BÀI 8. CHUYỂN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI VÀ HỆ QUẢ

1. Chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời

Câu 1: Quan sát hình 1 em hãy mô tả chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời, theo gợi ý:

• Hình dạng quỹ đạo chuyển động
• Hướng chuyển động.
• Thời gian chuyển động hết một vòng
• Góc nghiêng và hướng của trục trong quá trình chuyển động

Trả lời:

• Hình dạng quỹ đạo: elip
• Hướng chuyển động: Trái đất chuyển động quanh mặt trời theo hướng từ Tây sang Đông 
• Thời gian chuyển động hết một vòng: 365 ngày 6 giờ 
• Góc nghiêng và hướng của trục trong quá trình chuyển động: Trong khi chuyển động trên quỹ đạo, Trái Đất lúc nào cũng giữ nguyên độ nghiêng và hướng nghiêng của trục không đổi → chuyển động tịnh tiến.

2. Mùa trên Trái Đất

Câu 1: Dựa vào hình 1, 2 và thông tin trong mục 2 cho biết:

- Vào ngày 22 tháng 6, nửa cầu Bắc là mùa gì, nửa cầu Nam là mùa gì? Tại sao?

- Vào ngày 22 tháng 12 nửa cầu Bắc là mùa gì, nửa cầu Nam là mùa gì? Tại sao?

Trả lời:

Vào ngày 22 tháng 6, nửa cầu Bắc là mùa nóng, nửa cầu Nam là mùa lạnh. Vì lúc đó nửa cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời, nhận được nhiều ánh sáng và nhiệt, còn nửa cầu Nam thì ngược lại (nhận được ít ánh sáng và nhiệt).

- Vào ngày 22 tháng 12 nữa cầu Bắc là mùa lạnh, nửa cầu Nam là mùa nóng. Vì lúc đó nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trời, nhận được ít ánh sáng và nhiệt, còn nửa cầu Nam thì ngược lại (nhận được nhiều ánh sáng và nhiệt).

Câu 2: Dựa vào Hình 3 nêu sự khác nhau về thời gian mùa của hai nửa cầu?

Trả lời:

Dựa vào Hình 3, ta thấy sự khác nhau về thời gian mùa của hai nửa cầu:

- Khi chuyển động trên quỹ đạo trục Trái Đất bao giờ cũng có độ nghiêng không đổi nên lúc nửa cầu bắc, lúc nửa cầu nam ngả về phía Mặt Trời sinh ra các mùa:

+ Nửa cầu hướng về phía Mặt Trời nhận được nhiều ánh sáng là mùa nóng.

+ Nửa cầu chếch xa mặt trời nhận được ít ánh sáng là mùa lạnh.

- Các mùa đối lập nhau ở 2 nửa cầu trong một năm.

- Một năm có 4 mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông.

3. Hiện tượng ngày - đêm dài ngắn theo mùa

Câu 1: Dựa vào hình 4, hãy hoàn thành bảng vào vở theo mẫu sau:

Hiện tượng ngày - đêm dài ngắn theo mùa

Trả lời:

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy trình bày hiện tượng ngày - đêm dài ngắn theo mùa trên Trái Đất.

Trả lời:

Hiện tượng ngày - đêm dài ngắn theo mùa trên Trái Đất: 

- Vào mùa nóng của các bán cầu sẽ có ngày dài đêm ngắn, hiện tượng này do trục Trái Đất nghiêng và không đổi hướng trong quá trình chuyển động quanh Mặt Trời dẫn đến trong năm lần lượt hai bán cầu có khoảng thời gian ngả về phía Mặt Trời sẽ nhận được nhiều nhiệt hơn, Mặt Trời mọc sớm hơn và lặn muộn hơn, ở bán cầu còn lại sẽ ngược lại.

Câu 2: Nghỉ hè năm nay, bố cho An đi du lịch ở Ô-xtrây-li-a. An không hiểu tại sao bố lại dặn chuẩn bị nhiều đồ ấm để làm gì. Em hãy giải thích cho An.

Trả lời:

Bố Nam dặn chuẩn bị nhiều đồ ấm vì lúc đó Việt Nam ở bán cầu Bác là mùa hè còn Ô-xtrây-li-a lại là mùa đông do nằm ở bán cầu Nam. Vì vậy, Nam phải mang đồ ấm sang để dùng, thích ứng với điều kiện thời tiết ở đó.