Giáo án gộp Công dân 7 kết nối tri thức kì II

Bài 6: Ứng phó với tâm lí căng thẳng

Bài 7: Phòng, chống bạo lực học đường

Bài 8: Quản lí tiền

Bài 9: Phòng, chống tệ nạn xã hội

Bài 10: Quyền và nghĩa vụ công dân trong gia đình

BÀI MẪU

BÀI 8: QUẢN LÍ TIỀN

(3 tiết)

I. MỤC TIÊU 

1. Mục tiêu

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được ý nghĩa của việc quản lí tiền hiệu quả.

• Kể được một số nguyên tắc quản lí tiền hiệu quả. 

2. Năng lực

• Năng lực chung: 

• Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giao tiếp và hợp tác: có thói quen trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập; biết cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô. 

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, có sáng tạo khi tham gia các hoạt động giáo dục công dân.

• Năng lực giáo dục công dân: 

• Năng lực điều chỉnh hành vi, phát triển bản thân, tham gia các hoạt động kinh tế, xã hội, bước đầu biết quản lí tiền và tạo nguồn thu nhập của cá nhân. 

3. Phẩm chất

• Trách nhiệm: biết quản lí tiền hiệu quả.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, SBT Giáo dục công dân 7. 

• Giấy A4, phiếu học tập.

• Tranh, ảnh, video và các câu chuyện quản lí tiền.

• Đồ dùng để sắm vai đơn giản. 

• Máy tính, máy chiếu. 

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Giáo dục công dân 7. 

• Đọc trước Bài 8 trong SGK.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Khai thác vốn sống, trải nghiệm của bản thân HS về chủ đề bài học, tạo hứng thú và những hiểu biết ban đầu của HS về chủ đề bài học mới.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Giải bài toán thu chi”; HS đưa ra phương án chi tiêu của mình với khoản tiền này. 

c. Sản phẩm học tập: Phương án chi tiêu của HS với số tiền 200.000 đồng. 

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS trong lớp chơi trò chơi “Giải bài toán thu chi”: Giả định em đang có 200 000 đồng, hãy đưa ra phương án chỉ tiêu của mình với khoản tiền này và giải thích vì sao em lựa chọn như vậy.

- GV mời 3 - 5 HS lên trình bày phương án chi tiêu của mình với điều kiện không trùng lặp với phương án của bạn chơi trước.

- GV nêu câu hỏi: Em có suy nghĩ gì về ý nghĩa của việc chỉ tiêu tiên hiệu quả?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS lắng nghe GV nêu yêu cầu và trả lời câu h

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS chia sẻ kế hoạch chi tiêu của mình. 

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. 

- GV dẫn dắt vào bài học: Trong cuộc sống, tiền là phương tiện để mua sắm mọi thứ phục vụ cho nhu cầu cuộc sống. Làm ra tiền đã khó nhưng quản lí chi tiêu, thực hành tiết kiệm còn khó hơn. Bởi vậy, mỗi chúng ta phải biết cách quản lí tiền để tự chủ trong cuộc sống và có nhiều cơ hội phát triển. Để nắm rõ hơn về ý nghĩa của việc quản lí tiền hiệu quả và kể được một số nguyên tắc quản lí tiền hiệu quả, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 8: Quản lí tiền.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu ý nghĩa của quản lí tiền hiệu quả

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được ý nghĩa của việc quản lí tiền hiệu quả. 

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS đọc trường hợp SGK tr.44 và trả lời câu hỏi. 

c. Sản phẩm học tập: HS trả lời và ghi được vào vở ý nghĩa của quản lí tiền hiệu quả.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2: Tìm hiểu một số nguyên tắc quản lí tiền hiệu quả

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS kể được một số nguyên tắc quản lí tiền hiệu quả. 

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS đọc thông tin, trường hợp, quan sát hình ảnh SGK tr.45 và trả lời câu hỏi. 

c. Sản phẩm học tập: HS trả lời và ghi được vào vở một số nguyên tắc quản lí tiền hiệu quả.

d. Tổ chức hoạt động:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố kiến thức đã khám phá và thực hành xử lí một số tình huống cụ thể. 

