Giáo án chuyên đề Địa lí 10 cánh diều Chuyên đề 2: Đô thị hóa (P4)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc thông tin mục Tác động của đô thị hóa ở các nước đang phát triển, kết hợp khai thác Bảng 2.11 SGK tr.30, 311 và trả lời câu hỏi: Trình bày tác động của đô thị hóa ở các nước đang phát triển.

- GV khuyến khích HS trình bày bằng sơ đồ tư duy, vẽ hai nhanh tác động tích cực và tiêu cực của đô thị hóa ở các nước đang phát triển.

- GV trình chiếu thêm cho HS quan sát hình ảnh về tác động của đô thị hóa:

+ Tác động tiêu cực:

+ Tác động tích cực:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, khai thác thông tin kênh hình, kênh chữ và các hình ảnh GV cung cấp để tìm hiểu về tác động của đô thị hóa ở các nước đang phát triển.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày về tác động của đô thị hóa ở các nước đang phát triển (có thể trình bày qua sơ đồ tư duy).

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, quân sát, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Đô thị hoá là hiện tượng dân số, kinh tế - xã hội và là kết quả của quá trình công nghiệp hoá, quá trình biến đổi xã hội nông nghiệp, nông thôn thành xã hội đô thị, công nghiệp.

+ Quá trình đô thị hoá ở các nước đang phát triển có những tác động tích cực nhưng do tốc độ đô thị hoá diễn ra nhanh nên cũng để lại những hậu quả và tác động tiêu cực đến dân số, kinh tế, xã hội và môi trường.

- GV chuyển sang nội dung mới.

3.3. Tìm hiểu về tác động của đô thị hóa ở các nước đang phát triển

Đính kèm sơ đồ tư duy phía dưới hoạt động.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc thông tin mục Tác động của đô thị hóa ở Việt Nam, kết hợp quan sát Hình 2.6 SGK tr.31 và trả lời câu hỏi: Trình bày tác động của đô thị hóa ở Việt Nam.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác kênh chữ, kênh hình SGK và tìm hiểu về tác động của đô thị hóa ở Việt Nam.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo, kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày về tác động của đô thị hóa ở Việt Nam.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV nhấn mạnh: Việt Nam nằm trong nhóm nước đang phát triển, đô thị hóa của nước ta vẫn còn mang tính tự phát nên cần có các giải pháp tích cực để giải quyết nhiều vấn đề của đô thị hóa như: việc làm, nhà ở, tệ nạn xã hội, cơ sở hạ tầng, ô nhiễm môi trường,…

- GV mở rộng kiến thức: Tác động của đô thị hóa đến dân số, kinh tế, xã hội và môi trường: Ở nước ta cũng có những tác động tích cực và tiêu cực đến quá trình dân số, kinh tế, xã hội và môi trường.

+ Tác động tích cực:

·        Làm gia tăng số dân trong độ tuổi lao động ở các đô thị, nhất là ở các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.

·        Góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

·        Khu vực đô thị ở nước ta đã thực sự trở thành động lực, đầu tàu phát triển kinh tế - xã hội của các vùng và đóng góp khoảng 70% GDP cả nước (riêng Thành phố Hồ Chí Minh và Thủ đô Hà Nội chiếm 42,4% tổng nộp ngân sách cả nước năm 2020.

·        Tạo ra lượng việc làm lớn cho người lao động từ đó góp phần nâng cao đời sống cho người dân.

·        Lối sống thành thị ngày càng phổ biến rộng rãi trong dân cư nông thôn.

·        Cơ sở hạ tầng đô thị từng bước được hoàn thiện, cảnh quan đô thị từng bước thay đổi theo hướng ngày càng hiện đại.

+ Tác động tiêu cực:

·        Phần lớn người di cư từ nông thôn ra thành thị tìm việc làm tập trung ở nhóm tuổi trẻ (20 - 39 tuổi), ảnh hưởng đến sự thay đổi về cơ cấu tuổi trong dân cư nông thôn.

·        Sự chênh lệch trong phát triển kinh tế giữa thành thị và nông thôn.

·        Những vấn đề về thất nghiệp, nhà ở, ách tắc giao thông, ô nhiễm môi trường,... nhất là ở các đô thị như Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

·        Một số khu vực đô thị hoá nhanh có hệ thống kết cấu hạ tầng chưa phát triển.

3.4. Tìm hiểu về tác động của đô thị hóa ở Việt Nam

Tác động tích cực

- Tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp - dịch vụ - nông nghiệp.

- Đóng góp ngày càng cao trong tổng GDP.

- Góp phần chuyển đổi không gian đô thị khiến cho diện tích đô thị mở rộng nhanh chóng.

- Cơ sở hạ tầng đô thị từng bước được hoàn thiện.

- Các khu đô thị xanh, đô thị sinh thái có mật độ cây xanh lớn, thân thiện với môi trường ngày càng nhiều.

Tác động tiêu cực

- Số dân thành thị tăng nhanh, cơ sở hạ tầng đô thị không đáp ứng kịp, gây nên

sức ép quá tải ngày càng lớn.

- Tình trạng ách tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường diễn ra phổ biến.

- Hệ thống các công trình hạ tầng xã hội còn thiếu.

- Sức ép về vấn đề việc làm, nhà ở, quản lí trật tự an toàn xã hội ngày càng gia tăng.