Giáo án chuyên đề địa lí 10 cánh diều CĐ2: Hoạt động 3,4

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 6 nhóm, yêu cầu các nhóm đọc thông tin mục Nguyên nhân của biến đổi khí hậu, kết hợp khai thác bảng 1.1, hình 1.1 SGK tr.6, 7, thảo luận và trả lời câu hỏi:

+ Giải thích nguyên nhân của biến đổi khí hậu.

+ Trình bày các hoạt động phát thải nhà kính.

+ Cho biết tỉ lệ phát thải nhà kính theo các lĩnh vực năm 2019.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo nhóm, đọc thông tin mục Nguyên nhân của biến đổi khí hậu, kết hợp khai thác bảng 1.1, hình 1.1 SGK tr.6, 7, để tìm hiểu về

+ Nguyên nhân của biến đổi khí hậu.

+ Các hoạt động phát thải nhà kính.

+ Tỉ lệ phát thải nhà kính theo các lĩnh vực năm 2019.

- GV quan sát, theo dõi quá trình thảo luận nhóm của HS và hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trình bày lần lượt các nội dung sau:

+ Nguyên nhân của biến đổi khí hậu.

+ Các hoạt động phát thải nhà kính.

+ Tỉ lệ phát thải nhà kính theo các lĩnh vực năm 2019.

- GV yêu cầu HS các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về nguyên nhân của biến đổi khí hậu.

- GV chuyển sang nội dung mới.

3. Tìm hiểu về nguyên nhân của biến đổi khí hậu

Nguyên nhân của biến đổi khí hậu

- Nguyên nhân tự nhiên: khí hậu Trái Đất biến đổi rất chậm trong thời gian dải, từ hàng chục nghìn năm đến hàng trăm triệu năm.

- Nguyên nhân do các hoạt động sản xuất, sinh hoạt của con người: làm gia tăng lượng khí nhà kính phát thải vào khí quyển.

Các hoạt động phát thải nhà kính

- Đốt nhiên liệu hoá thạch (dầu mỏ, khí đốt và than đá),

cháy rừng, đốt các sản phẩm từ gỗ, hoạt động núi lửa,...

- Quá trình sản xuất và vận chuyển dầu mỏ, khí đốt, than đá.

- Các hoạt động nông nghiệp, quá trình phân huỷ chất hữu cơ,...

- Sản xuát và sử dụng phân bón, hoá chất trong nông nghiệp.

- Đốt nhiên liệu hoá thạch và chất thải rắn.

- Các ngành công nghiệp sản xuất thiết bị làm lạnh, chất cách nhiệt, chát chống cháy, thiết bị điện tử,...

Các lĩnh vực phát thải khí nhà kính

- Năng lượng, công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải, công trình xây dựng và nhà ở, chất thải.

- Năm 2019, tỉ lệ phát thải khí nhà kính lĩnh vực năng lượng chiếm 31%.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia cả lớp thành 6 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận và thực hiện nhiệm vụ sau:

+ Nhóm 1, 3, 5: Đọc thông tin trong SGK kết hợp quan sát hình 1.2 SGK tr.8, hãy phân tích các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến môi trường tự nhiên.

+ Nhóm 2, 4, 6: Đọc thông tin trong SGK tr.9 kết hợp quan sát hình 1.3:

+ Hãy phân tích các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến tài nguyên đất, tài nguyên nước ngọt và tài nguyên sinh vật trên Trái đất.

+  Lấy ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến TNTN nước ta.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo các nhóm, đọc thông tin trong SGK kết hợp quan sát hình 1.2 SGK tr.8, hình 1.3 SGK tr.9 để tìm hiểu về:

+ Các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến môi trường tự nhiên.

+ Các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến tài nguyên đất, tài nguyên nước ngọt và tài nguyên sinh vật trên Trái đất.

+  Ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến TNTN nước ta.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trình bày lần lượt các nội dung sau:

+ Các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến môi trường tự nhiên.

+ Các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến tài nguyên đất, tài nguyên nước ngọt và tài nguyên sinh vật trên Trái đất.

+  Ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến TNTN nước ta.

- GV yêu cầu nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến môi trường tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên:

+ Các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đối khí hậu đối với môi trường tự nhiên thể hiện ở: sự thay đổi các đới tự nhiên trên lục địa; a-xit hoá và biến đổi môi trường biến và đại dương, gia tăng suy thoái môi trường.

+ Biến đổi khí hậu có tác động đến tất cả các loại TNTN trên Trái đất, đặc biệt là TN đất, TN nước ngọt và TN sinh vật.

=> Biển đổi khí hậu có tác động ngày càng mạnh mẽ đến môi trường tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên trên phạm vi toàn cầu. Trong đó, các quốc gia đang phát triển thường chịu ảnh hưởng nhiều hơn so với các quốc gia phát triển. Nếu không được kiểm soát, tác động của biến đổi khí hậu có thể dẫn tới những khủng hoảng về môi trường và đe doạ đến sự phát triển bền vững của các quốc gia.

- GV chuyển sang nội dung mới.

4. Tìm hiểu về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến môi trường tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

Tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến môi trường tự nhiên

- Vành đai nóng và các đới tự nhiên ở vĩ độ thấp mở rộng về phía cực; ranh giới đai cao nội chí tuyến và á nhiệt đới mở rộng lên cao.

à Thay đổi các quá trình tự nhiên, đặc điểm môi trường các đới và các đai cao tự nhiên.

- Mực nước biển dâng cao; a-xít hóa nước biển, đại dương.

à Biến đổi môi trường biển, đại dương và môi trường sống của các loài sinh vật biển.

- Gia tăng lượng khí thải, suy giảm diện tích và chất lượng rừng; Suy giảm lớp ô-zon trong tầng bình lưu của khí quyển.

à Gia tăng suy thoái môi trường.

Tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến tài nguyên thiên nhiên

- Đất: tăng diện tích đất bị ngập lụt ở các vùng đồng bằng; gia tăng mức độ, diện tích đất bị nhiễm mặn ở các đồng bằng ven biển; gia tăng xói mòn đất, hoang mạc hóa ở miền núi và đồng bằng.

à Mất đất, thay đổi tính chất đất; chi phí đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi và cải tạo đất lớn.

- Nước ngọt: nguồn nước ngọt giảm sút; mặn hóa nguồn nước mặt, nước ngầm; tăng nguy cơ ô nhiễm nguồn nước ; giảm khả năng dự báo nguồn nước.

à Thiếu nước sản xuất và sinh hoạt ; phát sinh mâu thuẫn sử dụng nước; ô nhiễm nguồn nước.

- Sinh vật: điều kiện sống, không gian phân bố các loài sinh vật thay đổi; môi trường sống của các loài sinh vật biển thay đổi; tăng nguy cơ cháy rừng và hạn chế sự phát triển của sinh vật.

à Suy giảm đa dạng sinh học, suy giảm diện tích và chất lượng rừng.