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS vận dụng kiến thức đã học, kiến thức thực tế và trả lời câu hỏi. 

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho phần Luyện tập SGK tr.48, 49.

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS thành 4 nhóm.

- GV giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm: 

+ Nhóm 1: Làm bài tập 1 SGK tr.48.

+ Nhóm 2: Làm bài tập 2 SGK tr.49.

+ Nhóm 3: Làm bài tập 3 SGK tr.49.

+ Nhóm 4: Làm bài tập 4 SGK tr.49.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học, kiến thức thực tế và thực hiện nhiệm vụ. 

 - GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả làm việc nhóm:

Bài tập 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

a) Ý kiến không đúng. 

à Quản lí chỉ tiêu luôn là bài toán với mỗi người ngay từ khi có nhu cầu chỉ tiêu nên HS cần có kĩ năng tài chính để đưa ra những quyết định đúng đắn, phù hợp khi cần chi tiêu tiền.

b) Ý kiến không đúng. 

à Trong thực tế, mỗi HS sẽ có lúc cần có tiền để chỉ cho những việc cần thiết. Vì thế, mỗi người cần có một số tiền nhất định dự phòng trong người. Trong thực tế, nhiều bạn HS còn thiếu kĩ năng trong việc quản lí tiền, khi có tiền thì không biết giữ gìn cẩn thận hoặc khi chi tiêu thì không hợp lí. Vì thế, HS cần phải rèn luyện kĩ năng tài chính.

c) Tiết kiệm tiền không chỉ dành cho người thường chỉ tiêu quá nhiều tiền mà còn rất cần với người chi tiêu ít vì người chi tiêu ít có thể là vì họ có thu nhập thấp, không có nhiều tiền. Trong trường hợp này, càng cần phải biết tiết kiệm tiền, biết cân nhắc nên mua thứ gì thật cần thiết.

d) Ý kiến cho thấy ý nghĩa của việc quản lí tiền. Một người biết quản lí tiền sẽ chi tiêu hợp lí, không lãng phí, biết tiết kiệm thì sẽ luôn có điều kiện để cải thiện chất lượng cuộc sống, sẽ có một cuộc sống đủ đầy.

Bài tập 2: Nhận xét hành vi

a) Mục đích nhịn ăn sáng của bạn K là để tiết kiệm tiền mua truyện nhưng việc làm đó chưa hợp lí vì phải lựa chọn giữa ăn sáng và mua truyện thì ăn sáng cần thiết hơn, nếu ngày nào cũng nhịn ăn sáng sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ, không thể học tốt được. Cần nhần mạnh nguyên tắc: chỉ tiết kiệm đối với khoản chi không thật cần thiết.

b) Đây là một biểu hiện của việc chỉ tiêu không có kế hoạch. Mới chỉ một tuần H đã dùng hết tiền chi tiêu cho cả tháng thì những ngày còn lại sẽ rất khó khăn với bạn, chẳng hạn sẽ không có tiền ăn sáng, không có tiền mua nước, lỡ hỏng xe dọc đường không có tiền để sửa,... Vì thế, cần phải lập ra một kề hoạch chi tiêu: chia ra định mức, mỗi tuần được chi bao nhiêu, cách để thực hiện đúng định mức đó theo nguyên tắc chỉ mua những thứ thật cần thiết và không vượt quá định mức. Trong trường hợp gặp vấn đề cần kíp phải chí tiêu vượt định mức thì ngay sau đó phải có kế hoạch tiết kiệm đề bù lại phân đã chỉ vượt mức.

c) Đây là một thói quen tốt trong quản lí tiền. Việc chủ động đặt ra mục tiêu tiết kiệm sẽ giúp em có động lực và có kế hoạch thực hiện mục tiêu này.

d) Đây là một thói quen tốt vì ghi ra giấy những thứ cần mua giúp em tránh mua tuỳ hứng, không đúng mục đích dẫn đến sai kế hoạch, lãng phí trong chỉ tiêu. Ngoài ra, thói quen này giúp em đỡ tồn thời gian khi đi chợ và luôn mua được đủ những thứ mình cần.

