CHỦ ĐỀ 1. NGUYÊN TỬ - NGUYÊN TỐ HÓA HỌC – SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

BÀI 2 NGUYÊN TỬ

1. MÔ HÌNH NGUYÊN TỬ RUTHERFORD - BOHR

Câu 1: Những đối tượng nào trong Hình 2.1 ta có thể quan sát bằng mắt thường? Bằng kính lúp? Bằng kính hiển vi?

Trả lời:

Trong những đối tượng trong hình trên:

• Đối tượng có thể quan sát bằng mắt thường: ruột bút chì 0,5mm.
• Đối tượng có thể quan sát bằng kính lúp: hạt bụi trong không khí.
• Đối tượng có thể quan sát bằng kính hiển vi: tế bào máu, vi khuẩn.

Câu 2: Quan sát Hình 2.2, em hãy cho biết khí oxygen, sắt, than chì có đặc điểm chung gì về cấu tạo?

Trả lời:

Khí oxygen, sắt, than chì có đặc điểm chung về cấu tạo là : đều được tạo nên từ những hạt vô cùng nhỏ bé và liên kết với nhau.

Câu 3: Theo Rutherford - Bohr, nguyên tử có cấu tạo như thế nào?

Trả lời:

Theo Rutherford - Bohr, nguyên tử có cấu tạo gồm:

(1) Hạt nhân bên trong.

• Chứa các hạt proton (p) mang điện tích dương.
• Mỗi proton mang một đơn vị điện tích dương, quy ước là +1.

(2) Vỏ tạo bởi một hay nhiều electron (e) mang điện tích âm.

• Mỗi electron mang một đơn vị điện tích âm, quy ước là -1.

Câu 4: Quan sát Hình 2.5, hãy cho biết nguyên tử nitrogen và potassium có bao nhiêu:

1. A) Điện tích hạt nhân nguyên tử?
2. B) Lớp electron?
3. C) Electron trên mỗi lớp?

Trả lời:

Quan sát Hình 2.5, ta thấy :

Nguyên tử nitrogen có:

• 7 điện tích hạt nhân.
• 2 lớp electron.
• Lớp 1 có 2 electron, lớp 2 có 5 electron.

Nguyên tử potassium có:

• 19 điện tích hạt nhân.
• 4 lớp electron.
• Lớp 1 có 2 electron, lớp 2 có 8 electron, lớp 3 có 8 electron, lớp 4 có 1 electron.

Câu 5: Tại sao nguyên tử trung hoà về điện?

Trả lời:

Nguyên tử trung hoà về điện vì trong mỗi nguyên tử, số hạt proton (+) và electron (-) luôn bằng nhau.

Câu 1: Cho biết các thành phần cấu tạo nên nguyên tử trong hình minh hoạ sau:

Trả lời:

Các thành phần cấu tạo nên nguyên tử trong hình minh hoạ:

• Hạt nhân: gồm các proton mang điện tích âm và neutron không mang điện.
• Lớp electron.
• Electron mang điện tích dương.

Câu 2: Quan sát Hình 2.6, hãy hoàn thành bảng sau:

Để lớp electron ngoài cùng của nguyên tử oxygen có đủ số electron tối đa thì cần thêm bao nhiêu electron nữa?

Trả lời:

Để lớp electron ngoài cùng của nguyên tử oxygen có đủ số electron tối đa thì không cần thêm electron.

2. KHỐI LƯỢNG NGUYÊN TỬ

Câu 6: Vì sao người ta thường dùng amu làm đơn vị khối lượng nguyên tử?

Trả lời:

Người ta thường dùng amu làm đơn vị khối lượng nguyên tử vì:

• Khối lượng nguyên tử bằng tổng khối lượng các loại hạt và khối lượng này là rất nhỏ.
• Phải sử dụng đơn vị khối lượng nguyên tử (amu) để biểu thị: 1 amu = 1,6606 x 10^-24 gam.

Luyện tập: Quan sát mô hình dưới đây và cho biết số proton, số electron và xác định khối lượng nguyên tử magnesium (biết số neutron bằng 12).

Trả lời:

• Số proton: 12
• Số electron: 12
• Khối lượng nguyên tử: trong hạt nhân có 12p và 12n nên khối lượng nguyên tử xấp xỉ là 24 amu.

BÀI TẬP

Câu 1: Em hãy điền vào chỗ trống các từ, cụm từ thích hợp sau để được câu hoàn chỉnh:

Trả lời:

Điền từ thích hợp:

• (1) - vô cùng nhỏ
• (2) - trung hoà về điện
• (3) - hạt nhân
• (4) - điện tích dương
• (5) - vỏ nguyên tử
• (6) - các electron
• (7) - điện tích âm
• (8) - chuyển động 
• (9) - sắp xếp

Câu 2: Vì sao nói khối lượng hạt nhân được coi là khối lượng nguyên tử?

Trả lời:

Nói khối lượng hạt nhân được coi là khối lượng nguyên tử vì:

• Khối lượng nguyên tử bằng tổng khối lượng các loại hạt (p, n, e).
• Mà p và n có khối lượng xấp xỉ bằng nhau, e có khối lượng rất bé, nhỏ hơn rất nhiều lần so với khối lượng của p và n nên có thể coi khối lượng hạt nhân là khối lượng nguyên tử.