Câu hỏi tự luận Lịch sử 8 kết nối tri thức Ôn tập Chương 1: Châu Âu và Bắc Mỹ từ nửa sau thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII (P1)

ÔN TẬP CHƯƠNG 1

CHÂU ÂU VÀ BẮC MỸ TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XVI ĐẾN THẾ KỈ XVIII

Câu 1: Trình bày nguyên nhân dẫn tới sự bùng nổ Cách mạng tư sản Anh

Trả lời:

Nguyên nhân dẫn tới sự bùng nổ Cách mạng tư sản Anh:

- Nguyên nhân sâu xa:

+ Kinh tế: Đầu thế kỉ XVII, nước Anh có nền kinh tế phát triển nhất châu Âu.

• Công nghiệp len dạ phát triển.

• Số đông quý tộc vừa và nhỏ chuyển sang kinh doanh theo lối tư bản chủ nghĩa, đuổi tá điền, rào đất, biến ruộng đất thành đồng cỏ chăn nuôi cừu.

=> Trở thành tầng lớp quý tộc mới; nông dân không có đất trồng trọt, chăn nuôi, đời sống khổ cực. 

+ Xã hội: Phân hóa thành những giai cấp có địa vị kinh tế, chính trị khác nhau, chia thành hai phe đối lập.

• Vua và các thế lực phong kiến.

• Giai cấp tư sản, tầng lớp quý tộc mới, nông dân, bình dân thành thị.

=> Sự thay đổi về kinh tế, mâu thuẫn gay gắt giữa tư sản, quý tộc mới với chế độ quân chủ chuyên chế dẫn tới cuộc cách mạng lật đổ chế độ phong kiến, xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. 

- Nguyên nhân trực tiếp:

+ Vua Sác-lơ I triệu tập Quốc hội (đại biểu là quý tộc mới và tư sản), nhằm tăng thêm các khoản thuế mới. Mâu thuẫn giữa tư sản, quý tộc mới với thế lực phong kiến phản động ngày càng gay gắt.

+ Tháng 8 - 1642, vua tuyên chiến với Quốc hội.

=> Cách mạng bùng nổ.

Câu 2: Hãy nêu nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp dẫn tới sự bùng nổ Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII

Trả lời:

Nguyên nhân dẫn tới sự bùng nổ Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII:

- Nguyên nhân sâu xa:

+ Kinh tế:

Cuối thế kỉ XVIII, Pháp vẫn là nước nông nghiệp lạc hậu. Công thương nghiệp kém nhưng có bước phát triển.

Chế độ hội phường kìm hãm nền sản xuất công nghiệp, hạn chế tự do kinh doanh và cải tiến sản xuất.

+ Chính trị, xã hội:

Vua Lu-I XVI nắm mọi quyền hành. Sự quan liêu, tham nhũng của tầng lớp quan lại trở thành gánh nặng đối với đời sống nhân dân.

Xã hội Pháp phân chia thành ba đẳng cấp: quý tộc, tăng lữ, đẳng cấp thứ ba (giai cấp tư sản, nông dân, bình dân thành thị). 

=> Mâu thuẫn gay gắt giữa đẳng cấp thứ ba (muốn xóa bỏ chế độ phong kiến) với hai đẳng cấp tăng lữ và quý tộc (muốn duy trì chế độ phong kiến).

+ Tư tưởng: các nhà tư tưởng của giai cấp tư sản phá bỏ chế phong kiến và Giáo hội thông qua trào lưu Triết học Ánh sáng thế kỉ XVIII.

- Nguyên nhân trực tiếp:

+ Sự khủng hoảng của nền tài chính quốc gia buộc Lu-i XVI phải triệu tập Hội nghị ba đẳng cấp ngày 5/5/1789 tại cung điện Vecxai để đề xuất vấn đề vay tiền và ban hành thuế mới.

+ Bất bình trước hành động của nhà vua, 14/7/1789, nhân dân Pa-ri tấn công ngục Ba-xti - biểu tượng của chế độ phong kiến.

=> Cách mạng Pháp bùng nổ.

Câu 3: Nguyên nhân chiến tranh và sự thành lập Hợp chủng quốc Mỹ

Trả lời:

- Thực dân Anh thành lập 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ sau khi phát hiện ra châu Mỹ.

