Đáp án Hóa học 10 cánh diều Bài 8. ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN VÀ Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

BÀI 8: ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN VÀ Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

II. Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

Câu hỏi luyện tập 1: Viết công thức hydroxide của nguyên tố Sr (Z = 38) và dự đoán hydroxide này có tính base mạnh hay yếu.

Trả lời:

- Sr ở ô số 38, chu kì 5, thuộc nhóm IIA.

- Hydroxide của Sr là: Sr(OH)₂, là một base mạnh.

Câu hỏi luyện tập 2: Một acid của Se (Z = 34) có công thức H₂SeO₄. Acid này là acid mạnh hay yếu?

Trả lời:

- Se ở ô số 34, chu kì 4, thuộc nhóm VIA

- Acid của Se là: H₂SeO₄, là một acid yếu.

BÀI TẬP

Câu 1: Nguyên tố X có Z = 38, có cấu hình electron lớp ngoài cùng và sát ngoài cùng là 4s²4p⁶5s².

1. a) Cho biết vị trí của X trong bảng tuần hoàn.
2. b) Hãy cho biết tính chất hóa học cơ bản của X là gì.
3. c) Viết công thức oxide và hydroxide cao nhất của X.
4. d) Viết phương trình phản ứng hóa học khi cho X tác dụng với Cl2.

Trả lời:

1. a) Dựa vào cấu hình electron của X ta thấy:

Có 5 lớp electron ⇒ X thuộc chu kì 5

Có 2 electron lớp ngoài cùng, nguyên tố s ⇒ X thuộc nhóm IIA

1. b) X là nguyên tố họ s, chu kì 5, nhóm IIA ⇒ X là kim loại hoạt động hóa học mạnh.
2. c) X thuộc nhóm IIA ⇒ có hóa trị cao nhất II

Công thức oxide cao nhất của X là XO

Công thức hydroxide của X là X(OH)₂

1. d) Phương trình phản ứng hóa học khi cho X tác dụng với Cl₂:

X + Cl₂ → XCl₂

Câu 2: Trình bày các quy luật về xu hướng biến đổi bán kinh, tính kim loại, tính phi kim, độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì và trong một nhóm.

Trả lời:

- Trong một chu kì, theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân của nguyên tử các nguyên tố:

 Bán kính: xu hướng giảm dần 

 Tính kim loại có xu hướng giảm dần, tính phi kim có xu hướng tăng dần.

 Độ âm điện: xu hướng tăng dần.

- Trong một nhóm, theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân của nguyên tử các nguyên tố:

 Bán kính: xu hướng tăng dần 

 Tính kim loại có xu hướng tăng dần, tính phi kim có xu hướng giảm dần.

 Độ âm điện: xu hướng giảm dần.

Câu 3: Hydroxide của nguyên tố T có tính base rất mạnh và tác dụng được với HCl theo tỉ lệ mol giữa hydroxide của T và HCl là 1:2. Hãy dự đoán nguyên tố T thuộc nhóm nào trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

Trả lời:

• Vì hydroxide của T có tính base rất mạnh, tác dụng với HCl nên T có thể thuộc nhóm IA hoặc IIA.
• Tỉ lệ mol giữa hydroxide của T và HCl là 1:2 Suy ra T có hóa trị II.
• Vậy T thuộc nhóm IIA, nhóm kim loại kiềm thổ nên hydroxide có tính base rất mạnh.

Câu 4*: Oxide cao nhất của hai nguyên tố X và Y khi tan trong nước tạo dung dịch làm giấy quỳ tím chuyển sang màu xanh. Biết rằng tỉ lệ nguyên tử X cũng như Y với oxygen trong các oxide cao nhất là bằng nhau, khối lượng phân tử oxide cao nhất của Y lớn hơn oxide cao nhất của X.

1. a) Dự đoán X và Y thuộc loại nguyên tố nào (kim loại, phi kim,…). Giải thích?
2. b) Dự đoán hai nguyên tố X và Y thuộc cùng một chu kì hay cùng một nhóm? Giải thích.
3. c) So sánh số hiệu nguyên tử của X và Y. Giải thích

Trả lời:

1. a) Oxide của X và Y tan trong nước tạo hydroxide có tính base mạnh.

Suy ra X và Y là nguyên tố kim loại, X và Y có thể là kim loại kiềm hoặc kiềm thổ. Do oxide các nguyên tố này tan trong nước tạo hdroxide mạnh.

1. b) Tỉ lệ nguyên tử X cũng như Y với oxygen trong các oxide cao nhất là bằng nhau nên X và Y thuộc cùng một nhóm A.
2. c) Khối lượng phân tử oxide cao nhất của Y lớn hơn oxide cao nhất của X nên số hiệu nguyên tử của X nhỏ hơn của Y.