Giáo án điện tử chuyên đề Kinh tế pháp luật 11 cánh diều Bài 6: Khái niệm, các nguyên tắc của pháp luật dân sự

CHÀO MỪNG CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Các em hãy thảo luận cặp đôi suy nghĩ trả lời các câu hỏi mở đầu:

Em hãy nêu các quan hệ xã hội mà em tham gia trong cuộc sống hằng ngày

Theo em, trong các quan hệ xã hội đó quan hệ nào là pháp luật dân sự?

CHUYÊN ĐỀ 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁP LUẬT DÂN SỰ

BÀI 6: KHÁI NIỆM, CÁC NGUYÊN TẮC CỦA PHÁP LUẬT DÂN SỰ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Hoạt động 1.

Tìm hiểu khái niệm pháp luật dân sự

01

Hoạt động 2.

Tìm hiểu các nguyên tắc của pháp luật hình sự

02

01

Tìm hiểu khái niệm pháp luật dân sự

Cả lớp chia thành các nhóm 4; yêu cầu các nhóm đọc thông tin và các trường hợp ở mục 1 SCĐHT trang 45 – 46 và trả lời các câu hỏi:

Từ quy định của Bộ luật Dân sự trong thông tin trên, em hãy cho biết trường hợp nào trên đây do pháp luật dân sự điều chỉnh

Trường hợp 1: Trong trường hợp này có sự tham gia của cơ quan quản lí thị trường trong quan hệ xã hội và cơ quan này lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính của bà H. Vì vậy, quan hệ xã hội trong trường hợp này là quan hệ pháp luật hành chính

Trường hợp 2: Xác định người giám hộ để đại diện cho P (14 tuổi) mồ côi cha mẹ để mở tài khoản ngân hàng, đây là việc xác định quan hệ thân nhân, căn cứ Điều 25 Bộ luật Dân sự về quyền thân nhân, Điều 46 Bộ luật Dân sự về giám hộ, quan hệ này là quan hệ pháp luật dân sự

Trường hợp 3: Tòa án nhân dân ban hành bản án đối với hành vi trộm cắp tài sản của Trần Văn K, căn cứ vào Bộ luật Hình sự, quan hệ này là quan hệ pháp luật hình sự

Trường hợp 4: Trong trường hợp này, cháu M (14 tuổi) làm vỡ kính của nhà bà N, nên phải bồi thường thiệt hại tài sản cho bà N, vì cháu M chưa đủ 18 tuổi để chịu trách nhiệm về hành vi của mình nên bố mẹ cháu M phải đại diện bồi thường thiệt hại thay, căn cứ chế định bồi thường thiệt hại về tài sản, Bộ luật Dân sự, quan hệ này là quan hệ pháp luật dân sự

Pháp luật dân sự là gì?

Quan hệ tài sản là quan hệ như thế nào? Các tài sản được thể hiện dưới dạng nào?

Tài sản bao gồm những gì?

Rút ra kết luận về khái niệm pháp luật dân sự:

Quan hệ nhân thân là gì? Giá trị thân nhân và tiền tệ có thể trao đổi ngang giá không

Quan hệ thân nhân do pháp luật điều chỉnh bao gồm mấy nhóm? Các nhóm đó có đặc điểm gì?

Rút ra kết luận về khái niệm pháp luật dân sự:

Trả lời

Pháp luật dân sự là hệ thống các quy phạm pháp luật điều chỉnh quan hệ tài sản và các quan hệ nhân thân trên cơ sở bình đẳng, tự do ý chí, độc lập về tài sản và tự chịu trách nhiệm của các chủ thể tham gia vào quan hệ đó.

Quan hệ tài sản: là quan hệ giữa người với người thông qua một tài sản (quan hệ sở hữu, quan hệ hợp đồng, thừa kế tài sản,…). Các tài sản được thể hiện dưới dạng hàng hóa và được quy thành tiền. Sự đền bù tương đương trong trao đổi là biểu hiện của quan hệ hàng hóa và tiền tệ.