- Sự phát triển kinh tế theo con đường tư bản chủ nghĩa ở 13 thuộc địa gây mâu thuẫn giữa các thuộc địa với chính quốc. Các tầng lớp nhân dân thuộc địa đấu tranh chống ách thống trị của thực dân Anh, đòi giải phóng, tự do phát triển kinh tế và văn hoá.

- Nhân dân cảng Bô-xtơn tấn công ba tàu chở chè (trà) của Anh để phản đối chế độ thuế vô lí của thực dân Anh.

- Đại biểu các thuộc địa Bắc Mỹ đòi vua Anh xoá bỏ các luật cấm vô lí, tuy nhiên vua không chấp nhận và tuyên bố sẽ trừng trị nếu các thuộc địa “nổi loạn”. Tháng 4 – 1775, cuộc chiến tranh bùng nổ giữa thực dân Anh và 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.

Câu 4: Theo em, cách mạng tư sản Pháp cân giải quyết những vấn đề gì?

Trả lời:

Cách mạng tư sản Pháp cần giải quyết những vấn đề:

+ Mâu thuẫn về kinh tế:

Cuối thế kỉ XVIII, Pháp vẫn là nước nông nghiệp lạc hậu. Công thương nghiệp kém nhưng có bước phát triển.

Chế độ hội phường kìm hãm nền sản xuất công nghiệp, hạn chế tự do kinh doanh và cải tiến sản xuất.

+ Mâu thuẫn về chính trị, xã hội:

Vua Lu-I XVI nắm mọi quyền hành. Sự quan liêu, tham nhũng của tầng lớp quan lại trở thành gánh nặng đối với đời sống nhân dân.

Xã hội Pháp phân chia thành ba đẳng cấp: quý tộc, tăng lữ, đẳng cấp thứ ba (giai cấp tư sản, nông dân, bình dân thành thị). 

=> Mâu thuẫn gay gắt giữa đẳng cấp thứ ba (muốn xóa bỏ chế độ phong kiến) với hai đẳng cấp tăng lữ và quý tộc (muốn duy trì chế độ phong kiến).

Câu 5: Đánh giá về thắng lợi của cuộc Cách mạng tư sản Anh, C.Mác cho rằng “Thắng lợi của giai cấp tư sản có ý nghĩa là thắng lợi của chế độ xã hội mới, thắng lợi của chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa đối với chế độ phong kiến”. Em hiểu như thế nào về câu nói này của C.Mác?

Trả lời:

“Thắng lợi của giai cấp tư sản có nghĩa là thắng lợi của chế độ xã hội mới, thắng lợi của chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa đối với chế độ phong kiến”, bởi:

- Thắng lợi của cuộc cách mạng chính là thắng lợi của giai cấp tư sản đã lật đổ những rào cản của chế độ phong kiến.

- Từ trong thắng lợi đó, một chế độ xã hội mới đã ra đời – chế độ của giai cấp tư sản nắm quyền.

- Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

Câu 6: Trình bày những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Anh

Trả lời:

Những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Anh:

- Năm 1769: R. Ác-rai phát minh ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước. Đến năm 1771, ông đã xây dựng xưởng dệt đầu tiên ở nước Anh.

- Năm 1784: Giêm Oát đã phát minh ra máy hơi nước. Từ đó, các nhà máy có thể xây dựng ở bất cứ nơi nào thuận lợi.

Năm 1785: E. Các-rai phát minh ra máy dệt, đưa tốc độ sản xuất tăng lên 39 lần.

- Năm 1814: Xti-phen-xơn chế tạo thành công đầu máy xe lửa chạy bằng hơi nước.

- Năm 1825: nước Anh khánh thành đoạn đường sắt đầu tiên nối liền Man-che-xtơ với Li-vơ-pun. Đến năm 1850, ở Anh đã có khoảng 10 000 km đường sắt.

=> Cách mạng công nghiệp ở Anh đã biến nước này từ một nước nông nghiệp thành nước công nghiệp phát triển nhất thế giới lúc bấy giờ. Nước Anh được mệnh danh là “công xưởng của thế giới”.

