Giáo án điện tử chuyên đề Kinh tế pháp luật 11 cánh diều Bài 1: Những tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên

CHÀO MỪNG CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Các em hãy xem bản tin sau và thảo luận nhóm đôi để trả lời câu hỏi

KHỞI ĐỘNG

Các em hãy trả lời các câu hỏi sau:

Em hãy cho biết bản tin trên đề cập đến tác động tiêu cực nào của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên

Em hãy chia sẻ những hiểu biết của bản thân về nguyên nhân phát sinh những tác động tiêu cực đó.

Nội dung bản tin:

Ô nhiễm môi trường từ sản xuất công nghiệp ở Đông Nam Bộ đang gây hậu quả nặng nề. Nhiều cơ sở vi phạm luật bảo vệ môi trường, khiến không khí ô nhiễm, khói bụi dày đặc, mùi hóa chất lan tỏa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người dân.

Nguyên nhân phát sinh:

Nước thải, rác thải công nghiệp từ các khu công nghiệp; chưa có biện pháp xử lí an toàn của các doanh nghiệp; thiếu trách nhiệm trong bảo vệ môi trường; chôn lấp trái phép chất thải ra môi trường.

CHUYÊN ĐỀ 1: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ SỰ BIẾN ĐỔI MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN

BÀI 1: NHỮNG TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA PHÁT TRIỂN KINH TẾ ĐẾN MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN

NỘI DUNG BÀI HỌC

01

Hoạt động 1. Tìm hiểu tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên

02

Hoạt động 2. Tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên

03

Hoạt động 3. Tìm hiểu sự cần thiết phải giải quyết vấn đề tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên

01

Tìm hiểu tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên

Nhiệm vụ 1: Ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu

Chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ), yêu cầu HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin SGK để thực hiện nhiệm vụ:

?

NHIỆM VỤ CỦA CÁC NHÓM:

Nhóm 3, 4: Từ thông tin 3, em hãy làm rõ tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến biến đổi khí hậu ở nước ta.

Nhóm 1, 2: Em hãy cho biết hình ảnh, thông tin 1 và 2 đề cập đến ô nhiễm môi trường từ hoạt động kinh tế nào. Ngoài các hoạt động kinh tế trên, theo em còn những hoạt động nào khác dẫn đến ô nhiễm môi trường?

Ô nhiễm môi trường

Biến đổi tính chất vật lí, hóa học, sinh học của thành phần môi trường gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, sinh vật, tự nhiên.

Khí thải, chất thải trực tiếp ra môi trường, khói bụi, rừng bị tàn phá,... là các tác nhân làm biến đổi khí hậu nặng nề, tác động nghiêm trọng đến đời sống con người.

Biến đổi khí hậu:

Hình ảnh 1 và thông tin 1: ô nhiễm môi trường từ hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Hình ảnh 2 và thông tin 2: ô nhiễm môi trường từ hoạt động sản xuất công nghiệp.

Gợi ý :

Thông tin 3: Các hoạt động kinh tế làm tăng nhu cầu tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên và gây ra sức ép với môi trường, dẫn đến tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng.

Một số hoạt động kinh tế khác: các làng nghề, du lịch, thương mại, vận tải,...

Nhiệm vụ 2: Cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên

LÀM VIỆC NHÓM: Các em hãy đọc thông tin 1, 2 SGK tr.8 và trả lời câu hỏi:

Em hãy cho biết mỗi thông tin trên đề cập tới tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến tài nguyên thiên nhiên nào.

Em hãy cho biết vấn đề suy kiệt tài nguyên thiên nhiên do phát triển kinh tế gây ra như thế nào?

Giải thích khái niệm, biểu hiện của cạn kiệt tài nguyên

GỢI Ý

Khái niệm

Sự suy giảm số lượng, chất lượng các nguồn tài nguyên mà không thể hồi phục lại khiến môi trường mất đi một phần chức năng hỗ trợ sự sống.

Biểu hiện

Tài nguyên rừng bị thu hẹp, lượng khai thác khoáng sản gia tăng, tài nguyên nước suy giảm,...

Tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến tài nguyên khoáng sản như than đá, dầu mỏ, sắt, kim loại khác.

Tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến tài nguyên biển.

GỢI Ý

Thông tin 1

Thông tin 2

Nhiệm vụ 3: Suy thoái môi trường và sự cố môi trường

Cả lớp làm việc nhóm đôi, đọc thông tin 1,2,3 SGK tr 9 và trả lời câu hỏi:

Em hãy căn cứ vào thông tin 1 để xác định các vấn đề môi trường nào được nhắc đến ở thông tin 2 và thông tin 3.

Em hãy làm rõ vấn đề suy thoái môi trường và sự cố môi trường do kinh tế phát triển gây ra.