Bài tập 3: Xử lí tình huống

a) Q không nên cho vay vì:

+ Nhu cầu vay tiền mua bóng để chơi không thật cần thiết.

+ Khả năng chi trả của M là rất khó vì còn phụ thuộc vào việc mẹ cho tiền (cho khi

nào và cho bao nhiêu).

b) N không đồng ý vì nhu cầu ăn kem không thật cần thiết. Mặt khác, N đã có ý định sử dụng khoản tiền đó cho những việc làm rất có ý nghĩa. Tuy nhiên, cũng có thể đưa ra gợi ý nêu không mua kem vì tốn nhiều tiền thì có thể mua một chút gì đó để mời các bạn cho thêm phần vui vẻ, ví dụ như bỏng ngô, bim bim....

Bài tập 4: Giải bài toán chi tiêu

Gợi ý: HS chú ý một số tiêu chí sau:

+ Tổng các khoản chi có vượt quá mức 150.000 đồng không?

+ Nội dung buổi sinh nhật có ý nghĩa, thiết thực, vui vẻ, tình cảm không?

+ Khả năng khai thác các nguồn lực khác sẵn có như thế nào?

- GV mời HS các nhóm nhận xét, bổ sung, đặt câu hỏi (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS vận dụng những điều đã học vào thực tiễn cuộc sống. 

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS vận dụng kiến thức đã học, kiến thức thực tế, liên hệ bản thân và trả lời câu hỏi. 

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho phần Vận dụng SGK tr.49.

d. Tổ chức hoạt động:

Nhiệm vụ 1: Em hãy cùng bạn trong nhóm lập kế hoạch kinh doanh tại hội chợ do lớp tổ chức nhằm gây quỹ từ thiện.

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức buổi hội chợ trong khuôn khổ lớp học.

- GV hướng dẫn HS chuẩn bị tham gia hội chợ, yêu cầu các nhóm lên kế hoạch kinh doanh tại hội chợ do lớp tổ chức để kiếm tiền đóng góp cho quỹ từ thiện theo gợi ý sau:

+ Chọn mặt hàng sẽ bán tại hội chợ.

+ Liệt kê những món đồ ở nhà mà em và các bạn không cần dùng nữa như: sách, truyện, tạp chí, túi, ví, mũ/nón... có thể mang đi bán.

+ Lập danh sách một vài mặt hàng có thể mua để bán tại hội chợ (chú ý mua mặt hàng nhiều người thích, chi it tiền, khảo giá đề mua được rẻ,...).

+ Phân công các thành viên trong nhóm chuẩn bị mua hàng, thu gom sản phẩm cần bán, hỗ trợ nhau đề bán hàng.

+ Chuẩn bị gian hàng đề bán hàng tiện lợi.

+ Đánh giá kết quả kinh doanh và rút ra bài học lần sau kinh doanh hiệu quả hơn. 

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV. 

 - GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

HS tham gia hội chợ kinh doanh tại hội chợ do lớp tổ chức để kiếm tiền đóng góp cho quỹ từ.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

Nhiệm vụ 2: Lập kế hoạch thực hiện mục tiêu tiết kiệm một khoản tiền trong một thời gian nhất định và chia sẻ với bố mẹ và các bạn

- GV hướng dẫn HS xác định:

+ Khoản tiền muốn tiết kiệm là bao nhiêu?

+ Em muốn có khoản tiên đó để làm gì?

+ Thời gian thực hiện trong bao lâu?

+ Dự kiến sẽ có khoản tiền đó bằng cách nào?

+ Viết ra kế hoạch để thực hiện.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV. 

 - GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

HS báo cáo vào tiết học sau. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, kết thúc tiết học. 

* Hướng dẫn về nhà

- Ôn lại kiến thức đã học.

- Làm bài tập của Bài 8 - Sách bài tập Giáo dục công dân 7.

- Đọc và tìm hiểu trước Bài 9: Phòng, chống tệ nạn xã hội.