Giáo án điện tử Tin học 9 cánh diều Chủ đề F Bài 1: Các bước giải toán bằng máy tính

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MÔN TIN HỌC

KHỞI ĐỘNG

Hãy nêu một bài toán cụ thể mà em đã dùng máy tính để giải quyết và cho biết những việc em đã làm để giải bài toán đó.

CHỦ ĐỀ F: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀN VỚI SỰ TRỢ GIÚP CỦA MÁY TÍNH BÀI 1: CÁC BƯỚC GIẢI BÀI TOÁN BẰNG MÁY TÍNH

NỘI DUNG BÀI HỌC

01. Máy tính hỗ trợ giải quyết vấn đề

02. Các bước con người giao bài toán cho máy tính giải quyết

MÁY TÍNH HỖ TRỢ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

Các giai đoạn của quá trình giải quyết vấn đề là gì?

Hình 1. Các giai đoạn của quá trình giải quyết vấn đề

Thế nào là bài toán tin học? Cho ví dụ

 Bài toán tin học là một nhiệm vụ có thể giao cho máy tính giải quyết hoặc giải quyết được một bài toán con của nó.

 Ví dụ: bài toán

• Tìm tất cả các ước số của một số nguyên.
• Tính tiền nước sạch đã tiêu thụ của mỗi hộ gia đình.

CÁC BƯỚC CON NGƯỜI GIAO BÀI TOÁN CHO MÁY TÍNH GIẢI QUYẾT

 Em hãy trả lời các câu hỏi sau về việc con người giao cho máy tính giải quyết bài toán:

• Vì sao cần phải xác định dữ liệu vào (Input) và kết quả cần đưa ra (Output) của bài toán?
• Vì sao cần tạo ra chương trình?
• Vì sao cần hiểu thuật toán trước khi tạo ra chương trình?

 Cần xác định Input, Output của bài toán vì:

• Muốn giải một bài toán thì cần biết những gì đã cho và những gì cần tìm?
• Cần biết những dữ liệu nào được đưa vào cho máy tính xử lí và kết quả máy tính cần trả ra là gì.

Quy trình giao cho máy tính giải quyết một bài toán

1

Xác định bài toán

Cần xác định Input và Output của bài toán.

 Ví dụ

Bài toán: Hãy dùng môi trường lập trình Scratch để tạo một hoạt hình với mô tả như sau: “Trên màn hình xuất hiện hai nhân vật Mèo và Chuột. Mỗi nhân vật di chuyển theo một hướng ngẫu nhiên một đoạn rồi đổi hướng ngẫu nhiên khác và liên tục như vậy. Khi Mèo chạm vào Chuột thì phát ra âm thanh "Meow”, lúc đó Chuột kêu “Chít” (bằng cách hiện bóng nói) và đoạn hoạt hình kết thúc."

2

Tìm thuật toán

Cần tìm thuật toán tốt cho bài toán.

Bước 1. Nhập giá trị của N

Bước 2. Tích = 1

Bước 3. Lặp N lần:

Yêu cầu nhập một số, lưu vào biến x

Tích được nhận giá trị mới bằng Tích nhân với x

Hết lặp

Bước 4. Thông báo kết quả là Tích

3

Viết chương trình

Viết chương trình là để mô tả một thuật toán cho máy tính hiểu được và thực hiện được.

4

Chạy thử chương trình

Cần phải chạy thử chương trình để phát hiện

lỗi và sửa những lỗi đã tìm thấy.

Ví dụ: Với bài toán trong ví dụ trên,

Giả sử chương trình Scratch tạo ra lúc đầu sai ở chỗ đã đặt biến Tích có giá trị 0 trước khi vào vòng lặp. Khi chạy thử chương trình với một dãy số không chứa số 0 ta nhận được kết quả sai (kết quả là 0).

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1

Câu 1. Trong các câu dưới đây, câu nào không là phát biểu một bài toán tin học?

C. Thực hiện một thí nghiệm trong môn Hoá học.

A. Giải một phương trình bậc hai .

B. Tổng kết kết quả học tập Học kì I của học sinh lớp 9A.

D. Viết chương trình máy tính để tạo một đoạn hoạt hình.

Câu 2. Chọn phương án đúng khi liệt kê tuần tự các bước của quy trình giao bài toán cho máy tính giải quyết. Vì sao không chọn những phương án còn lại?

C. Xác định Input và Output; Tìm thuật toán; Viết chương trình; Chạy chương trình để sửa lỗi và chạy chương trình để nhận kết quả.

A. Phát biểu bài toán; Mô tả thuật toán; Chạy chương trình; Đánh giá kết quả.

B. Phát biểu bài toán; Xây dựng giải pháp; Viết chương trình; Chạy chương trình.

D. Phát biểu bài toán để tìm Input và Output; Mô tả thuật toán bằng liệt kẻ các bước; Tìm cấu trúc điều khiển phù hợp để viết chương trình; Sửa lỗi chương trình; Chạy chương trình để lấy kết quả.

Câu 3. Hãy ghép đúng mỗi cụm từ ở Bảng 1 với một giải thích ở Bảng 2.

A. 1 – H, 2 – A, 3 – D, 4 – G.

B. 1 – G, 2 – A, 3 – D, 4 – H.

D. 1 – H, 2 – B, 3 – C, 4 – G.

C. 1 – H, 2 – C, 3 – D, 4 – G.

Câu 4. Xét bài toán sau: Cho bảng điểm thi Học kì I môn Tin học của học sinh trong lớp, hãy cho biết trung bình cộng điểm thi của cả lớp.

Tìm phát biểu đúng:

--------------- Còn tiếp ---------------