Giải thích khái niệm, biểu hiện

GỢI Ý

Khái niệm

Sự suy giảm chất lượng, số lượng thành phần môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến đời sống con người và sinh vật.

Biểu hiện

Đất nông nghiệp suy giảm chất lượng (bạc màu, chua,...), môi trường nước suy giảm, hệ sinh thái và sinh cảnh biển (rừng ngập mặn, rạn san hô,...) suy thoái nghiêm trọng.

Thông tin 2:

Vấn đề suy thoái môi trường. Cụ thể: Diện tích rừng ngày càng giảm và suy thoái về chất lượng; Suy thoái tài nguyên đất và tài nguyên sinh vật.

Thông tin 3:

vấn đề sự cố môi trường. Cụ thể: sự cố môi trường xảy ra tại khu vực 4 tỉnh miền Trung Việt Nam, do hoạt động xả thải trái phép của công ty Formosa Hà Tĩnh (tháng 4/2016).

Nhiệm vụ 4: Suy giảm đa dạng sinh học

Chia lớp thành 2 nhóm, quan sát hình ảnh, đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi:

NHÓM 1: Từ hình ảnh và thông tin trên, em hãy cho biết sự phát triển kinh tế gây ra tác động tiêu cực như thế nào đến sự đa dạng sinh học.

NHIỆM VỤ CÁC NHÓM

NHÓM 2: Em hãy tìm hiểu thực trạng sự suy giảm đa dạng sinh học ở nước ta trong những năm gần đây.

Việc khai thác tận diệt các cây thuốc quý, cây có giá trị kinh tế cao làm giảm tài nguyên sinh vật, hệ sinh thái tự nhiên và nơi cư trú của các loài.

Nạn cháy rừng, xâm hại của sinh vật ngoại lai làm giảm nhiều loài động thực vật.

Suy giảm đa dạng sinh học

Danh sách đỏ động vật quý hiếm tuyệt chủng đang gia tăng.

Nhóm 1:

Tác động tiêu cực đến đa dạng sinh học: Gia tăng các loài trong nhóm nguy cấp, tuyệt chủng, mất rừng, sinh cảnh bị suy thoái và nạn săn bẫy do nhu cầu tiêu thụ và buôn bán bất hợp pháp các loài hoang dã đã khiến nhiều loài đang trên bờ vực tuyệt chủng.

Nhóm 2:

Thông tin về thực trạng suy giảm đa dạng sinh học ở nước ta trong những năm gần đây:

• Hiện nay, Việt Nam có khoảng 70 % diện tích rừng tự nhiên là rừng nghèo và rừng mới phục hồi.
• Theo báo cáo năm 2021 của Tổ chức Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), Việt Nam có 75 loài thú; 57 loài chim; 75 loài bò sát; 53 loài lưỡng cư và 136 loài cá được liệt kê là các loài bị đe dọa tuyệt chủng.

02

Tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên

Cả lớp làm việc làm việc nhóm đôi, đọc thông tin SGK tr.11 - 12 để thực hiện nhiệm vụ: Từ hai thông tin trên, em hãy cho biết gia tăng dân số và đô thị hoá ở nước ta gây ra sức ép đến môi trường tự nhiên như thế nào.

Nhiệm vụ 1: Gia tăng dân số và đô thị hóa

Áp lực gia tăng dân số và đô thị hóa dẫn đến việc khai thác quá mức nguồn tài nguyên là nguyên nhân chính khiến môi trường bị biến đổi, tạo ra chất thải vượt quá khả năng tự phân hủy của môi trường tự nhiên.

Nhiệm vụ 2 : Sự lạc hậu về công nghệ khai thác, chế biến tài nguyên và xử lí chất thải

Cả lớp chia thành 2 nhóm, yêu cầu quan sát hình ảnh, đọc thông tin SGK để thực hiện nhiệm vụ:

?

Nhóm 1: Em hãy đọc thông tin 1, quan sát hình ảnh và cho biết trình độ công nghệ xử lí chất thải có ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên như thế nào. Theo em, khi xử lí chất thải bằng các phương pháp như chôn lấp, đốt rác lộ thiên sẽ gây ra hậu quả như thế nào đối với môi trường?

Nhóm 2: Từ thông tin 2, em hãy cho biết trình độ công nghệ khai thác và chế biến tài nguyên lạc hậu dẫn đến thực trạng môi trường tự nhiên như thế nào.

Thông tin 1: Trình độ công nghệ xử lí chất thải có ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên. Cụ thể: Nếu việc quản lí và công nghệ xử lí rác thải lạc hậu, đặc biệt là xử lí chất thải bằng các phương pháp như: chôn lấp, đốt rác lộ thiên,...

CÂU TRẢ LỜI

--------------- Còn tiếp ---------------