CHỦ ĐỀ 2. PHÂN TỬ

BÀI 7 HOÁ TRỊ VÀ CÔNG THỨC HOÁ HỌC

Câu 11: Dựa vào công thức (2), hãy tính hoá trị của nguyên tố :

3. a) N trong phân tử NH₃.
4. b) S trong phân tử SO₂, SO₃.
5. c) P trong phân tử P₂O₅.

Trả lời:

Áp dụng công thứ (2), ta có:

• Hoá trị của nguyên tố N trong phân tử NH₃ là: a . 1 = 1 . 3 => a = 3 = III.
• Hoá trị của nguyên tố S trong phân tử SO₂ là: a . 1 = 2 . 2 => a = 4 = IV.
• Hoá trị của nguyên tố S trong phân tử SO₃ là: a . 1 = 2 . 3 => a = 6 = VI.
• Hoá trị của nguyên tố P trong phân tử P₂O₅ là: a . 2 = 2 . 5 => a = 5 = V.

Luyện tập: Dựa vào Ví dụ 8,9 và các bảng hoá trị ở Phụ lục trang 187, hãy xác định công thức hoá học các hợp chất tạo bởi:

1. a) Potassium và sulfate.
2. b) Aluminium và carbonate.
3. c) Magnesium và nitrate.

Trả lời:

Công thức hoá học của các hợp chất:

1. a) Gọi công thức hoá học chung là K_x(SO₄)_y.

Theo quy tắc hoá trị, ta có: x . I = y . II => = 2 => x = 2, y = 1

=> Công thức hoá học của hợp chất tạo bởi potassium và sulfate: K₂SO₄.

1. b) Gọi công thức hoá học chung là Al_x(CO₃)_y.

Theo quy tắc hoá trị, ta có: x . III = y . II => => x = 2, y = 3

=> Công thức hoá học của hợp chất tạo bởi aluminium và carbonate: Al₂(CO₃)₃.

1. c) Gọi công thức hoá học chung là Mg_x(NO₃)_y.

Theo quy tắc hoá trị, ta có: x . II = y . I =>  => x = 1, y = 2

=> Công thức hoá học của hợp chất tạo bởi magnesium và nitrate: Mg(NO₃)₂

Bột thạch cao có nhiều ứng dụng quan trọng trong đời sống. Thành phần chính của bột thạch cao là hợp chất (M) gồm calcium và gốc sulfate. Xác định công thức hoá học của hợp chất (M).

Tìm hiểu thông qua sách, báo, internet và cho biết các ứng dụng của thạch cao.

Trả lời:

Gọi công thức hoá học chung là Ca_x(SO₄)y.

Theo quy tắc hoá trị, ta có: x . II = y . II =>  = 1 => x = 1, y = 1

=> Công thức hoá học của hợp chất tạo bởi calcium và gốc sulfate: CaSO₄.

Một số ứng dụng của thạch cao:

• Trong xây dựng: dùng làm trần nhà thạch cao, vách ngăn thạch cao hoặc những tấm la phong tạo tính thẩm mỹ cho công trình.
• Trong ngành mỹ thuật: sử dụng làm nguyên liệu đúc tượng, điêu khắc.
• Trong y tế: người ta dùng thạch cao để bó bột cho trường hợp bị gãy tay, gãy chân hay các chấn thương liên quan đến xương.

BÀI TẬP

Câu 1: Viết công thức hoá học các hợp chất tạo bởi oxygen và mỗi nguyên tố sau: potassium, magnesium, aluminium, phosphorus (hoá trị V).

Trả lời:

1. Viết công thức hoá học:

• Gọi công thức hoá học của hợp chất tạo bởi oxygen và potassium là K_xO_y.

Theo quy tắc hoá trị, ta có: x . I = y . II =>  = 2 => x = 2, y = 1

=> Công thức hoá học: K₂O.

• Gọi công thức hoá học của hợp chất tạo bởi oxygen và magnesium là Mg_xO_y.

Theo quy tắc hoá trị, ta có: x . II = y . II =>  = 1 => x = 1, y = 1

=> Công thức hoá học: MgO.

• Gọi công thức hoá học của hợp chất tạo bởi oxygen và aluminium là Al_xO_y.

Theo quy tắc hoá trị, ta có: x . III = y . II =>   => x = 2, y = 3

=> Công thức hoá học: Al₂O₃.

• Gọi công thức hoá học của hợp chất tạo bởi oxygen và phosphorus là P_xO_y.

Theo quy tắc hoá trị, ta có: x . V = y . II =>  => x = 2, y = 5

=> Công thức hoá học: P₂O₅.

Câu 2: Dựa vào bảng hoá trị ở Phụ lục trang 187, em hãy hoàn thành bảng sau:

Trả lời:

Câu 3: Thạch nhũ trong hang động có thành phần chính là hợp chất (T). Phân tử (T) có cấu tạo từ nguyên tố calcium, carbon và oxygen với các tỉ lệ tương ứng là 40%, 12% và 48%. Khối lượng phân tử (T) là 100 amu. Hãy xác định công thức hoá học của (T).

Trả lời:

Gọi công thức hoá học của (T) là Ca_xC_yO_z.

%Ca =  . 100% = . 100% = 40% =>  x ≈ 1

%C =  . 100% = . 100% = 12% =>  y ≈ 1

%O =  . 100% = . 100% = 48% =>  y ≈ 3

Vậy công thức hoá học của (T) là: CaCO₃.