.

• Bước 5: Vặn ốc nhỏ thật chậm, đến khi nhìn thấy mẫu vật thật rõ nét.

Câu 3: Cần bảo quản kính hiển vi quang học như thế nào?

Trả lời:

• Khi di chuyển kính hiển vi, một tay cầm vào thân kính, tay kia đỡ chân đế của kính. Phải để kính hiển vi trên bề mặt phẳng.

• Không được để tay ướt hay bẩn lên kính hiển vi.

• Lau thị kính và vật kính bằng giấy chuyên dụng trước và sau khi dùng.

Câu 4: Nêu công dụng của kính hiển vi quang học.

Trả lời:

Giúp các nhà khoa học và bác sĩ có thể nghiên cứu và quan sát chi tiết các cấu trúc nhỏ trong các mẫu sinh học. Kính hiển vi quang học cho phép chúng ta nhìn thấy các chi tiết mà mắt thường không thể thấy được, giúp tăng độ phân giải và cung cấp thông tin quan trọng trong nhiều lĩnh vực như sinh học, y học, vi sinh vật học và hóa học.

Câu 5: Kính hiển vi quang học có thể phóng to ảnh của vật bao nhiêu lần?

Trả lời:

Kính hiển vi quang học có thể phóng to ảnh của vật được quan sát khoảng từ 40 lần đến 3000 lần.

2. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Tại sao kính hiển vi quang học thường được sử dụng trong lĩnh vực y học?

Trả lời:

Kính hiển vi quang học cho phép quan sát tế bào và mô tế bào trong thần kinh và mô tế bào, trợ giúp trong chẩn đoán và nghiên cứu y học.

Câu 2: Kính hiển vi quang học có thể quan sát các chi tiết tại mức siêu nhỏ như tế bào và vi khuẩn không?

Trả lời:

Có, kính hiển vi quang học cho phép quan sát các chi tiết siêu nhỏ như tế bào, vi khuẩn và cấu trúc tế bào.

Câu 3: Kể tên một số mẫu vật không thể quan sát bằng kính lúp mà phải dùng kính hiển vi quang học? Giải thích.

Trả lời:

Mẫu vật không thể quan sát bằng kính lúp mà phải dùng kính hiển vi quang học: Các tế bào thực vật, động vật, vi khuẩn. Vì chúng rất nhỏ nên cần dùng kính hiển vi quang học để có thể phóng to ảnh của chúng lên 40 – 3000 lần mới có thể quan sát rõ chúng.

Câu 4: Cần phải điều chỉnh như thế nào khi sử dụng kính hiển vi để quan sát các vật nhỏ?

Trả lời:

Khi sử dụng kính hiển vi để quan sát các vật nhỏ, người ta điều chỉnh theo cách thay đổi khoảng cách giữa vật và vật kính bằng cách đưa toàn bộ ống kính lên hay xuống sao cho nhìn thấy ảnh của vật to và rõ nhất.

3. VẬN DỤNG (2 câu)

Câu 1: trong những trường hợp sau, trường hợp nào cần sử dụng kính hiển vi quang học, trường hợp nào không cần?

1. Quan sát tế bào động vật

2. Quan sát trận đấu bóng rổ

3. Quan sát vi khuẩn

4. Quan sát xe cộ đi lại

Trả lời:

Trường hợp cần sử dụng kính hiển vi quang học: 1, 3

Trường hợp không cần sử dụng kính hiển vi quang học: 2, 4

Câu 2: Trong các vật dụng sau, vật dụng nào có thể coi là kính hiển vi quang học: ti vi, kính cận, kính lão, máy ảnh?

Trả lời:

Máy ảnh có khả năng phóng to ảnh của vật được quan sát từ 40 lần lên đến 1000 lần. Cũng có thể coi là một kính hiển vi.

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Kính hiển vi quang học có những ứng dụng nổi bật trong lĩnh vực y học nào?

Trả lời:

Kính hiển vi quang học thường được sử dụng trong y học để thực hiện kiểm tra da, quan sát các bệnh lý da, và nghiên cứu các vết thương, đặc biệt trong lĩnh vực chẩn đoán bệnh lý da và vết thương do tia UV.

Câu 2: Tế bào hồng cầu có đường kính khoảng 0,007 mm. Để quan sát tế bào hồng cầu thì chọn kính hiển vi có độ phóng to nào dưới đây là phù hợp?

1. 40 lần              B. 400 lần             C. 1000 lần           D. 3000 lần

Trả lời:

• Nếu sử dụng kính hiển vi có độ phóng to là 40 lần thì ta có hình ảnh đường kính tế bào hồng cầu có đường kính là: 

40 x 0,007 = 0,28 mm = 0,028 cm

• Nếu sử dụng kính hiển vi có độ phóng to là 400 lần thì ta có hình ảnh đường kính tế bào hồng cầu có đường kính là: 

400 x 0,007 = 2,8 mm = 0,28 cm

• Nếu sử dụng kính hiển vi có độ phóng to là 1000 lần thì ta có hình ảnh đường kính tế bào hồng cầu có đường kính là: 

1000 x 0,007 = 7 mm = 0,7 cm

• Nếu sử dụng kính hiển vi có độ phóng to là 3000 lần thì ta có hình ảnh đường kính tế bào hồng cầu có đường kính là: 

3000 x 0,007 = 21 mm = 2,1 cm

• Qua các kết quả trên, ta thấy sử dụng kính hiển vi có độ phóng to là 3000 lần để quan sát tế bào hồng cầu là phù hợp nhất.