Giáo án Đạo đức 5 Chân trời bài 10: Em nhận diện biểu hiện xâm hại

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới. 

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS đọc đồng thanh bài vè Nhắc bé (hoạt động tập thể).

- GV có thể cho HS luyện đọc 2 – 3 lần rồi bắt nhịp đọc to.

- GV đặt câu hỏi cho cả lớp: Biểu hiện xâm hại nào được nhắc đến trong bài vè?

- GV mời 2 - 3 HS chia sẻ và đặt câu hỏi sâu hơn: Vì sao em nghĩ đó là biểu hiện xâm hại? để khai thác kiến thức, kinh nghiệm của HS.

- Sau khi HS chia sẻ xong, GV ghi nhận thông tin và tổng kết hoạt động để kết nối vào bài học.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Xâm hại trẻ em là một tội ác. Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một số biểu hiện xâm hại và tầm quan trọng của việc phòng, tránh xâm hại qua bài học “Em nhận diện biểu hiện xâm hại”

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1:   Quan sát tranh và liệt lê các biểu hiện xâm hại

a. Mục tiêu: HS nêu được một số biểu hiện xâm hại. 

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS quan sát tranh 1 – 4 (SGK tr.49 - 50) trả lời nhanh yêu cầu: Nêu các biểu hiện xâm hại trong mỗi bức tranh.

- GV mời đại diện 3 – 4 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và đưa ra đáp án: 

+ Tranh 1: Đánh đập trẻ con. 

+ Tranh 2: Nói xấu, xúc phạm danh dự. 

+ Tranh 3: Đụng chạm vùng riêng tư của trẻ. 

+ Tranh 4: Không quan tâm đến nhu cầu được chăm sóc sức khỏe của trẻ. 

- GV khuyến khích HS làm việc nhóm, chọn 1 trong 4 trường hợp trong tranh phân vai diễn xuất. 

- GV mời 1 số nhóm trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe, quan sát, nhận xét. 

- GV yêu cầu HS: Kể thêm một số biểu hiện xâm hại mà em biết. 

- GV mời HS giơ tay phát biểu. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét và ghi nhận đáp án hợp lí: Một số biểu hiện xâm hại trẻ em: 

+ Có lời nói gây tổn thương đến trẻ. 

+ Cho trẻ xem tạp chí tranh ảnh đồi trụy.

+ Làm cho trẻ tự ti, mặc cảm. 

+ Bắt trẻ chạm vào nơi nhạy cảm. 

+ Dụ dỗ trẻ làm điều sai trái.

+ Bỏ mặc trẻ một mình. 

+ Giao công việc nặng nhọc cho trẻ...

- GV cho HS quan sát tranh ảnh mô tả hành vi xâm hại trẻ em:

- GV mở rộng cho HS xem video “Xâm hại trên mạng xã hội” 

https://youtu.be/H5WwnUjRWs4 (0:00 đến 4:50) 

- GV đặt câu hỏi cho HS:

+ Bạn nhỏ trong video đã gặp vấn đề gì? 

+ Sự việc đã xảy ra như thế nào? 

+ Gọi tên vấn đề bạn nhỏ gặp phải? 

- GV mời 2 – 3 HS trả lời. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

+ Bạn nhỏ trong video đã gặp phải những lời đe dọa qua mạng và bắt buộc làm những hành động gây tổn hại đến bản thân. 

+ Sự việc xảy ra trên không gian mạng khi bạn nhỏ dùng máy tính để tham gia lớp học tiếng Anh nhưng sau đó nhận được lời mời tham gia cuộc thi sắc đẹp. Từ đó bạn bị yêu cầu thực hiện những hành vi không chuẩn mực mà bị đe dọa. 

+ Bạn nhỏ đang gặp phải vấn đề về xâm hại thân thể và xâm hại tinh thần trên không gian mạng. 

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm (4 – 6 HS): Phân loại các hành vi xâm hại trẻ em. 

- GV mời một số đại diện các nhóm trình bày. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét đánh giá, ghi nhận kết quả hợp lí của HS: Phân loại hành vi xâm hại trẻ:

+ Xâm hại tinh thần: Bỏ rơi, bỏ mặc; lăng mạ, xúc phạm.

+ Xâm hại thân thể: Đánh đập; lạm dụng sức lao động.

+ Xâm hại tình dục: Đụng chạm cơ thể ở vùng mặc đồ bơi....

+ Xâm hại qua mạng: doạ nạt qua các phương tiện điện tử, tung tin, bêu riếu trên mạng....

- GV giới thiệu thêm cho HS cách phân loại khác:

https://youtu.be/ulfrDA99ItA (0:00 đến 2:14) 

- GV nhận xét, kết luận: Một số biểu hiện xâm hại trẻ em:

+ Xâm hại thể chất: đánh đập, tác động vật lí, thực hiện hành vi bạo lực lên cơ thể trẻ,...

+ Xâm hại tinh thần: nói xấu, lăng mạ, chửi bới, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của trẻ,...

+ Xâm hại tình dục: đụng chạm vùng riêng tư, tấn công tình dục, cưỡng ép tình dục, cho trẻ xem các hình ảnh đồi trụy/vùng riêng tư, bắt ép trẻ tham gia hành vi quan hệ tình dục, nói những lời nhạy cảm về tình dục với trẻ,...

+ Xao nhãng, bỏ mặc: bỏ bê về mặt cảm xúc, không quan tâm đến các nhu cầu cơ bản của trẻ như ăn uống, học tập, vui chơi, giải trí, chăm sóc sức khoẻ,...

Hoạt động 2: Đọc thông tin và trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: HS biết vì sao phải phòng, tránh xâm hại. 

b. Cách tiến hành

- GV mời 1 HS đọc to trước lớp thông tin “Xâm hại trẻ em” SGK tr.50. HS khác lắng nghe, đọc thầm theo. 

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm 4 HS đọc trả lời câu hỏi: 

+ Xâm hại trẻ em gây ra những tác hại gì?

+  Kể thêm tác hại của xâm hại trẻ em?

+ Theo em, vì sao phải phòng, tránh xâm hại? 

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khen ngợi HS.

- GV nêu kết luận: 

+ Xâm hại trẻ em gây ra những hậu quả nghiêm trọng và kéo dài đối với tâm lý, sức khỏe suốt đời. 

+ Những tác hại khác của xâm hại trẻ:

• Tác động lâu dài đến sự phát triển của trẻ: Xâm hại trẻ em có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập, xã hội hóa và phát triển toàn diện của trẻ, dẫn đến khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ xã hội, tự tin và khả năng tự chăm sóc bản thân.

• Tác động xã hội: Xâm hại trẻ em không chỉ ảnh hưởng đến trẻ mà còn ảnh hưởng đến gia đình, cộng đồng và xã hội nói chung. Nó có thể tạo ra sự lo lắng, sợ hãi và đau khổ trong cộng đồng, đồng thời tạo ra chuỗi tác động tiêu cực kéo dài.

………………….

- HS đọc đồng thanh.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, tiếp thu, chuẩn bị vào bài mới.

- HS quan sát. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS phân vai diễn xuất. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe GV nêu yêu cầu. 

- HS phát biểu. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát. 

- HS nghe video. 

- HS lắng nghe câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS làm việc nhóm.

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS xem video. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

…………………