Đáp án Địa lí 10 kết nối tri thức Bài 20: Phân bố dân cư và đô thị hóa trên thế giới

BÀI 20: PHÂN BỐ DÂN CƯ VÀ ĐÔ THỊ HÓA TRÊN THẾ GIỚI

Mở đầu

Câu hỏi: Tại sao dân cư phân bố không đồng đều? Tại sao dân cư lại có xu hướng tập trung vào các đô thị?

Trả lời:

* Vì dân cư tập trung chủ yếu ở vùng đô thị nơi có nguồn kinh tế phát triển và thưa thớt ở nông thôn.

* Dân cư lại có xu hướng tập trung vào các đô thị vì: 

• Nơi có vị trí địa lý thuận lợi.
• Là các thị trường tiêu thụ sản phẩm hàng hóa lớn và đa dạng.
• Là nơi sử dụng đông đảo lực lượng lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật.
• Có cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, có sức hút đối với đầu tư trong nước và ngoài nước.
• Các đô thị có khả năng tạo ra nhiều việc làm và thu nhập cho người lao động.

Hình thành kiến thức mới

Câu 1:Dựa vào hình 20 và thông tin trong mục 1, hãy:

- Xác định trên bản đồ một số nước có mật độ dân số trên 200 người/km? và một số nước có mật độ dân số dưới 10 người/km?.

- Phân tích tác động của các nhân tố tự nhiên, kinh tế — xã hội đến phân bồ dân cư.

Trả lời

* Một số nước có mật độ dân số trên 200 người/km? và một số nước có mật độ dân số dưới 10 người/km?.

• Mật độ dân số trên 200 người/km: Tây Âu, đông bắc Ấn Độ, phía đông Châu Á (Đông Á),...
• Mật độ dân số dưới 10 người/km: Can - na - đa, Ôxtrây - li - a, Ca - Dắc- xtan, Liêng Bang Nga, Li - Bi, Mô - ri - ta - ni, 

* Phân tích tác động của các nhân tố tự nhiên, kinh tế — xã hội đến phân bồ dân cư.

1. Nhân tố tự nhiên

  Tạo điều kiện thuận lợi hoặc gây trở ngại cho sự cư trú của con người. NhÌn chung, những khu vực có điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên phong phú, môi trường thiên nhiên thuận lợi là các khu vực có dân cư sinh sông đông đúc và ngược lại.

2. Nhân tố kinh tế — xã hội

 - Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất quyết định việc phân bố dân cư, làm cho phân bố dân cư chuyển từ tự phát sang tự giác. Sự phân bố dân cư phụ thuộc chặt chẽ vào tính chât của nên kinh tê. Nói chung, những khu vực dân cư đông đúc thường găn với các hoạt động công nghiệp, dịch vụ.

 - Những khu vực được khai thác lâu đời thường có dân cư đông đúc hơn những khu vực mới khai thác.

 - Di cư có tác động tới sự phân bó dân cư thế giới. Trong lịch sử, các luồng di dân lớn có thê làm thay đổi tỉ trọng dân số của cả một châu lục.

Câu 2: Dựa vào thông tin trong mục a, hãy trình bày khái niệm đô thị hoá.

Trả lời

Khái khái niệm đô thị hoá: Đô thị hoá là một quá trình kinh tế — xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh vẻ số lượng và quy mô của các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn và phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.

Câu 3: Đọc thông tin trong mục b, hãy phân tích các nhân tố tác động đến đô thị hoá.

Trả lời

Các nhân tổ tác động đến đô thị hoá

-Vị trí đại lí và điều kiện tự nhiên:

Vị trí địa kí và điều kiện tự nhiên như quỹ đất , địa hình, nguồn nước, tài nguyên, khoáng sản … tạo thuận lợi hay khó khăn cho đô thị hóa. Tuy nhiên các nhân tố này không phải nhân tố quyết định.

- Nhân tố kinh tế- xã hội

 +  Sự phát triển kinh tế, đặc biệt là phát triển công nghiệp gắn với khoa học — công nghệ có tác động đặc biệt quan trọng tới đô thị hoá. Công nghiệp hoá và đô thị hoá là hai quá trình song hành và hồ trợ nhau cùng phát triển.

 + Lối sống, mức thu nhập, trình độ văn hoá, nghè nghiệp... đều có tác động đến quá trình đô thị hoá.

+ Chính sách phát triển đô thị được đề ra xuất phát từ những hoàn cảnh cụ thể vẻ tự nhiên, kinh tế — xã hội.... của quốc gia, của vùng và được ban hành bởi các chính sách về quy hoạch đô thị. Đây là nhân tô quyết định hướng phát triển đô thị trong tương lai.

Câu 4: Đọc thông tin trong bảng 20.1, hãy phân tích ảnh hưởng của đô thị hoá đến sự phát triển kinh tế, xã hội và mồi trường.

Trả lời

Luyện tập

Cho bảng số liệu:

- Vẽ biểu đồ thể hiện sự thay đổi tỉ lệ dân thành thị và nông thôn thế giới giai đoạn 1950 - 2020.

- Nêu nhận xét.

Trả lời

Biểu đồ thể hiện sự thay đổi tỉ lệ dân thành thị và nông thôn thế giới giai đoạn 1950 - 2020.

=> Nêu nhận xét: Tỉ lệ dân sinh sống ở thành thị ngày càng gia tăng nhanh, và tỉ lệ dân sống ở nông thôn giảm 

Vận dụng

Nhiệm vụ : Hãy nêu một số ảnh hưởng của đô thị hoá đến phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương em.

Trả lời

• Hãy quan sát nơi em sinh sống và nhận xét kinh phát triển như thế nào, dấn sô đông hay ít