Câu 7: Tác động của cách mạng công nghiệp đối với sản xuất và xã hội

Trả lời:

Những tác động của cuộc cách mạng công nghiệp đối với sản xuất và xã hội:

- Tác động tích cực:

+ Làm thay đổi căn bản quá trình sản xuất, nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy nhiều ngành kinh tế khác phát triển, tạo ra nguồn của cải dồi dào cho xã hội.

+ Bộ mặt của các nước tư bản thay đổi với nhiều khu công nghiệp lớn và thành phố đông dân mọc lên,...

+ Chuyển xã hội loài người từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp.

+ Hình thành hai giai cấp cơ bản của xã hội tư bản, đó là tư sản và vô sản.

• Giai cấp tư sản nhờ công nghiệp hoá đã giàu lên nhanh chóng, trở thành giai cấp thống trị trong xã hội.

• Giai cấp vô sản ngày càng đông đảo và tập trung. Họ chịu áp bức, bóc lột, giai cấp vô sản mâu thuẫn về quyền lợi với giai cấp tư sản, đã đứng lên đấu tranh chống lại sự áp bức, bóc lột.

- Tác động tiêu cực:

+ Ô nhiễm môi trường.

+ Sự bóc lột sức lao động của phụ nữ và trẻ em.

+ Sự xâm chiếm và tranh giành thuộc địa,...

Câu 8: Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm chính của Cách mạng tư sản Pháp

Trả lời:

- Cách mạng tư sản Pháp lật đổ chế độ phong kiến, thành lập chế độ cộng hoà và đưa tư sản lên cầm quyền.

- Cách mạng tư sản Pháp ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều nước, truyền bá tư tưởng Tự do, Bình đẳng, Bác ái.

- Cách mạng tư sản Pháp thiết lập chế độ cộng hoà, giải quyết vấn đề ruộng đất, xoá bỏ đẳng cấp và quan hệ sản xuất phong kiến.

- Cách mạng tư sản Pháp là cuộc đấu tranh giai cấp lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế và bảo vệ Tổ quốc.

Câu 9: Tại sao nước Anh tiến hành Cách mạng công nghiệp bắt đầu từ ngành công nghiệp nhẹ?

Trả lời:

Nước Anh tiến hành Cách mạng công nghiệp bắt đầu từ ngành công nghiệp nhẹ vì:

- Về nguyên liệu: Anh có thuận lợi là nguồn lông cừu trong nước và bông nhập từ Mĩ, đó là những nguyên liệu cần thiết cho ngành dệt.

- Về điều kiện tự nhiên:

+ Các dòng sông ở Anh tuy không dài nhưng sức chảy khá mạnh, đủ để chạy các máy vận hành bằng sức nước.

+ Hải cảng Anh thuận lợi để đưa hàng hóa đi khắp thế giới.

- Về mặt xã hội:

+ Giai cấp quý tộc Anh sớm tham gia vào việc kinh doanh và họ trở thành tầng lớp quý tộc mới, có quyền lợi gắn liền với tư sản, có cách nhìn của tư sản.

+ Nhu cầu về lông cừu đã dẫn tới phong trào đuổi những người nông dân ra khỏi ruộng đất để các nhà quý tộc biến đất đai đó thành đồng cỏ nuôi cừu. Nông dân bị dồn đuổi ra khỏi ruộng đất đã cung cấp một lượng lớn lao động cho các công trường thủ công ở các thành thị.

=> Công nghiệp nhẹ ở Anh phát triển hơn so với các ngành công nghiệp khác do ngành công nghiệp đầu tư không nhiều, thu hồi vốn nhanh và kiếm được nhiều lãi.

Câu 10: Lập bảng hệ thống những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX ở các nước châu Âu và châu Mỹ

Trả lời:

Những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX ở các nước châu Âu và Mỹ. 

Câu 11: Trình bày hiểu biết của mình về các khái niệm:

- Cách mạng tư sản.

- Quân chủ lập hiến.

- Quý tộc mới.

Trả lời:

- Cách mạng tư sản: là cuộc cách mạng do giai cấp tư sản lãnh đạo (có nơi liên kết với quý tộc mới - quý tộc tư sản hoá), nhằm đánh đổ chế độ phong kiến lỗi thời, đem quyền lợi lại cho giai cấp tư sản, tạo tiền đề cho quan trọng cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.

- Quân chủ lập hiến: là chế độ xã hội mà vua không có thực quyền. Chỉ có Quốc hội – cơ quan quyền lực của tư sản và quý tộc mới có quyền định đoạt các chính sách và thông qua các đạo luật.