Tài sản: bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và các quyền về tài sản

Trả lời

Quan hệ nhân thân là quan hệ giữa người với người về một giá trị nhân thân của cá nhân và các tổ chức, về nguyên tắc không thể dịch chuyển cho chủ thể khác, không xác định được bằng tiền (quyền sở hữu trí tuệ, quyền đối với danh dự, nhân phẩm, uy tín,…). Gía trị nhân thân và tiền tệ không phải là những đại lượng tương đương và không thể trao đổi ngang giá

Trả lời

Quan hệ nhân thân do pháp luật dân sự điều chỉnh bao gồm hai nhóm: quan hệ nhân thân gắn với tài sản và quan hệ nhân thân không gắn với tài sản. Quan hệ nhân thân gắn với tài sản là những giá trị nhân thân khi được xác lập làm phát sinh các quyền tài sản như quyền tác giả các sáng chế, tác giả các tác phẩm văn học nghệ thuật. Quan hệ nhân thân không gắn với tài sản như danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân và danh dự, uy tín của tổ chức

Trả lời

02

Tìm hiểu các nguyên tắc của pháp luật hình sự

1

Căn cứ vào thông tin ở trường hợp 1, thảo luận và cho biết anh H và công ty xây dựng A đã có thỏa thuận gì? Công ty xây dựng A đã có hành vi sai phạm như thế nào về nghĩa vụ đã thỏa thuận?

Cả lớp chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm một tờ giấy A3. Làm việc nhóm, mỗi nhóm sẽ đọc thông tin, trường hợp được giao trong SCĐHT trang 47, thảo luận trả lời câu hỏi và báo cáo kết quả thảo luận dưới dạng bài thuyết trình trên giấy A3:

3

Căn cứ vào thông tin ở trường hợp 3, thảo luận và cho biết hành vi của D đã sai phạm như thế nào?

2+4

Căn cứ vào thông tin ở trường hợp 2 + 4, thảo luận và cho biết thỏa thuận của các bên có bình đẳng, tự do, tự nguyện và trung thực không? Vì sao?

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Trường hợp 1

Anh H ký hợp đồng với công ty xây dựng A để xây nhà trong 6 tháng, nhưng công ty vi phạm thời gian hoàn thành công việc, gây thiệt hại cho anh. Việc này vi phạm nguyên tắc các bên phải tự chịu trách nhiệm nếu không thực hiện đúng nghĩa vụ dân sự (khoản 5 Điều 3 Bộ luật Dân sự).

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Anh A và B là hàng xóm, thỏa thuận về quyền cấp thoát nước, lối đi qua bất động sản liền kề theo Điều 245 Bộ luật Dân sự. Tuy nhiên, việc A không đồng ý mở cửa sổ sang nhà B và đe dọa là vi phạm nguyên tắc bình đẳng, tự do, tự nguyện.

Trường hợp 2

TRẢ LỜI CÂU HỎI

D đã vi phạm nguyên tắc tự do, tự nguyện thỏa thuận vì D ép buộc L phải bán xe máy cho mình mặc dù L không muốn bán và D có hành vi đe dọa L và chiếm đoạt xe của L để sử dụng mà không được đồng ý của L

Trường hợp 3

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Căn cứ thông tin trong trường hợp 4, K thông báo rõ hiện trạng ti vi, sau khi sử dụng G phát hiện thêm một số lỗi của ti vi mà K không nói cho G biết. Có 2 trường hợp xảy ra: thứ nhất K không trung thực khi thông báo hiện trạng ti vi cho G; thứ hai K không biết rõ những lỗi của ti vi mà G phát hiện

Trường hợp 4

Cá nhân, pháp nhân bình đẳng, tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận, không thỏa thuận có thể bị tuyên bố vô hiệu

Cá nhân, pháp nhân phải xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình một cách thiện chí, trung thực

Cá nhân, pháp nhân phải tự chịu trách nhiệm về việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự

KẾT LUẬN

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

--------------- Còn tiếp ---------------