- Quý tộc mới: có quyền lợi kinh tế gắn liền với giai cấp tư sản, muốn xóa bỏ những trở ngại của quan hệ sản xuất phong kiến, nhưng quyền lợi chính trị, địa vị xã hội của họ lại gắn bó với chế độ phong kiến.

Câu 12: Ảnh hưởng của cách mạng công nghiệp Anh đối với châu Âu và Mỹ

Trả lời:

- Pháp: cách mạng công nghiệp bắt đầu từ năm 1830, kinh tế phát triển nhanh.

- Đức: cách mạng công nghiệp bắt đầu từ những năm 40 của thế kỉ XIX, kinh tế phát triển với tốc độ cao, trở thành nước công nghiệp sau khi thống nhất đất nước.

- Mỹ: quá trình công nghiệp hoá bắt đầu từ công nghiệp nhẹ vì liên hệ với Anh.

- Mỹ phát minh máy tách hạt bông (1793) và máy thu hoạch bông (1831) để tăng năng suất lao động

- Nước Mỹ phát triển công nghiệp đường sắt, khai mỏ, luyện kim, đóng tàu,... và đứng thứ tư về giá trị sản xuất công nghiệp giữa thế kỉ XIX.

Câu 13: Trình bày kết quả, tính chất và đặc điểm chính của cuộc Cách mạng tư sản Anh

Trả lời:

Về cuộc cách mạng tư sản Anh:

- Kết quả: 

+ Đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, mở đường cho chủ nghĩa tư bản ở Anh phát triển nhanh chóng.

+ Là thắng lợi của chế độ xã hội mới, thắng lợi của chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa đối với chế độ phong kiến.

- Tính chất: không triệt để vì đã không xoá bỏ tận gốc chế độ phong kiến và giải quyết vấn đề ruộng đất của nông dân.

- Đặc điểm chính: 

+ Do tầng lớp quý tộc mới và tư sản lãnh đạo.

+ Diễn ra dưới hình thức một cuộc nội chiến, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.

Câu 14: Bức tranh biếm hoạ “Tình cảnh người nông dân Pháp trước cách mạng” cho em thấy điều gì?

Trả lời:

- Nội dung của bức tranh biếm họa “Tình cảnh người nông nước Pháp trước cách mạng”:

+ Bức tranh miêu tả một người nông dân già nua, ốm yếu nhưng lại phải cõng trên lưng mình hai người đàn ông to béo, khỏe mạnh.

+ Người ngồi đằng trước mặc chiếc áo choàng, cổ đeo cây thánh giá, nét mặt có vẻ sung sướng thỏa mãn, tượng trương cho tăng lữ. Người ngồi đằng sau đeo thanh kiếm dài ở cạnh sườn có nhiều đồ trang sức và mũ lông chim cao quý, tượng trưng cho tầng lớp quý tộc.

+ Trong túi quần và túi áo của tăng lữ, quý tộc là những loại văn bản vay nợ, cho thuê ruộng, những quy định về nghĩa vụ phong kiến của nông dân.

+ Vì phải cõng hai tầng lớp của xã hội nên lưng của người nông dân còng xuống, tay chống bởi chiếc cán cuốc đã mòn vẹt.

=> Biểu hiện cho công cụ sản xuất thô sơ và lạc hậu của người nông dân cũng như nền nông nghiệp của Pháp trước cách mạng.

+ Dưới chân người nông dân là những con vật thường xuyên phá hại mùa màng như chuột, chim câu và thỏ… sản phẩm làm ra đã ít ỏi thì vừa phải nộp cho quý tộc, tăng lữ vừa bị bọn thú vật phá hoại.

- Ý nghĩa của bức tranh biếm họa: chế độ đẳng cấp của Pháp đè nặng lên đôi vai của người nông dân.

Câu 15: Trình bày hiểu biết của em về mối liên hệ giữa bản Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam (1945) với bản Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ (1976)

Trả lời:

Mối liên hệ giữa bản Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam (1945) với bản Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ (1776).

- Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ  (1776):

+ Được ra đời từ sau cuộc đấu tranh giành độc lập của 13 nước thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ. Trên cơ sở kế thừa những tư tưởng tiến bộ thời kỳ Khai sáng, bản Tuyên ngôn là lời khẳng định thuyết phục về quyền con người, quyền dân tộc, về nguyên tắc “chủ quyền nhân dân” trong cuộc đấu tranh chống lại chế độ phong kiến chuyên chế, hướng con người vươn tới các giá trị dân chủ, giá trị nhân văn cao cả về tự do, bình đẳng, bác ái. 

+ Là bản Tuyên ngôn mang đậm giá trị nhân văn, nhân bản, là nền tảng để xây dựng các bản Hiến pháp dân chủ tiến bộ của nước Mỹ sau đó.

- Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam (1945):

+Từ những dòng đầu tiên, Hồ Chí Minh trích dẫn: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng, tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền  ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc…”.

=> Xuất phát từ những giá trị nhân văn cao cả, mang tính phổ quát toàn nhân loại làm cơ sở, mục tiêu cho cuộc đấu tranh của dân tộc Việt Nam, nhằm thực hiện những quyền chính đáng, thiêng liêng không ai có thể xâm phạm, là sự tiếp nối của lá cờ giải phóng dân tộc, giải phóng con người mà cách mạng Mỹ đã giương cao.

+ Hồ Chí Minh khẳng định một cách rõ ràng, quyền là dành cho “tất cả mọi người”, không phân biệt địa vị, thành phần, tôn giáo, giới tính, sắc tộc.

=> Là sự mở rộng tuyệt đối, đem lại những giá trị to lớn và phù hợp với sự phát triển tiến bộ của nhân loại.

+ Hồ Chí Minh thể hiện rõ chủ thể của cuộc cách mạng là nhân dân, thành quả cách mạng đạt được do nhân dân làm ra và nhân dân là người bảo vệ thành quả đó.

=> Nguyên tắc “chủ quyền nhân dân”, nhân dân là chủ thể nước Việt Nam mới, của chế độ Dân chủ Cộng hòa. Nhân dân không bó hẹp trong giai cấp, tầng lớp nào mà là mọi người dân Việt Nam yêu nước, không phân biệt giới tính, địa vị, tôn giáo, giai cấp.

Kết luận:

- Ra đời sau bản Tuyên ngôn lịch sử của Mỹ hơn một trăm năm, trong bối cảnh lịch sử mới, bản Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam đã kế thừa, chắt lọc phát triển giá trị căn cốt, mang tính bền vững và phổ quát nhất.

- Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam không chỉ là lời tuyên bố độc lập, khai sinh cho một Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa theo đuổi mục tiêu “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, mà còn đóng góp quan trong cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng con người và vì hạnh phúc của con người.

Câu 16: Theo em, nếu con người không sáng tạo ra những loại máy móc dùng trong sản xuất hoặc những phương tiện giao thông hiện đại như tàu hỏa, tàu thủy,….thì hoạt động sản xuất và cuộc sống của chúng ta sẽ thế nào?

Trả lời:

Nếu con người không sáng tạo ra những loại máy móc dùng trong sản xuất hoặc những phương tiện giao thông hiện đại như tàu hoả, tàu thuỷ,... thì:

- Quá trình sản xuất không được tối ưu hóa, dựa hoàn toàn vào sức lao động của con người và điều kiện tự nhiên =>  Hiệu quả kinh tế thấp.

- Việc đi lại, vận chuyển hàng hóa gặp rất nhiều khó khăn: không thể di chuyển một khoảng cách xa (từ vùng này sang vùng khác, quốc gia này sang quốc gia khác).

=> Tốn kém về thời gian và sức lực.

Vì vậy, kinh tế, xã hội và đời sống con người sẽ không thể phát triển, cuộc sống không văn minh, không thể tiến bộ theo chiều hướng tích cực.

Câu 17: Vai trò của nhân dân trong Cách mạng tư sản Pháp được thể hiện ở những điểm nào

Trả lời:

Vai trò của nhân dân trong Cách mạng tư sản Pháp:

- Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, thiết lập nền cộng hòa, xác lập nền chuyên chính dân chủ cách mạng, đánh thắng giặc ngoại xâm.

- Thúc đẩy cách mạng tiến lên trong lúc hàng ngũ giai cấp tư sản phân hóa, các tầng lớp đại tư sản, tư sản công thương dần chuyển sang hàng ngũ phản cách mạng.

+ Giai đoạn 1: Quần chúng đánh chiếm ngục Ba-xti. Cách mạng nổ ra và thắng lợi, hạn chế quyền của vua lập nền quân chủ lập hiến, xóa bỏ đẳng cấp.

+ Giai đoạn 2: Nhân dân khởi nghĩa lật đổ chế độ phong kiến, lập nền cộng hòa đầu tiên ở Pháp, xử tử vua Lu-i XVI.

+ Giai đoạn 3: Quần chúng cách mạng lật đổ phái Gi-rông-danh, đưa phái Gia-cô-banh lên nắm quyền lãnh đạo cách mạng Pháp, lập nền chuyên chính dân chủ cách mạng và đưa cách mạng Pháp tới đỉnh cao.

- Giải quyết yêu cầu về ruộng đất cho nông dân, quyết định quyền lợi cho nhân dân,…

Câu 18: Trình bày sự phát triển của chủ nghĩa tư bản Anh và những hệ quả của nó

Trả lời:

- Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản Anh:

+ Đầu thế kỉ XVII, nước Anh có nền kinh tế phát triển nhất châu Âu (công nghiệp len dạ phát triển).

+ Nhiều công trường thủ công ra đời.

+ Nhiều trung tâm công nghiệp, thương mại, tài chính được thành lập.

 + Nhiều phát minh mới về kĩ thuật ra đời, làm tăng năng suất lao động.

+ Số đông quý tộc vừa và nhỏ chuyển sang kinh doanh theo lối tư bản chủ nghĩa, đuổi tá điền, rào đất, biến ruộng đất thành đồng cỏ chăn nuôi cừu.

- Hệ quả:

+ Tầng lớp quý tộc mới được hình thành.

+ Xuất hiện những mâu thuẫn gay gắt giữa tư sản, quý tộc mới với chế độ quân chủ chuyên chế (bên cạnh mâu thuẫn cũ giữa nông dân với địa chủ, quý tộc) => Cách mạng tư sản Anh bùng nổ.

+ Xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Câu 19: Hãy nêu ý kiến đánh giá của em về bản “Tuyên ngôn về Nhân quyền và Dân quyền”

Trả lời:

- Đánh giá và bản Tuyên ngôn về Nhân quyền và Dân quyền:

+ Mặt tiến bộ:

Phản ánh ý chí, nguyện vọng của quần chúng nhân dân về một xã hội mà ở đó con người được hưởng mọi quyền tự do, bình đẳng.

Đề cao tư tưởng: chủ quyền đất nước thuộc về nhân dân.

+ Mặt hạn chế: thừa nhận quyền tư hữu tài sản là thiêng liêng, bất khả xâm phạm; hợp pháp hóa sự bất bình đẳng về tài sản và sự bóc lột của người giàu đối với người nghèo.

- Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền là văn kiện công bố công khai về quyền con người và quyền công dân. Trong bản Tuyên ngôn độc lập của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích dẫn một câu trong bản tuyên ngôn này của nước Pháp: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi và phải luôn được tự do về bình đẳng về quyền lợi”.

Câu 20: Có ý kiến cho rằng “Xã hội loài người chuyển từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp là nhờ cách mạng công nghiệp”. Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?

Trả lời:

- Đồng ý với ý kiến “Xã hội loài người chuyển từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp là nhờ cách mạng công nghiệp”.

- Giải thích:

+ Trước khi tiến hành cách mạng công nghiệp, con người chủ yếu lao động dựa vào sức mạnh của cơ bắp (lao động thủ công); hoặc sử dụng một số loại máy móc chạy bằng năng lượng gió (cối xay gió…) và nước.

=> Năng suất lao động của con người chưa cao; khối lượng sản phẩm sản xuất ra chưa nhiều và các loại năng lượng gió, nước ở thời điểm này vẫn chưa thể tạo ra sự chuyển biến căn bản trong đời sống sản xuất.

+ Cuối thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XIX, với việc tiến hành cách mạng công nghiệp, quá trình sản xuất của con người đã có sự thay đổi căn bản (các loại máy móc đã thay thế sức lao động chân tay của con người), giúp nền sản xuất có sự chuyển biến mạnh mẽ từ sản xuất thủ công sang cơ khí hóa.